przypuszczać
Appearance
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]From przy- + puszczać. First attested in 1470.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]przypuszczać impf (perfective przypuścić)
- to allow, to let, to permit
- 1868 [1470], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[1], volume XII, page 337:
- Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuscza perpetue tenere medietatem sui molendini
- [Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuszcza perpetue tenere medietatem sui molendini]
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]- Polish: przypuszczać
- Silesian: przipuszczać
References
[edit]- Bańkowski, Andrzej (2000) “przypuszczać 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przypuszczać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish przypuszczać. By surface analysis, przy- + puszczać. Sense 1 is an abbreviation of przypuszczać do głowy myśl (literally “to let a thought come to mind”).[1] Compare Kashubian przëpùszczac and Slovincian przëpùszczac.
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): (16th c.) /pr̝ɨˈpuʂ.t͡ʂat͡ɕ/, (17th–18th c.) /pʂɨˈpuʂ.t͡ʂat͡ɕ/
Audio: (file) - Rhymes: -uʂt͡ʂat͡ɕ
- Syllabification: przy‧pusz‧czać
Verb
[edit]przypuszczać impf (perfective przypuścić)
- (intransitive) to suppose, to surmise (to assume based on certain clues or evidence)
- (transitive) to let somebody come close to someone or something [with do (+ genitive) ‘to whom/what’]
- (transitive, Middle Polish) to have sexual relations with someone
- Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
- (transitive, Middle Polish) to have sexual relations with someone
- (transitive) to admit (to reveal something in secret) [with do (+ genitive) ‘(admit) to what’]
- (transitive, Warmia, of a cow) to begin giving milk
- (transitive, Warmia, of the moon) to wax (to become larger)
- (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit
- 1952, Zofia Nałkowska, Granica, page 208:
- Szybko i zręcznie odmierzała metry wzdłuż kija, przytrzymywała miejsce palcem, przypuszczała odrobinę – cięła, dbając żeby było równo.
- She quickly and skillfully measured meters along the stick, held the spot with her finger, added on a little - she cut, making sure it was even.
- (transitive, obsolete) to admit, to treat to (to allow someone to take part in something, to let in; to accept; to grant)
- 1871, Eliza Orzeszkowa, Pamiętnik Wacławy[2], volume 1, page 9:
- Koleżanki […] opowiadały mi nieraz cuda o wieczorach i balach, do których przypuszczane było jako prawdziwie dorosłe już panny.
- […] friends often told me miracles about evenings and balls to which they were admitted as truly adult girls.
- 1880, Antoni Józef Rolle, Trzy opowiadania historyczne[3], page 60:
- Nie przypuszczał do swojego stołu, czeladzią kazał mu jadać.
- My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.
- 1900, Klemens Junosza [Szaniawski], Dworek przy cmentarzu: z niewydanego rękopisu[4], page 132:
- Mnie, jako starszego trochę, dziadek do pewnej konfidencji przypuszczał i o różnych przedmiotach ze mną gawędził.
- My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.
- (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit
- Synonyms: dozwalać, dopuszczać, zezwalać
- 1869, Edmund Chojecki, Alkhadar. Ustęp z dziejów ojców naszych[5], volume 4, page 246:
- Powtórzyl mu polecnie tonem, który nie przypuszczał oddmowy ani zastanowienia.
- He repeated the order in a tone that did not allow for refusal or consideration.
- (transitive, obsolete) to drive a herd closer to someone or something
- Synonyms: przygnać, przypędzić
- (transitive, Middle Polish) to entrust to someone
- Synonym: powierzać
- (transitive, Middle Polish) to direct someone somewhere
- Synonym: kierować
- (transitive, Middle Polish) to send off someone to battle
- (transitive, Middle Polish) to give
- Synonym: dawać
- (Middle Polish) to admit; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[6], page 225c:
- Admitto, Przipuſzczam/ dopuſzczam/ też grzeſzę/ dopuſzczam ſie czego złego.
- [Admitto, Przypuszczam/ dopuszczam/ też grzeszę/ dopuszczam sie czego złego.]
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[7], page 25b:
- Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przizwaląm, przipuſzcząm.
- [Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przyzwaląm, przypuszczam.]
- (reflexive with się, obsolete) to begin chasing someone or something
- (reflexive with się, obsolete) to get to work; to buckle down; to contribute
- (reflexive with się, Middle Polish) to rely on someone; to trust
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]verbs
- przypuszczać atak impf, przypuścić atak pf
References
[edit]- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “przypuszczać 2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Further reading
[edit]- przypuszczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- przypuszczać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “PRZYPUSZCZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 22.01.2021
- Paweł Kupiszewski (22.01.2021) “PRZYPUSZCZAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 353
Categories:
- Old Polish terms prefixed with przy-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with przy-
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/uʂt͡ʂat͡ɕ
- Rhymes:Polish/uʂt͡ʂat͡ɕ/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish transitive verbs
- Middle Polish
- Warmia Polish
- Polish terms with obsolete senses
- Polish terms with quotations
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish reflexive verbs
- pl:Thinking