հազար

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /hɑˈzɑɾ/, [hɑzɑ́ɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /hɑˈzɑɾ/, [hɑzɑ́ɾ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Etymology 1

Armenian numbers ^(edit)

←  100	←  900	1,000	1,000,000 (106)  →	1,000,000,000 (109)  → [a], [b], [c]
		100
Cardinal: հազար (hazar)     Ordinal: հազարերորդ (hazarerord)     Multiplier: հազարակի (hazaraki)     Distributive: հազարական (hazarakan)     Group collective: հազարյակ (hazaryak)     Metric collective prefix: կիլո- (kilo-)     Metric fractional prefix: միլի- (mili-)
Armenian Wikipedia article on 1,000

From Middle Armenian հազար (hazar), from Old Armenian հազար (hazar).

Numeral

հազար • (hazar)

1. thousand

   հազարից մեկ ― hazaricʻ mek ― very rarely

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարներ (hazarner)
dative	հազարի (hazari)	հազարների (hazarneri)
ablative	հազարից (hazaricʻ)	հազարներից (hazarnericʻ)
instrumental	հազարով (hazarov)	հազարներով (hazarnerov)
locative	հազարում (hazarum)	հազարներում (hazarnerum)
	definite forms
nominative	հազարը/հազարն (hazarə/hazarn)	հազարները/հազարներն (hazarnerə/hazarnern)
dative	հազարին (hazarin)	հազարներին (hazarnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հազարս (hazars)	հազարներս (hazarners)
dative	հազարիս (hazaris)	հազարներիս (hazarneris)
ablative	հազարիցս (hazaricʻs)	հազարներիցս (hazarnericʻs)
instrumental	հազարովս (hazarovs)	հազարներովս (hazarnerovs)
locative	հազարումս (hazarums)	հազարներումս (hazarnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հազարդ (hazard)	հազարներդ (hazarnerd)
dative	հազարիդ (hazarid)	հազարներիդ (hazarnerid)
ablative	հազարիցդ (hazaricʻd)	հազարներիցդ (hazarnericʻd)
instrumental	հազարովդ (hazarovd)	հազարներովդ (hazarnerovd)
locative	հազարումդ (hazarumd)	հազարներումդ (hazarnerumd)

i-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարներ (hazarner)
dative	հազարի (hazari)	հազարներու (hazarneru)
ablative	հազարէ (hazarē)	հազարներէ (hazarnerē)
instrumental	հազարով (hazarov)	հազարներով (hazarnerov)
	definite forms
nominative	հազարը/հազարն (hazarə/hazarn)	հազարները/հազարներն (hazarnerə/hazarnern)
dative	հազարին (hazarin)	հազարներուն (hazarnerun)
ablative	հազարէն (hazarēn)	հազարներէն (hazarnerēn)
instrumental	հազարովը/հազարովն (hazarovə/hazarovn)	հազարներովը/հազարներովն (hazarnerovə/hazarnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հազարս (hazars)	հազարներս (hazarners)
dative	հազարիս (hazaris)	հազարներուս (hazarnerus)
ablative	հազարէս (hazarēs)	հազարներէս (hazarnerēs)
instrumental	հազարովս (hazarovs)	հազարներովս (hazarnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հազարդ (hazard)	հազարներդ (hazarnerd)
dative	հազարիդ (hazarid)	հազարներուդ (hazarnerud)
ablative	հազարէդ (hazarēd)	հազարներէդ (hazarnerēd)
instrumental	հազարովդ (hazarovd)	հազարներովդ (hazarnerovd)

Etymology 2

Learned borrowing from Old Armenian հազար (hazar).

