зразумець

Belarusian

Etymology

Inherited from Old Ruthenian зрозумѣти (zrozuměti). From з- (z-) +‎ разуме́ць (razumjécʹ). Cognate with Polish zrozumieć and Ukrainian зрозумі́ти (zrozumíty).

Pronunciation

• IPA^(key): [zrazuˈmʲet͡sʲ]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -et͡sʲ
• Hyphenation: зра‧зу‧мець

Verb

зразуме́ць • (zrazumjécʹ) pf (imperfective разуме́ць)

1. (transitive) to understand (to learn the meaning, content of something)
2. (transitive) to realize (to find out or guess or about something)

   Synonym: здагада́цца (zdahadácca)

   • 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 251:

     Сэр Барнет, адразу зразумеўшы, што Фларэнс захоча напісаць пісьмо бацьку, прапанаваў вярнуцца дадому і прасіў містэра Каркера зайсці да іх і паабедаць, не гледзячы на касцюм для коннай язды.

     Ser Barnjet, adrazu zrazumjeŭšy, što Flarens zaxóča napisacʹ pisʹmó bacʹku, prapanavaŭ vjarnucca dadómu i prasiŭ mistera Karkjera zajsci da ix i paabjedacʹ, nje hljedzjačy na kascjum dlja kónnaj jazdy.

     [original: Sir Barnet immediately divining that Florence would desire to write a letter to her father, proposed to return, and besought Mr. Carker to come home and dine in his riding gear.]

   • 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 476:

     Калі-б вы паглядзелі на мае ногі, калі я скідаю чаравікі, вы-б зразумелі, што азначае каханне без узаемнасці.

     Kali-b vy pahljadzjeli na maje nóhi, kali ja skidaju čaraviki, vy-b zrazumjeli, što aznačaje kaxannje bjez uzajemnasci.

     [original: If you could see my legs when I take my boots off, you’d form some idea of what unrequited affection is.]

3. (transitive) to understand (to get to know, recognize a person, understand their thoughts, views, actions)
   • 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 285:

     — Так! — сказаў містэр Домбі, і твар яго пацямнеў, таму што ён зразумеў яе.

     — Tak! — skazaŭ mister Dómbi, i tvar jahó pacjamnjeŭ, tamu što jon zrazumjeŭ jaje.

     [original: "Well!" said Mr. Dombey; and a cloud passed over his face, for he understood her.]

Conjugation

Conjugation of зразуме́ць (class 1a, perfective, transitive)

For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.

perfective aspect
infinitive	зразуме́ць zrazumjécʹ
participles	present tense	past tense
active	—	—
passive	—	зразуме́ты zrazumjéty
adverbial	—	зразуме́ўшы zrazumjéŭšy
	present tense	future tense
1st singular я	—	зразуме́ю zrazumjéju
2nd singular ты	—	зразуме́еш zrazumjéješ
3rd singular ён / яна́ / яно́	—	зразуме́е zrazumjéje
1st plural мы	—	зразуме́ем zrazumjéjem
2nd plural вы	—	зразуме́еце zrazumjéjecje
3rd plural яны́	—	зразуме́юць zrazumjéjucʹ
imperative	singular	plural
second-person	зразуме́й zrazumjéj	зразуме́йце zrazumjéjcje
past tense	singular	plural мы / вы / яны́
masculine я / ты / ён	зразуме́ў zrazumjéŭ	зразуме́лі zrazumjéli
feminine я / ты / яна́	зразуме́ла zrazumjéla
neuter яно́	зразуме́ла zrazumjéla

References

• Zhurawski, A. I., editor (1993), “зрозумети”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 13 (злотництво – ивовый), Minsk: Navuka i tekhnika, →ISBN, page 196
• “зразумець”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
• “зразумець” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org