przychodzić

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From przy- +‎ chodzić. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /pr̝ixɔd͡ʑit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /pr̝ixɔd͡ʑit͡ɕ/

Verb

[edit]

przychodzić impf (perfective przyjć)

  1. (of living beings, attested in Masovia, Lesser Poland) to come, to arrive [with do (+ genitive) or ku (+ dative) ‘to whom/what’]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 375:
      Owa yvsz trzy lata przychodza (venio Luc 13, 7) na kazde, schukayącz ovocza na tem drzevye fygovym
      [Owa już trzy lata przychodzę (venio Luc 13, 7) na każde szukając owoca na tem drzewie figowym]
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 298:
      Vydzancz vyelye... Saducevszow przychodzącze na krzesth yego (venientes ad baptismum suum Mat 3, 7), rzekl gym
      [Widząc wiele... saduceuszow przychodzące na krzest jego (venientes ad baptismum suum Mat 3, 7), rzekł jim]
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 301:
      Drugyego dnya vydzyal Ian Iesusa przychodzączego do szyebye (venientem ad se Jo 1, 29)
      [Drugiego dnia widział Jan Jesusa przychodzącego do siebie (venientem ad se Jo 1, 29)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 38:
      Rano przichodzili k nemu (veniebant ad eum)
      [Rano przychodzili k niemu (veniebant ad eum)]
  2. (attested in Lesser Poland) to come to; to get (to achieve a particular state) [with na (+ accusative) or ku (+ dative) ‘to what’]
  3. (of things, attested in Lesser Poland) to come, to appear
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 61, 10:
      Bogaczstwa acz bødø p[rz]ichodzicz (divitiae si affluant), ne przicladaycze sercza
      [Bogacstwa acz będą p[rz]ychodzić (divitiae si affluant), nie przykładajcie sierca]
  4. (attested in Masovia) to belong to someone
  5. (attested in Masovia) to arise; to be born
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 80:
      Aby lasy..., gdze male vzithki przychodzą (ubi modicae utilitates proveniunt), byli wykopany, aby w szyrsze vszytky byly obroczony
      [Aby lasy..., gdzie małe użytki przychodzą (ubi modicae utilitates proveniunt), były wykopany a aby w szyrsze użytki były obrocony]
  6. (of concepts, phenomena, etc., attested in Lesser Poland) to arise, to appear
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[5], Krakow, page 1b:
      Isczy nasz mily Ihu Xc narodzilci szø gesth on byl f ten tho czasz, gdisczy stare latho schodzy, a noue przichodzy
      [Iżci nasz miły Jesu Kryst narodziłci się jest on był w ten to czas, gdyżci stare lato schodzi a nowe przychodzi]
    • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6], [7], [8], volume I, page XLVII:
      Przichodzy-cz staroscz (appropinquat senectus), radzą-cz, aby radnyey syą poleczal bogu nyzly synowy
      [Przychodzi-ć starość (appropinquat senectus), radzę-ć, aby radniej się polecał Bogu niżli synowi]
  7. (of negative experiences, attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to happen
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[9], Krakow, Brodnia, page 75a:
      Iusz czaszkoscz przychodzy mego zywotha
      [Już ciężkość przychodzi mego żywota]
  8. to spread, to extend, to appear, to come true
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[10], Modlitewnik Nawojki, page 111:
      Yze od czyebye, myly Yesu Criste, przychodzy wyelyka cznotha y wschelyka czysthota
      [Iże od ciebie, miły Jesu Kryste, przychodzi w[sz]elika cnota i wszelika czystota]
  9. Corruption of przychodzący or przychodzień.
  10. The meaning of this term is uncertain.
    • 1922 [End of the 14th century], Jan Łoś, editor, Początki piśmiennictwa polskiego. (Przegląd zabytków językowych)[12], page 232:
      [] yeny i nysz przyghøto gesc przichodzøce
      [ [] jeny i nic przyjęto jeść przychodzące]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs
[edit]
adjectives
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: przychodzić
  • Silesian: przichodzić

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “chodzić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “chodzić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przychodzić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish przychodzić. By surface analysis, przy- +‎ chodzić. Compare Kashubian przëchòdzëc and Slovincian przêchôdzëc.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /pʂɘˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): (16th c.) /pr̝ɨˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/, (17th–18th c.) /pʂɨˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Rhymes: -ɔd͡ʑit͡ɕ
  • Syllabification: przy‧cho‧dzić