Noun

հազար • (hazar)

1. lettuce, Lactuca

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարներ (hazarner)
dative	հազարի (hazari)	հազարների (hazarneri)
ablative	հազարից (hazaricʻ)	հազարներից (hazarnericʻ)
instrumental	հազարով (hazarov)	հազարներով (hazarnerov)
locative	հազարում (hazarum)	հազարներում (hazarnerum)
	definite forms
nominative	հազարը/հազարն (hazarə/hazarn)	հազարները/հազարներն (hazarnerə/hazarnern)
dative	հազարին (hazarin)	հազարներին (hazarnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հազարս (hazars)	հազարներս (hazarners)
dative	հազարիս (hazaris)	հազարներիս (hazarneris)
ablative	հազարիցս (hazaricʻs)	հազարներիցս (hazarnericʻs)
instrumental	հազարովս (hazarovs)	հազարներովս (hazarnerovs)
locative	հազարումս (hazarums)	հազարներումս (hazarnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հազարդ (hazard)	հազարներդ (hazarnerd)
dative	հազարիդ (hazarid)	հազարներիդ (hazarnerid)
ablative	հազարիցդ (hazaricʻd)	հազարներիցդ (hazarnericʻd)
instrumental	հազարովդ (hazarovd)	հազարներովդ (hazarnerovd)
locative	հազարումդ (hazarumd)	հազարներումդ (hazarnerumd)

i-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարներ (hazarner)
dative	հազարի (hazari)	հազարներու (hazarneru)
ablative	հազարէ (hazarē)	հազարներէ (hazarnerē)
instrumental	հազարով (hazarov)	հազարներով (hazarnerov)
	definite forms
nominative	հազարը/հազարն (hazarə/hazarn)	հազարները/հազարներն (hazarnerə/hazarnern)
dative	հազարին (hazarin)	հազարներուն (hazarnerun)
ablative	հազարէն (hazarēn)	հազարներէն (hazarnerēn)
instrumental	հազարովը/հազարովն (hazarovə/hazarovn)	հազարներովը/հազարներովն (hazarnerovə/hazarnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հազարս (hazars)	հազարներս (hazarners)
dative	հազարիս (hazaris)	հազարներուս (hazarnerus)
ablative	հազարէս (hazarēs)	հազարներէս (hazarnerēs)
instrumental	հազարովս (hazarovs)	հազարներովս (hazarnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հազարդ (hazard)	հազարներդ (hazarnerd)
dative	հազարիդ (hazarid)	հազարներուդ (hazarnerud)
ablative	հազարէդ (hazarēd)	հազարներէդ (hazarnerēd)
instrumental	հազարովդ (hazarovd)	հազարներովդ (hazarnerovd)

Synonyms

• մառոլ (maṙol), կաթնուկ (katʻnuk), սալաթ (salatʻ)

Middle Armenian

Etymology

From Old Armenian հազար (hazar).

Numeral

հազար • (hazar)

1. thousand

Derived terms

• Հազարդեղ (Hazardeġ)

Descendants

• Armenian: հազար (hazar)

Old Armenian

Old Armenian cardinal numbers

<  900	1000	10000  >
Cardinal : հազար (hazar)     Ordinal : հազարերորդ (hazarerord)

Etymology 1

A Middle Iranian borrowing; compare Middle Persian hcʾl (hazār), Persian هزار (hezâr) and see there for more.

Numeral

հազար • (hazar)

1. thousand

   հազար, հազարս ― hazar, hazars ― thousand times

   հազարք հազարաց ― hazarkʻ hazaracʻ ― million

   հազարս հինգ արանց ― hazars hing arancʻ ― five thousand men

   զօրութեամբ հազարօք ― zōrutʻeamb hazarōkʻ ― with an army a million strong

   քոյր մեր, եղիցես ի հազարս եւ ի բիւրս ― kʻoyr mer, ełicʻes i hazars ew i biwrs ― o sister! may your posterity be as the sand of the sea-shore

   հազար եւ բիւր դէպ եթէ գտցի ոք ― hazar ew biwr dēp etʻē gtcʻi okʻ ― if by chance, it happens

   ամն արժանի յիշատակաց հազար ութ հարիւր եօթանասուն եւ ութ ― amn aržani yišatakacʻ hazar utʻ hariwr eōtʻanasun ew utʻ ― the memorable year one thousand eight hundred and seventy eight

