တော်
Burmese
[edit]Etymology
[edit]According to STEDT:
- The "related" sense is from a Proto-Tibeto-Burman *daw (“to be related”), with Jingpho dō (“related”) as the only adduced cognate.
- The "suitable" (as well as perhaps "clever") senses are from Proto-Tibeto-Burman *taːp ~ *m-daw (“capable, fit, beautiful”), and cognate with Jingpho htap (“beautiful, capable”).
The "rumbling noise", "stop", and "honorific" senses are not listed by STEDT, though the "honorific" sense could be an extension of the "suitable, clever" sense.
Pronunciation
[edit]- IPA(key): /tɔ̀/
- Romanization: MLCTS: tau • ALA-LC: toʻ • BGN/PCGN: taw • Okell: to
Verb
[edit]တော် • (tau)
- to be suitable, be sufficient, be meet, be proper; to fit; to suffice, be enough
- to be related
- to be good at; to be clever, skillful
- to stop, call a halt
Synonyms
[edit]- လောက် (lauk)
Derived terms
[edit]- ကျွန်တော် (kywantau)
- ကျွန်ယုံတော် (kywan-yumtau)
- ကျောင်းထိုင်ဆရာတော် (kyaung:htuinghca.ratau)
- ကြံ့သူတော် (kram.sutau)
- ကြီးတော် (kri:tau)
- ကြောင်သူတော် (kraungsutau)
- ကိုယ်တော် (kuiytau)
- ကိုယ်ရံတော် (kuiyramtau)
- ကိုယ်လုပ်တော် (kuiyluptau)
- ခမည်းတော် (hka.many:tau)
- ခရစ်တော် (hka.ractau)
- ခြေမြန်တော် (hkre-mrantau)
- ခါတော်မီ (hkataumi)
- ဂုဏ်တော် (guntau)
- ငန်းတော်ကျား (ngan:tau-kya:)
- ငှက်တော် (hngaktau)
- ငှက်တော်ပြာ (hngaktau-pra)
- ငှက်တော်မြီးရှည် (hngaktau-mri:hrany)
- စံတော်ချိန် (camtauhkyin)
- စက်တော်ခေါ် (caktauhkau)
- စက်တော်ရာ (caktaura)
- စက်မှုတော်လှန်ရေး (cakhmu.tauhlanre:)
- စင်တော် (cangtau)
- စည်တော် (canytau)
- စည်တော်သံ (canytausam)
- စွယ်တော် (cwaitau)
- စားတော်ကွမ်းရေကိုင် (ca:tau-kwam:rekuing)
- စားတော်ကဲ (ca:taukai:)
- စားတော်ခေါ် (ca:tauhkau)
- စားတော်ဆက် (ca:tauhcak)
- စားတော်တိုက် (ca:tautuik)
- စားတော်ပဲ (ca:taupai:)
- စာတော်ပြန် (catau-pran)
- ဆံတော် (hcamtau)
- ဆရာတော် (hca.ratau)
- ဆွမ်းတော် (hcwam:tau)
- ဆွမ်းတော်စွန့် (hcwam:taucwan.)
- ဆွမ်းတော်တင် (hcwam:tautang)
- ဆွေမျိုးတော် (hcwe-myui:tau)
- ဆောင်တော်ကူး (hcaungtauku:)
- ဉာဏ်တော် (nyantau)
- တစ်ကိုယ်တော် (tackuiytau)
- တပည့်တော် (ta.pany.tau)
- တပ်မတော် (tapma.tau)
- တော်ကာကျ (tauka-kya.)
- တော်ကာလျော်ကာ (taukalyauka)
- တော်စပ် (taucap)
- တော်စွလျော်စွ (taucwa.lyaucwa.)
- တော်တည့် (tautany.)
- တော်တော် (tautau)
- တော်တော်တန်တန် (tautautantan)
- တော်နေရာ (taunera)
- တော်ပြီ (tau-pri)
- တော်ဖြောင့် (tauhpraung.)
- တော်ရိလျော်ရိ (tauri.lyauri.)
- တော်ရုံတန်ရုံ (taurumtanrum)
- တော်လည်း (taulany:)
- တော်လှန် (tauhlan)
- တော်လေးဝ (taule:wa.)
- တော်ဝင် (tauwang)
- တော်သလင်း (tausa.lang:)
- တော်အောင်လျော်အောင် (tauaunglyauaung)
- ထွေးတော် (htwe:tau)
- ထွေတော် (htwetau)
- ဓာတ်တော် (dhattau)
- နတ်တော် (nattau)
- နန်းတော် (nan:tau)
- နန်းမတော် (nan:ma.tau)
- နားခံတော် (na:hkamtau)
- နိုင်ငံတော် (nuingngamtau)
- နောင်တော် (naungtau)
- ပညတ်တော် (pa.nyattau)
- ပညာတော်သင် (pa.nyatausang)
- ပျံတော်မူ (pyamtaumu)
- ပျဉ်းတော်သိမ် (pyany:tausim)
- ပျော်တော်ဆက် (pyautauhcak)
- ပွဲတော် (pwai:tau)
- ပွဲတော်တည် (pwai:tautany)
- ပွဲတော်အုပ် (pwai:tauup)
- ပါဠိတော် (pali.tau)
- ပုံတော်ဖိနပ် (pumtauhpi.nap)
- ပေါ်တော်မူ (pautaumu)
- ဖိုးသူတော် (hpui:sutau)
- ဗောင်းတော် (baung:tau)
- ဘက်တော်သား (bhaktausa:)
- ဘုန်းတော်ကြီး (bhun:tau-kri:)
- ဘုန်းတော်ကြီးဘုရား (bhun:tau-kri:bhu.ra:)
- ဘုရားအရေတော် (bhu.ra:a.retau)
- မင်းခမ်းတော် (mang:hkam:tau)
- မဏိတော် (ma.ni.tau)
- မတော် (ma.tau)
- မတော်တဆ (ma.tauta.hca.)