Verb

[edit]

przychodzić impf (perfective przyjść)

  1. (intransitive, of people) to come, to arrive (moving on foot, to get to a certain place)
    1. (intransitive, of vehicles) to come, to arrive
    2. (intransitive) to come (to arrive at a place to do the typical things one would do at that place, either once or for a while) [with infinitive ‘to do what’]
    3. (intransitive, of messages etc.) to come (to be delivered to the intended addressee or place)
    4. (intransitive, colloquial) to come (to arrive at a place to pick up or drop off passengers)
    5. (intransitive, obsolete) to reach a border or boundary in time
  2. (intransitive) to get (to acquire a specific mental or physical condition) [with do (+ genitive) ‘(int) what’]
    przychodzić do formyto get into shape
    przychodzić do zdrowiato get healthy
    przychodzić do równowagito find one's balance
  3. (intransitive, of events) to come (to start to take place)
    1. (intransitive, colloquial) to come next (to take place after something else)
  4. (intransitive, of a desire or other phenomena) to take (to start to be felt by a person) [with dative ‘whom’]
    Synonym: nasuwać się
  5. (intransitive) to come (to be able to be achieved) [with dative ‘to whom’ and z (+ genitive) ‘at what’]
  6. (impersonal) to come to; to have to [with dative ‘subject’, along with infinitive or na (+ accusative) ‘to what’]

Conjugation

[edit]
Conjugation of przychodzić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive przychodzić
present tense 1st przychodzę przychodzimy
2nd przychodzisz przychodzicie
3rd przychodzi przychodzą
impersonal przychodzi się
past tense 1st przychodziłem,
-(e)m przychodził
przychodziłam,
-(e)m przychodziła
przychodziłom,
-(e)m przychodziło
przychodziliśmy,
-(e)śmy przychodzili
przychodziłyśmy,
-(e)śmy przychodziły
2nd przychodziłeś,
-(e)ś przychodził
przychodziłaś,
-(e)ś przychodziła
przychodziłoś,
-(e)ś przychodziło
przychodziliście,
-(e)ście przychodzili
przychodziłyście,
-(e)ście przychodziły
3rd przychodził przychodziła przychodziło przychodzili przychodziły
impersonal przychodzono
future tense 1st będę przychodził,
będę przychodzić
będę przychodziła,
będę przychodzić
będę przychodziło,
będę przychodzić
będziemy przychodzili,
będziemy przychodzić
będziemy przychodziły,
będziemy przychodzić
2nd będziesz przychodził,
będziesz przychodzić
będziesz przychodziła,
będziesz przychodzić
będziesz przychodziło,
będziesz przychodzić
będziecie przychodzili,
będziecie przychodzić
będziecie przychodziły,
będziecie przychodzić
3rd będzie przychodził,
będzie przychodzić
będzie przychodziła,
będzie przychodzić
będzie przychodziło,
będzie przychodzić
będą przychodzili,
będą przychodzić
będą przychodziły,
będą przychodzić
impersonal będzie przychodzić się
conditional 1st przychodziłbym,
bym przychodził
przychodziłabym,
bym przychodziła
przychodziłobym,
bym przychodziło
przychodzilibyśmy,
byśmy przychodzili
przychodziłybyśmy,
byśmy przychodziły
2nd przychodziłbyś,
byś przychodził
przychodziłabyś,
byś przychodziła
przychodziłobyś,
byś przychodziło
przychodzilibyście,
byście przychodzili
przychodziłybyście,
byście przychodziły
3rd przychodziłby,
by przychodził
przychodziłaby,
by przychodziła
przychodziłoby,
by przychodziło
przychodziliby,
by przychodzili
przychodziłyby,
by przychodziły
impersonal przychodzono by
imperative 1st niech przychodzę przychodźmy
2nd przychodź przychodźcie
3rd niech przychodzi niech przychodzą
active adjectival participle przychodzący przychodząca przychodzące przychodzący przychodzące
contemporary adverbial participle przychodząc
verbal noun przychodzenie

Derived terms

[edit]
proverbs
verbs

Further reading

[edit]