فرمودن

Persian

Etymology

From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (plmwtn', plmʾd- /⁠framūdan, framāy-⁠/, “to order, command”), from Old Persian [Term?] (/⁠framа̄-⁠/), from Proto-Iranian *fra- + *maH- (“to measure”), the latter from Proto-Indo-European *meh₁- (“to measure”).

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [faɾ.muː.ðan]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [fäɾ.muː.d̪än]

• (Dari, formal) IPA^(key): [fäɾ.muː.d̪än]
  • (Kabuli) IPA^(key): [fäɾ.muː.d̪än]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [fäɾ.mu.d̪än]

• (Iran, formal) IPA^(key): [fæɹ.muː.d̪æn]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [fäɾ.mu.d̪än]

Readings
Classical reading?	farmūḏan
Dari reading?	farmūdan
Iranian reading?	farmudan
Tajik reading?	farmudan

• Audio (Iran):

  (file)

Verb

فرمودن • (farmudan) (present stem فرما (farmâ))

1. to order, to command

   Synonym: دستور دادن (dastur dâdan)

   • c. 1260, Saʿdī, “Rubaʿī 73”, in دیوان سعدی [The Divān of Saʿdī]‎^[1]:

     گر تیر جفای دشمنان می‌آید
     دل تنگ مکن که دوست می‌فرماید
     بر یار ذلیل هر ملامت کاید
     چون یار عزیز می‌پسندد شاید

     gar tīr-i jafā-yi dušmanān mē-āyad
     dil tang ma-kun ki dōst mē-farmāyad
     bar yār-i zalīl har malāmat k-āyad
     čōn yār-i azīz mē-pasandad šāyad

     If the arrow of the enemies' cruelty comes [to you],
     Grieve not your heart, for the Friend commands [it]!
     Every disgrace that comes to the wretched lover
     Is endurable, should the dear beloved desire it.

     (Classical Persian transliteration.)

2. (deferential, formal) to say; used as a substitute for گفتن (goftan, “to say”) to show respect.

   چی فرمودید؟ ― či farmudid? ― What did you [honorific] say?

   • c. 1599, Bahāʾ al‐Dīn ʿĀmilī, “Section 3”, in کشکول‎^[2]:

     امیر مؤمنان علی(ع) را روزی که بر قاطری به جنگ بود، گفتند: کاش اسبی را بر همی نشستی. فرمود: من از کسی که حمله آرد، نگریزم و بر آن کس که گریزد حمله نبرم. از این رو، همین قاطر کفایتم می‌کند.

     amīr-i mu'minān (alayhi-s-salām) rā rōzē ki bar qātirē ba jang būd, guftand: kāš asbē rā bar hamē nišastī. farmūd: man az kasē ki hamla ārad, na-gurēzam u bar ān kas ki gurēzad hamla na-baram. az īn rō, hamīn qātir kifāyat-am mē-kunad.

     When the Commander of the Faithful (peace be upon him) went to battle on a mule one day, they said to him: "I wish you were sitting on a horse!" He said: "I do not flee from the one who attacks me and do not attack the one who flees. Therefore this mule is enough for me."

     (Classical Persian romanization)

3. (deferential, formal) In compound verbs, occasionally used as a substitute for کردن (kardan, “to do”) to show respect.

Usage notes

• When speaking respectfully, گفتن (goftan, “to say”) is replaced by the humble verb عرض کردن (arz kardan, literally “to petition”) for your own speech and the deferential verb فرمودن (farmudan, literally “to command”) for the other person's speech. These two verbs should not be confused.

Conjugation

Conjugation of فرمودن (literary Iranian Persian)

infinitive			فرمودن (farmudán)
stem		present	فرمای (farmây)
		past	فرمود (farmud)
participle		present	فرماینده (farmâyandé)
		past	فرموده (farmudé)
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		aorist	فرمایم (farmâyam)	فرمایی (farmâyi)	فرماید (farmâyad)	فرماییم (farmâyim)	فرمایید (farmâyid)	فرمایند (farmâyand)
		present (imperfect)	می‌فرمایم (mí-farmâyam)	می‌فرمایی (mí-farmâyi)	می‌فرماید (mí-farmâyad)	می‌فرماییم (mí-farmâyim)	می‌فرمایید (mí-farmâyid)	می‌فرمایند (mí-farmâyand)
		present progressive	دارم می‌فرمایم (dấram mí-farmâyam)	داری می‌فرمایی (dấri mí-farmâyi)	دارد می‌فرماید (dấrad mí-farmâyad)	داریم می‌فرماییم (dấrim mí-farmâyim)	دارید می‌فرمایید (dấrid mí-farmâyid)	دارند می‌فرمایند (dấrand mí-farmâyand)
		present perfect	فرموده‌ام (farmudé-am)	فرموده‌ای (farmudé-i)	فرموده است (farmudé ast)	فرموده‌ایم (farmudé-im)	فرموده‌اید (farmudé-id)	فرموده‌اند (farmudé-and)
		past	فرمودم (farmudam)	فرمودی (farmudi)	فرمود (farmud)	فرمودیم (farmudim)	فرمودید (farmudid)	فرمودند (farmudand)
		past (imperfect)	می‌فرمودم (mí-farmudam)	می‌فرمودی (mí-farmudi)	می‌فرمود (mí-farmud)	می‌فرمودیم (mí-farmudim)	می‌فرمودید (mí-farmudid)	می‌فرمودند (mí-farmudand)
		past progressive	داشتم می‌فرمودم (dấštam mí-farmudam)	داشتی می‌فرمودی (dấšti mí-farmudi)	داشت می‌فرمود (dâšt mí-farmud)	داشتیم می‌فرمودیم (dấštim mí-farmudim)	داشتید می‌فرمودید (dấštid mí-farmudid)	داشتند می‌فرمودند (dấštand mí-farmudand)
		pluperfect	فرموده بودم (farmudé búdam)	فرموده بودی (farmudé búdi)	فرموده بود (farmudé bud)	فرموده بودیم (farmudé búdim)	فرموده بودید (farmudé búdid)	فرموده بودند (farmudé búdand)
		future	خواهم فرمود (xâhám farmud)	خواهی فرمود (xâhí farmud)	خواهد فرمود (xâhád farmud)	خواهیم فرمود (xâhím farmud)	خواهید فرمود (xâhíd farmud)	خواهند فرمود (xâhánd farmud)
subjunctive		present	بفرمایم (béfarmâyam)	بفرمایی (béfarmâyi)	بفرماید (béfarmâyad)	بفرماییم (béfarmâyim)	بفرمایید (béfarmâyid)	بفرمایند (béfarmâyand)
		past	فرموده باشم (farmudé bấšam)	فرموده باشی (farmudé bấši)	فرموده باشد (farmudé bấšad)	فرموده باشیم (farmudé bấšim)	فرموده باشید (farmudé bấšid)	فرموده باشند (farmudé bấšand)
imperative				بفرمای (béfarmây)			بفرمایید (béfarmâyid)

