Jump to content

łomić

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *lomìti.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɫɔmit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɫɔmit͡ɕ/

Verb

[edit]

łomić impf (perfective złomić)

  1. to break, to shatter
    Synonyms: otbijać, tłuc
    • 1888 [1407], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 88:
      Iaco Stanislaw... na Andrzeow dom gwaltem ne begal ani gemu rani dal, ani domu lomil
      [Jako Stanisław... na Andrzejow dom gwałtem nie biegał ani jemu rany dał, ani domu łomił]
  2. to stir up, to shake up (to evoke strong emotions such that the other person has cramps, shakes, etc.)
    • 1856-1870 [1398], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[2], volume II, number 153:
      Lomysz mnø et stringis me ad hoc faciendum
      [Łomisz mną et stringis me ad hoc faciendum]
  3. (reflexive with się) to wrestle
    Synonyms: biedzić się, bić się, zejmować się
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 12:
      Luctabatur lomyl schą aut byedzyl (et ecce vir luctabatur cum eo usque mane Gen 32, 24)
      [Luctabatur łomił się aut biedził (et ecce vir luctabatur cum eo usque mane Gen 32, 24)]
[edit]
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: (obsolete or dialectal) łomić

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “łomić, łomić się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish łomić.

Pronunciation

[edit]
 

Verb

[edit]

łomić impf

  1. (transitive, obsolete) to break, to snap
    Synonym: łamać
  2. (transitive, obsolete or dialectal, Far Masovian, agriculture) to plow across tillage, to break furrows
  3. (transitive, Middle Polish) to trample
    Synonyms: deptać, tratować
  4. (transitive, Middle Polish, figuratively) to destroy
    Synonym: niszczyć
  5. (transitive, Middle Polish) to curb, to restrain, to tame
    Synonym: poskramiać
  6. (reflexive with się, obsolete) to break, to snap
    Synonym: łamać się
  7. (reflexive with się, obsolete) to seem
    Synonym: wydawać się
  8. (reflexive with się, Middle Polish) to fight
    Synonym: bić się
  9. (reflexive with się, Middle Polish) to get together, to match
    Synonyms: dobijać się, dobierać się
  10. (reflexive with się, Middle Polish) to crumble to fall apart
    Synonym: kruszyć
    1. (reflexive with się, Middle Polish, figuratively) to fall; to die

Conjugation

[edit]
Conjugation of łomić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive łomić
present tense 1st łomię łomimy
2nd łomisz łomicie
3rd łomi łomią
impersonal łomi się
past tense 1st łomiłem,
-(e)m łomił
łomiłam,
-(e)m łomiła
łomiłom,
-(e)m łomiło
łomiliśmy,
-(e)śmy łomili
łomiłyśmy,
-(e)śmy łomiły
2nd łomiłeś,
-(e)ś łomił
łomiłaś,
-(e)ś łomiła
łomiłoś,
-(e)ś łomiło
łomiliście,
-(e)ście łomili
łomiłyście,
-(e)ście łomiły
3rd łomił łomiła łomiło łomili łomiły
impersonal łomiono
future tense 1st będę łomił,
będę łomić
będę łomiła,
będę łomić
będę łomiło,
będę łomić
będziemy łomili,
będziemy łomić
będziemy łomiły,
będziemy łomić
2nd będziesz łomił,
będziesz łomić
będziesz łomiła,
będziesz łomić
będziesz łomiło,
będziesz łomić
będziecie łomili,
będziecie łomić
będziecie łomiły,
będziecie łomić
3rd będzie łomił,
będzie łomić
będzie łomiła,
będzie łomić
będzie łomiło,
będzie łomić
będą łomili,
będą łomić
będą łomiły,
będą łomić
impersonal będzie łomić się
conditional 1st łomiłbym,
bym łomił
łomiłabym,
bym łomiła
łomiłobym,
bym łomiło
łomilibyśmy,
byśmy łomili
łomiłybyśmy,
byśmy łomiły
2nd łomiłbyś,
byś łomił
łomiłabyś,
byś łomiła
łomiłobyś,
byś łomiło
łomilibyście,
byście łomili
łomiłybyście,
byście łomiły
3rd łomiłby,
by łomił
łomiłaby,
by łomiła
łomiłoby,
by łomiło
łomiliby,
by łomili
łomiłyby,
by łomiły
impersonal łomiono by
imperative 1st niech łomię łommy
2nd łom łomcie
3rd niech łomi niech łomią
active adjectival participle łomiący łomiąca łomiące łomiący łomiące
passive adjectival participle łomiony łomiona łomione łomieni łomione
contemporary adverbial participle łomiąc
verbal noun łomienie

Further reading

[edit]
  • łomić in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “łomić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “łomić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • ŁOMIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 26.06.2019
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “łomić”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “łomić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “łomić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 812
  • Antoni Waga (1860) “łomić”, in “Abecadłowy spis wyrazów ludowego języka w okolicach Łomży, Wizny i przyległych”, in Kazimierz Władysław Wóycicki, editor, Biblioteka Warszawska (in Polish), volume 2, Warsaw, page 753