poznać

See also: pòznac

Old Polish

Etymology

From po- +‎ znać. First attested in the 14th century.

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔznat͡ɕ/
IPA^(key): (15^th CE) /pɔznat͡ɕ/

Verb

poznać pf (imperfective poznawać)

to learn, to find out, to get to know (to begin knowing; to gain knowledge of something)
- 1915 [End of the 14th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[1], page 520:
  Posnay kasdy a poczwy stateczne do ssebe
  [Poznaj każdy a poczuj statecznie do siebie]
(attested in Lesser Poland) to realize, to come to understand
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 4a:
  Gebal gestcy tho ona bila posznala, yszecz dzeuicza gest bila porodzila
  [Jebal jestci to ona była poznała, iżeć dziewica jest była porodziła]
(attested in Lesser Poland) to see, to spot
- 1864 [15th century], Jan Długosz, edited by Aleksander Przezdziecki, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo‎^[3], volume III, Krakow, page 354:
  Thucz szem porąmbal drzewye do yednye dolyny, aby nykth nye posnal
  [Tuć żem porąbał drzewie do jednie doliny, aby nikt nie poznał]
to recognize (to identify someone)
- 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXII, page 244:
  Darmo podnossy swe oko na wydzenye boga, gen gescze sam syebye poznacz a wydzecz nye umyege
  [Darmo podnosi swe oko na widzenie Boga, jen jeszcze sam siebie poznać a widzieć nie umieje]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[7], page 329:
  Zapravdą z ovoczv drzeuo bądzye posnano (ex fructu arbor agnoscitur Mat 12, 33)
  [Zaprawdę z owocu drzewo będzie poznano (ex fructu arbor agnoscitur Mat 12, 33)]
(attested in Lesser Poland) to recognize (to remember someone or something familiar, to distinguish among others as already known)
- 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[8], 18, 7:
  Gdisz gy pozna (cum cognovisser eum), padl na swø twarz
  [Gdyż ji pozna (cum cognovisser eum), padł na swą twarz]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[9], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 102, 15:
  Nye pozna (non cognoscet) wyøcze myesta swego
  [Nie pozna (non cognoscet) więce miesta swego]
(attested in Lesser Poland) to tell apart, to distinguish
- 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[10], [11], [12]}, volume XLVII, Radom, page 352:
  Tria signa, per que boni operarii distingwntur, posznany bywayą, a malis
  [Tria signa, per que boni operarii distingwntur, poznani bywają, a malis]
(attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland, Lesser Poland) to get to know, to meet (to become acquainted with someone; to see and remember someone's appearance)
- 1415, Przecław Słota, O zachowaniu się przy stole‎^[13], Łęczyca, Poznań, line 59:
  V wody szø poczina czescz, drzewey nisz gdi szødø gestcz, tedyø na røcze dayø, tu szø wøcz starsy posznayø, przy tem szø k stolu szadzayø
  [U wody się poczyna cześć, drzewiej niż gdy siędą jeść, tedy ją na ręce dają, tu się więc starszy poznają, przy tem się k stołu sadzają]
- 1915 [1447-1462], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[14], page 545:
  Yakom czya, moy namyleyschy, posznala
  [Jakom cię, moj namilejszy, poznała]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[15], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 49, 12:
  Poznal iesm (cognovi) wszistky ptaki nebesske
  [Poznał jeśm (cognovi) wszystki ptaki niebiesskie]
to have sexual relations with
- 1930 [c. 1455], “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16], 21, 11:
  Szoni, gesz møsze poznali (quae cognoverunt viros), zbycye
  [Żony, jeż męże poznały (quae cognoverunt viros), zbijcie]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[17], 19, 5:
  Gdze sø czy møzowye...? Wiwyedz ge sam, acz ge poznami (ut cognoscamus eos)
  [Gdzie są ci mężowie...? Wywiedź je sam, ać je poznamy (ut cognoscamus eos)]
(attested in Lesser Poland) to confess, to reveal
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[18], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 88, 6:
  Poznaiø (confitebuntur) nebossa dzywy twoie, gospodne
  [Poznają (confitebuntur) niebiosa dziwy twoje, Gospodnie]
to testify about someone [with przed (+ instrumental) ‘in front of/before whom’]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[19], page 312:
  Ktory mye bądzye svyaczschycz albo poznavacz przed lyvdzmy, ya ychze poznam przed bogyem oyczem moym (qui confitebitur me coram hominibus, confitebor et ego eum coram patre meo Mat 10, 32)
  [Ktory mie będzie świaczszyć albo poznawać przed ludźmi, ja ichże poznam przed Bogiem ojcem moim (qui confitebitur me coram hominibus, confitebor et ego eum coram patre meo Mat 10, 32)]
(law) to testify in court
- 1959 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 775, Poznań:
  Czsosmi poznali, tosmi poznali prawø prawda y tosmi zyednali
  [Csosmy poznali, tosmy poznali prawą prawdę i tosmy zjednali]
(attested in Greater Poland) to admit to someone [with dative ‘to whom’]
- 1967 [1409], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 395, Kościan:
  Jacom przi tem bil, kedi Jaszek Crayewsky posnal Jandrzeieui dzeszancz grziwen
  [Jakom przy tem był, kiedy Jaszek Krajewski poznał Jędrzejewi dziesięć grzywien]
1. (reflexive with się) to admit to guilt
  - 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 53, 4:
    Posznaly szye (fatebitur) tych szlow, tedy szromoczyl wasz
    [Poznali sie (fatebitur) tych słow, tedy sromocił was]
(law, attested in Greater Poland) to adjudicate (to consider in court)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[20], page 773:
  Czczyenye o tem, yako Zydovye nye chczyely boga ssądzycz etc. Odpovyedzyely yemv Zydovye..., yakoby rzekly: K tobyecz przysluscha poznacz takye rzeczy, bocz yest vynyen smyerczy
  [Czcienie o tem, jako Żydowie nie chcieli Boga sędzić etc. Odpowiedzieli jemu Żydowie..., jakoby rzekli: K tobieć przysłusza poznać takie rzeczy, boć jest winien śmierci]
(attested in Lesser Poland) to take into consideration
- 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[21], Lesser Poland, page 35:
  Falco poznal, ysze myecz y tobola wząl byl..., ale o pyenyądze zaprzal. Ale my poznawszy (attendentes), ysz nykt kromye czygey woley nysządney rzeczy nye ma wzącz, alyszby gego vproszyl, przetosmy w tey schtucze Gydzikowy sskazaly przyssyądz na swą schkodą
  [Fałko poznał, iże miecz i tobołę wziął był..., ale o pieniądze zaprzał. Ale my poznawszy (attendentes), iż nikt kromie czyjej wolej niżadnej rzeczy nie ma wziąć, aliżby jego uprosił, przetosmy w tej sztuce Jidzikowi skazali przysiąc na swą szkodę]
(attested in Lesser Poland) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
1. to call, to name
  - Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[22], Krakow, page 1b:
    Xc gesthcy on [p]osnan bil svathlosczø, presto isczy on nebo y szemø osfecza
    [Kryst jestci on poznan był światłością, przezto iżci on niebo i ziemię oświeca]
(attested in Greater Poland) corruption of powznieć
- 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[23], Greater Poland, pages 82, 2:
  Bo owa nyeprzyaczele twogy poznaly (sonuerunt)
  [Bo owa nieprzyjaciele twoji po[w]zniali (sonuerunt)]