Conjugation of فرمودن (colloquial Tehrani)

infinitive			فرمودن (farmudán)
stem		present	فرمای (farmây)
		past	فرمود (farmud)
participle		present	فرماینده (farmâyandé)
		past	فرموده (farmudé)
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		aorist	فرمایم (farmâyam)	فرمایی (farmâyi)	فرمایه (farmâye)	فرماییم (farmâyim)	فرمایین (farmâyin)	فرماین (farmâyan)
		present (imperfect)	می‌فرمایم (mí-farmâyam)	می‌فرمایی (mí-farmâyi)	می‌فرمایه (mí-farmâye)	می‌فرماییم (mí-farmâyim)	می‌فرمایین (mí-farmâyin)	می‌فرماین (mí-farmâyan)
		present progressive	دارم می‌فرمایم (dấram mí-farmâyam)	داری می‌فرمایی (dấri mí-farmâyi)	داره می‌فرمایه (dấre mí-farmâye)	داریم می‌فرماییم (dấrim mí-farmâyim)	دارین می‌فرمایین (dấrin mí-farmâyin)	دارن می‌فرماین (dấran mí-farmâyan)
		present perfect	فرموده‌ام (farmudám)	فرموده‌ای (farmudí)	فرموده (farmudé)	فرموده‌ایم (farmudím)	فرموده‌این (farmudín)	فرموده‌ان (farmudán)
		past	فرمودم (farmudam)	فرمودی (farmudi)	فرمود (farmud)	فرمودیم (farmudim)	فرمودین (farmudin)	فرمودن (farmudan)
		past (imperfect)	می‌فرمودم (mí-farmudam)	می‌فرمودی (mí-farmudi)	می‌فرمود (mí-farmud)	می‌فرمودیم (mí-farmudim)	می‌فرمودین (mí-farmudin)	می‌فرمودن (mí-farmudan)
		past progressive	داشتم می‌فرمودم (dấštam mí-farmudam)	داشتی می‌فرمودی (dấšti mí-farmudi)	داشت می‌فرمود (dấšt mí-farmud)	داشتیم می‌فرمودیم (dấštim mí-farmudim)	داشتین می‌فرمودین (dấštin mí-farmudin)	داشتن می‌فرمودن (dấštan mí-farmudan)
		pluperfect	فرموده بودم (farmudé búdam)	فرموده بودی (farmudé búdi)	فرموده بود (farmudé bud)	فرموده بودیم (farmudé búdim)	فرموده بودین (farmudé búdin)	فرموده بودن (farmudé búdan)
subjunctive		present	بفرمایم (béfarmâyam)	بفرمایی (béfarmâyi)	بفرمایه (béfarmâye)	بفرماییم (béfarmâyim)	بفرمایین (béfarmâyin)	بفرماین (béfarmâyan)
		past	فرموده باشم (farmudé bấšam)	فرموده باشی (farmudé bấši)	فرموده باشه (farmudé bấše)	فرموده باشیم (farmudé bấšim)	فرموده باشین (farmudé bấšin)	فرموده باشن (farmudé bấšan)
imperative				بفرمای (béfarmây)			بفرمایین (béfarmâyin)

Related terms

• فرمان (farmân)
• فرمایش (farmâyeš)

Descendants

• ⇒ Gujarati: ફરમાવવું (pharmāvvũ)
• ⇒ Bengali: ফরমানো (fôrmano)
• ⇒ Hindustani:

  Hindi: फ़रमाना (farmānā)

  Urdu: فرمانا (farmānā)

• ⇒ Marathi: फर्मावणे (pharmāvṇe)
• ⇒ Punjabi:

  Gurmukhi script: ਫ਼ਰਮਾਉਣਾ (farmāuṇā)

  Shahmukhi script: فَرماؤنا (farmā'onā)

Further reading

• Cheung, Johnny (2007) “*maH”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 255
• Horn, Paul (1893) Grundriss der neupersischen Etymologie (in German), Strasbourg: K.J. Trübner, § 821, page 182