Declension

i-a-type

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարք (hazarkʻ)
genitive	հազարի (hazari)	հազարաց (hazaracʻ)
dative	հազարի (hazari)	հազարաց (hazaracʻ)
accusative	հազար (hazar)	հազարս (hazars)
ablative	հազարէ (hazarē)	հազարաց (hazaracʻ)
instrumental	հազարաւ (hazaraw)	հազարաւք = հազարօք (hazarawkʻ = hazarōkʻ)
locative	հազարի (hazari)	հազարս (hazars)

Derived terms

• բազմահազար (bazmahazar)
• երեքհազարեան (erekʻhazarean)
• երկհազարեան (erkhazarean)
• եօթնհազարեակ (eōtʻnhazareak)
• եօթնհազարեան (eōtʻnhazarean)
• հազարաճեղ (hazaračeł)
• հազարամեայ (hazarameay)
• հազարամեան (hazaramean)
• հազարապատիկ (hazarapatik)
• հազարաւոր (hazarawor)
• հազարեակ (hazareak)
• հազարեան (hazarean)
• հազարերորդ (hazarerord)
• հազարտերեւուկ (hazarterewuk)
• հինգհազար (hinghazar)
• հինգհազարեան (hinghazarean)
• վեցհազար (vecʻhazar)
• վեցհազարակ (vecʻhazarak)
• վեցհազարեակ (vecʻhazareak)
• վեցհազարեան (vecʻhazarean)
• տասնհազար (tasnhazar)

Related terms

• հազարապետ (hazarapet)
• հազարաւուխտ (hazarawuxt)

Descendants

• Middle Armenian: հազար (hazar)
  • Armenian: հազար (hazar)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հազար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հազար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հազար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press

Etymology 2

Borrowed from an unidentified cognate of Sumerian 𒄭𒄑𒊬 (hiz), Ugaritic 𐎈𐎏𐎗𐎘 (ḥḏrṯ), Hebrew חזרת (ḥzrt), Akkadian 𒄭𒄑𒊬 (ḫisu), Aramaic חַסָּא (ḥassā), Classical Syriac ܚ̈ܲܣܸܐ (ḥassā), Hebrew חַסָּה (ḥássā), Arabic خَسّ (ḵass, “lettuce”). Hittite 𒄩𒋗𒍑𒊭𒊏𒀀𒀭 (ḫa-šu-uš-ša-ra-a-an /⁠ḫašuššara-⁠/, “an unidentified garden vegetable”) may also be related.

Noun

հազար • (hazar)

1. lettuce, Lactuca

Declension

o-type

	singular	plural
nominative	հազար (hazar)	հազարք (hazarkʻ)
genitive	հազարոյ (hazaroy)	հազարոց (hazarocʻ)
dative	հազարոյ (hazaroy)	հազարոց (hazarocʻ)
accusative	հազար (hazar)	հազարս (hazars)
ablative	հազարոյ (hazaroy)	հազարոց (hazarocʻ)
instrumental	հազարով (hazarov)	հազարովք (hazarovkʻ)
locative	հազար (hazar)	հազարս (hazars)

Descendants

• Armenian: հազար (hazar), հազար-մարուլի (hazar-maruli)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “հազար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 6b
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “հազար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 2c
• Held, Moshe (1970) “Philological Notes on the Mari Covenant Rituals”, in Bulletin of the American Schools of Oriental Research‎^[1], volume 200, →DOI, page 40
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “հազար”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 437b
• Kerestedjian, Bedros (1945) Kerest Haig, editor, Étude philologique et lexicographique de 6000 mots et noms arméniens avec des comparaisons de 100.000 mots de 900 langues et des données historiques et géographiques‎^[2] (in French), London: Bernard Quaritch Ltd., page 234
• Olmo Lete, Gregorio del with Sanmartín, Joaquín and Watson, Wilfred G. E. (2015) “ḥḏrṯ”, in A Dictionary of the Ugaritic Language in the Alphabetic Tradition (Handbook of Oriental Studies; 112), 3rd edition, Leiden: Brill, →ISBN, page 352
• Martirosyan, Hrach (2015) “Notes on Anatolian loanwords in Armenian”, in International Conference “Armenian language contacts through the ages” (12–15 May 2015, St. Petersburg, Institute for linguistic studies, Russian Academy of sciences)‎^[3], Paper presented at a conference, page 10
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հազար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 367b