Derived terms

nouns

poznanie

Descendants

Polish: poznać
Silesian: poznać

References

Boryś, Wiesław (2005) “znać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000) “poznać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “poznać (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish poznać. By surface analysis, po- +‎ znać. Compare Kashubian pòznac.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈpɔ.znat͡ɕ/

(Middle Polish) IPA^(key): /ˈpɔ.znat͡ɕ/

Audio 1; “poznać”: (file)
Audio 2; “poznać się”: (file)
Rhymes: -ɔznat͡ɕ
Syllabification: po‧znać

Verb

poznać pf (imperfective poznawać)

(transitive) to get to know; to learn (to gain knowledge about)
(transitive) to know (to experience something)
(transitive) to recognize, to tell (to be able to surmise or guess based on some observations) [with po (+ locative) ‘based on what’; or with z (+ genitive) ‘from what’]
(transitive) to get to know; to learn (to begin relations with someone)
(transitive) to introduce (to cause someone to begin relations with someone) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
(transitive) to recognize (to be able to discern someone amongst others from particular traits) [with po (+ locative) ‘by/from what’]
(transitive) to know (to experience something)
(transitive) to see, to realize (to be able to guess something; to come to understand)
(transitive, obsolete) to have sexual relations with
(reflexive with się) to meet, to get to know (to acquaint with for the first time) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
Synonym: zapoznać się
(reflexive with się) to get to know each other, to learn about one another (to find out about each other)
(reflexive with się) to recognize (to judge someone or something according to reality) [with na (+ locative) ‘what/whom’]
(reflexive with się) to recognize oneself (to be able to discern oneself amongst others from particular traits) [with na or w (+ locative)]
Synonym: rozpoznać się
(reflexive with się) to recognize each other (to be able to discern one another amongst others from particular traits) [with po (+ locative) ‘by/from what’]
Synonym: rozpoznać się

