έξυπνος

Greek

Etymology

Inherited from Byzantine Greek ἔξυπνος (éxupnos), from Hellenistic Koine Greek ἔξυπνος (éxupnos, “awake, aware, alert”), from Ancient Greek ἐξ (ex) + ὕπνος (húpnos, “sleep”). Doublet of ξύπνιος (xýpnios).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈe.ksi.pnos/
• Hyphenation: έ‧ξυ‧πνος

Adjective

έξυπνος • (éxypnos) m (feminine έξυπνη, neuter έξυπνο)

1. clever, intelligent, sharp

Declension

Declension of έξυπνος

	singular				plural
	masculine	feminine	neuter		masculine	feminine	neuter
nominative	έξυπνος (éxypnos)	έξυπνη (éxypni)	έξυπνο (éxypno)		έξυπνοι (éxypnoi)	έξυπνες (éxypnes)	έξυπνα (éxypna)
genitive	έξυπνου (éxypnou)	έξυπνης (éxypnis)	έξυπνου (éxypnou)		έξυπνων (éxypnon)	έξυπνων (éxypnon)	έξυπνων (éxypnon)
accusative	έξυπνο (éxypno)	έξυπνη (éxypni)	έξυπνο (éxypno)		έξυπνους (éxypnous)	έξυπνες (éxypnes)	έξυπνα (éxypna)
vocative	έξυπνε (éxypne)	έξυπνη (éxypni)	έξυπνο (éxypno)		έξυπνοι (éxypnoi)	έξυπνες (éxypnes)	έξυπνα (éxypna)

Derivations:
Comparative: πιο + positive forms (e.g. πιο έξυπνος, etc.)
Relative superlative: definite article + πιο + positive forms (e.g. ο πιο έξυπνος, etc.)

Degrees of comparison by suffixation

comparative (?) singular plural masculine feminine neuter masculine feminine neuter nominative εξυπνότερος (exypnóteros) εξυπνότερη (exypnóteri) εξυπνότερο (exypnótero) εξυπνότεροι (exypnóteroi) εξυπνότερες (exypnóteres) εξυπνότερα (exypnótera) genitive εξυπνότερου (exypnóterou) εξυπνότερης (exypnóteris) εξυπνότερου (exypnóterou) εξυπνότερων (exypnóteron) εξυπνότερων (exypnóteron) εξυπνότερων (exypnóteron) accusative εξυπνότερο (exypnótero) εξυπνότερη (exypnóteri) εξυπνότερο (exypnótero) εξυπνότερους (exypnóterous) εξυπνότερες (exypnóteres) εξυπνότερα (exypnótera) vocative εξυπνότερε (exypnótere) εξυπνότερη (exypnóteri) εξυπνότερο (exypnótero) εξυπνότεροι (exypnóteroi) εξυπνότερες (exypnóteres) εξυπνότερα (exypnótera) Derivations: relative superlative: ο + comparative forms (eg "ο εξυπνότερος", etc) absolute superlative (?) singular plural masculine feminine neuter masculine feminine neuter nominative εξυπνότατος (exypnótatos) εξυπνότατη (exypnótati) εξυπνότατο (exypnótato) εξυπνότατοι (exypnótatoi) εξυπνότατες (exypnótates) εξυπνότατα (exypnótata) genitive εξυπνότατου (exypnótatou) εξυπνότατης (exypnótatis) εξυπνότατου (exypnótatou) εξυπνότατων (exypnótaton) εξυπνότατων (exypnótaton) εξυπνότατων (exypnótaton) accusative εξυπνότατο (exypnótato) εξυπνότατη (exypnótati) εξυπνότατο (exypnótato) εξυπνότατους (exypnótatous) εξυπνότατες (exypnótates) εξυπνότατα (exypnótata) vocative εξυπνότατε (exypnótate) εξυπνότατη (exypnótati) εξυπνότατο (exypnótato) εξυπνότατοι (exypnótatoi) εξυπνότατες (exypnótates) εξυπνότατα (exypnótata)

Synonyms

• ευφυής (effyís, “intelligent”)
• εύστροφος (éfstrofos), οξύνους (oxýnous)

also

• νοήμων (noḯmon) / νοήμονας (noḯmonas, “intelligent”)
• ιδιοφυής (idiofyís, “genius, gifted”)

figurative, colloquial:

• ατσίδα f (atsída), διαόλου κάλτσα f (diaólou káltsa), σπίρτο n (spírto), τζίνι n (tzíni), φωστήρας m (fostíras)
• Bird names, denoting figuratively quick wit:
  • αετός m (aetós, “eagle”)
  • εξυπνοπούλι n (exypnopoúli), ξυπνοπούλι n (xypnopoúli, “smarty pants, literally: a clever bird”)
  • ξεφτέρι n (xeftéri)
  • σαΐνι n (saḯni)
  • τσίφτης m (tsíftis)

Antonyms

• see: βλάκας (vlákas)

Derived terms

• εξυπνάδα f (exypnáda, “intelligence”)
• πανέξυπνος (panéxypnos, “ingenious, very intelligent”)

Related terms

• ξυπνάω (xypnáo)

Further reading

• έξυπνος, in Λεξικό της κοινής νεοελληνικής [Dictionary of Standard Modern Greek], Triantafyllidis Foundation, 1998 at the Centre for the Greek language