gość

See also: gósć, gòsc, and gôsc

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *gȍstь. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɔɕt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɔɕt͡ɕ/

Noun

gość m pers (female equivalent gościa, related adjective gościnny or gościowy)

1. (attested in Lesser Poland) newcomer, foreigner, nonpermanent resident, noncitizen
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 22:

     Y wszedl Ysrahel w Egipt, a Yakub gosczem bil w szemy Kam (Jacob accola fuit in terra Cham)

     [I wszedł Israhel w Ejipt, a Jakub gościem był w ziemi Kam (Jacob accola fuit in terra Cham)]

2. (attested in Greater Poland) person living in a town far from a courthouse; person who does not have city rights in a given city
   • 1887, 1889 [1395], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 2059, Poznań:

     Kedi szø tamo... przigeli do Kzøsza, tedi goscze panu Himcze dauali wini

     [Kiedy są tamo... przyjeli do Książa, tedy goście panu Hym[cz]ce dawali winy]

3. (attested in Greater Poland) guest (one staying in the house of another)
   • 1885-2024 [Middle of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume IV, page 594:

     Przymvyą goscza thego, syna boga zywego

     [Przymuję gościa tego, syna Boga żywego]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 61v:

     Hospes eyn wirt oder eyn gast gospodarz vel goscz

     [Hospes eyn wirt oder eyn gast gospodarz vel gość]

4. (law) litigant, plaintiff; defendant
   • [c. 1455-1460], Wokabularz łacińsko-polski, page 528:

     Dientulus goszcz vel powod

     [Dientulus gość vel powod]

Derived terms

nouns

• gościna

 

Related terms

nouns

• gościniec
• gościnne
• gościnność
• gościnowanie
• gościństwo

 

Descendants

• Polish: gość
• Silesian: gość

References

• Boryś, Wiesław (2005) “gość”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “gość”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “gość”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “gość”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gość”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “gość”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈɡɔɕt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɡɔɕt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔɕt͡ɕ
• Syllabification: gość

Etymology 1

Inherited from Old Polish gość. Doublet of host.

Noun

gość m pers

1. guest (recipient of hospitality, especially someone staying by invitation at the house of another)

   Coordinate term: gospodarz

2. guest (invited visitor)

   Coordinate term: gospodarz

3. guest (patron or customer in a hotel etc.)
4. (colloquial) dude, guy (male person less known to the speaker)
5. (obsolete) newcomer; foreigner
6. (obsolete) novice

   Synonym: nowicjusz

7. (Middle Polish) person who does not have city rights in a given city
8. (Middle Polish) guest; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[3], page 36b:

     Receptor, Gość y Goſpodarz.

     [Receptor, Gość i Gospodarz.]

Declension

Declension of gość

	singular	plural
nominative	gość	goście
genitive	gościa	gości
dative	gościowi	gościom
accusative	gościa	gości
instrumental	gościem	gośćmi
locative	gościu	gościach
vocative	gościu	goście

Derived terms

adverbs

• w gości
• w gościach

 

interjections

• z czym do gościa

 

nouns

• gościna
• nieproszony gość

 

proverbs

• gość i ryba trzeciego dnia cuchnie
• gość nie w porę gorszy Tatarzyna
• gość w dom, Bóg w dom

 

verbs

• gościć impf

 

verbs

• być gościem w domu impf

 

Related terms

adjectives

• gościnny

 

nouns

• gościniec

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), gość is one of the most used words in Polish, appearing 2 times in scientific texts, 53 times in news, 3 times in essays, 21 times in fiction, and 31 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 110 times, making it the 559th most common word in a corpus of 500,000 words.

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Verb

gość

1. second-person singular imperative of gościć

Further reading

• gość in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• gość in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “gość”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “GOŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.06.2020
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “gość”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “gość”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “gość”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 884
• gość in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish gość.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɡɔɕt͡ɕ/
• Rhymes: -ɔɕt͡ɕ
• Syllabification: gość

Noun

gość m pers

1. guest (recipient of hospitality, especially someone staying by invitation at the house of another)
2. guest (patron or customer in a hotel etc)

Declension

Declension of gość

	singular	plural
nominative	gość	goście
genitive	gościa	gości
dative	gościowi	gościōm
accusative	gościa	gości
instrumental	gościym	gościami/gościōma
locative	gościu	gościach
vocative	gościu	goście

Derived terms

nouns

• gościna

 

verbs

• gościć impf

 

Related terms

adjectives

• gościnny

 

Further reading

• gosc in dykcjonorz.eu
• gość in silling.org