Conjugation

Conjugation of poznać pf
	person	singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		poznać
future tense	1^st	poznam			poznamy
	2^nd	poznasz			poznacie
	3^rd	pozna			poznają
	impersonal	pozna się
past tense	1^st	poznałem, -(e)m poznał	poznałam, -(e)m poznała	poznałom, -(e)m poznało	poznaliśmy, -(e)śmy poznali	poznałyśmy, -(e)śmy poznały
	2^nd	poznałeś, -(e)ś poznał	poznałaś, -(e)ś poznała	poznałoś, -(e)ś poznało	poznaliście, -(e)ście poznali	poznałyście, -(e)ście poznały
	3^rd	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały
	impersonal	poznano
conditional	1^st	poznałbym, bym poznał	poznałabym, bym poznała	poznałobym, bym poznało	poznalibyśmy, byśmy poznali	poznałybyśmy, byśmy poznały
	2^nd	poznałbyś, byś poznał	poznałabyś, byś poznała	poznałobyś, byś poznało	poznalibyście, byście poznali	poznałybyście, byście poznały
	3^rd	poznałby, by poznał	poznałaby, by poznała	poznałoby, by poznało	poznaliby, by poznali	poznałyby, by poznały
	impersonal	poznano by
imperative	1^st	niech poznam			poznajmy
	2^nd	poznaj			poznajcie
	3^rd	niech pozna			niech poznają
passive adjectival participle		poznany	poznana	poznane	poznani	poznane
anterior adverbial participle		poznawszy
verbal noun		poznanie

Derived terms

adverbs

tak, że kogoś rodzona matka nie pozna

nouns

poznanie

phrases

po owocach poznacie

proverbs

verbs

nie dać po sobie poznać pf, nie dawać po sobie poznać impf
poznał od podszewki pf, poznawać od podszewki impf

Related terms

proper nouns

Poznań

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), poznać is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 1 time in news, 1 time in essays, 20 times in fiction, and 31 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 67 times, making it the 971st most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

^ Ida Kurcz (1990) “poznać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 424

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish poznać. By surface analysis, po- +‎ znać.

Pronunciation

IPA^(key): /ˈpɔz.nat͡ɕ/
Rhymes: -ɔznat͡ɕ
Syllabification: poz‧nać

Verb

poznać pf (imperfective poznŏwać)

(transitive) to get to know

Conjugation

Conjugation of poznać pf
	person	singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		poznać
future tense	1^st	poznōm			poznōmy
	2^nd	poznŏsz			poznŏcie
	3^rd	poznŏ			poznajōm
past tense	1^st	poznołch, poznołech, poznoł żech	poznałach poznała żech	poznałoch¹⁾ poznało żech¹⁾	poznalimy, poznalichmy	poznałymy, poznałychmy
	2^nd	poznołś, poznołeś, poznoł żeś	poznałaś poznała żeś	poznałoś¹⁾ poznało żeś¹⁾	poznaliście, poznali żeście	poznałyście, poznały żeście
	3^rd	poznoł	poznała	poznało	poznali	poznały
pluperfect tense²⁾	1^st	bōłch poznoł, bōłech poznoł, bōł żech poznoł	byłach poznała była żech poznała	byłoch poznało¹⁾ było żech poznało¹⁾	byli my poznali, bylichmy poznali	były my poznały, byłychmy poznały
	2^nd	bōłś poznoł, bōłeś poznoł, bōł żeś poznoł	byłaś poznała była żeś poznała	byłoś poznało¹⁾ było żeś poznało¹⁾	byliście poznali, byli żeście poznali	byłyście poznały, były żeście poznały
	3^rd	bōł poznoł	była poznała	było poznało¹⁾	były my poznali, byłychmy poznali	były poznały
conditional	1^st	bych poznoł	bych poznała	byście poznali	by my poznały, bychmy poznały
	2^nd	byś poznoł	byś poznała	byście poznali	byście poznały
	3^rd	by poznoł	by poznała	by poznało	by poznali	by poznały
imperative	1^st	niych poznōm			poznejmy
	2^nd	poznej			poznejcie
	3^rd	niych poznŏ			niych poznajōm
passive adjectival participle		poznany	poznanŏ	poznane	poznani	poznane
verbal noun		poznanie
¹⁾ Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. ²⁾ The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

poznać

Old Polish

Etymology

Pronunciation

Verb

Derived terms

Descendants

References

Polish

Etymology

Pronunciation

Verb

Conjugation

Derived terms

Related terms

Trivia

References

Further reading

Silesian

Etymology

Pronunciation

Verb

Conjugation

Further reading