- မတော်တရော် (ma.tauta.rau)
- မတော်မတည့် (ma.tauma.tany.)
- မတော်မတရား (ma.tauma.ta.ra:)
- မတော်လို့ (ma.taului.)
- မတော်လောဘ (ma.taulau:bha.)
- မတ်ရပ်တော် (matraptau)
- မယ်တော် (maitau)
- မယ်တော်ပျံ (maitau-pyam)
- မယ်တော်အီကစားနည်း (maitauika.ca:nany:)
- မျက်နှာတော်ဖွင့် (myakhnatauhpwang.)
- မျောက်သူတော် (myauksutau)
- မြင်းခင်းပွဲတော် (mrang:hkang:pwai:tau)
- မြွေသူတော် (mrwesutau)
- မြို့တော် (mrui.tau)
- မြို့တော်ဝန် (mrui.tauwan)
- မြေနန်းတော် (mrenan:tau)
- မြောက်အိမ်တော် (mrauk-imtau)
- မွေးရှင်တော် (mwe:hrangtau)
- မသူတော် (ma.sutau)
- မှောက်တော် (hmauktau)
- ရံရွေတော် (ram-rwetau)
- ရပ်တော်မူ (raptaumu)
- ရှင်တော် (hrangtau)
- ရှာပုံတော် (hrapumtau)
- ရှေ့တော်ပြေး (hre.tau-pre:)
- ရိက္ခါတော်ရ (rikhkataura.)
- ရုပ်ပွားတော် (ruppwa:tau)
- ရောင်ခြည်တော် (raunghkranytau)
- ရောင်တော်ဖွင့် (raungtauhpwang.)
- ရောင်လျှံတော် (raunghlyamtau)
- လက္ခဏာတော်ကြီး (lakhka.natau-kri:)
- လက္ခဏာတော်ငယ် (lakhka.natau-ngai)
- လျောင်းတော်မူ (lyaung:taumu)
- လွှတ်တော် (hlwattau)
- လှေတော်သံ (hletausam)
- လူတော် (lutau)
- လူပြန်တော် (lu-prantau)
- လူမျိုးစုလွှတ်တော် (lu-myui:cu.hlwattau)
- လူရွှင်တော် (luhrwangtau)
- လူသူတော် (lusutau)
- ဝတ်လုံတော်ရ (watlumtaura.)
- ဝတ်လဲတော် (watlai:tau)
- ဝိုင်းတော်တီး (wuing:tauti:)
- ဝိုင်းတော်သား (wuing:tausa:)
- သံဃာတော် (samghatau)
- သံတော်ဆင့် (samtauhcang.)
- သံတော်ဦးတင် (samtauu:tang)
- သက်တော်စောင့် (saktaucaung.)
- သင့်တော် (sang.tau)
- သစ်တော် (sactau)
- သမားတော် (sa.ma:tau)
- သွေးမတော်သားမတော် (swe:ma.tausa:ma.tau)
- သိက္ခါတော်ရ (sikhkataura.)
- သူငယ်တော် (su-ngaitau)
- သူငယ်တော်ရုပ် (su-ngaitaurup)
- သူတော် (sutau)
- သူတော်ကောင်း (sutaukaung:)
- သူတော်စင် (sutaucang)
- သူတော်သူမြတ် (sutausu-mrat)
- သောက်တော်ရေ (sauktaure)
- အကြည်တော် (a.kranytau)
- အကြီးတော် (a.kri:tau)
- အခန့်တော် (a.hkan.tau)
- အချစ်တော် (a.hkyactau)
- အချိန်မတော် (a.hkyinma.tau)
- အချီတော် (a.hkyitau)
- အခွန်တော် (a.hkwantau)
- အဆွေတော် (a.hcwetau)
- အဆိုတော် (a.hcuitau)
- အတွင်းတော် (a.twang:tau)
- အတော် (a.tau)
- အထက်လွှတ်တော် (a.htakhlwattau)
- အထိန်းတော် (a.htin:tau)
- အထောက်တော် (a.htauktau)
- အနေတော် (a.netau)
- အပျိုတော် (a.pyuitau)
- အပါးတော်မြဲ (a.pa:tau-mrai:)
- အဖြစ်တော်ပေါင်း (a.hpractaupaung:)
- အမျက်တော်ရှ (a.myaktauhra.)
- အမျိုးတော် (a.myui:tau)
- အမြင်မတော် (a.mrangma.tau)
- အမြတ်တော်ကြေး (a.mrattau-kre:)
- အမြတ်တော်ခွန် (a.mrattauhkwan)
- အမှာတော်ရေး (a.hmataure:)
- အမိန့်တော် (a.min.tau)
- အမိန့်တော်ရ (a.min.taura.)
- အမေးတော်ပုံ (a.me:taupum)
- အရတော် (a.ra.tau)
- အရွယ်တော် (a.rwaitau)
- အရာတော် (a.ratau)
- အရာတော်မြေ (a.ratau-mre)
- အရေးတော်ပုံ (a.re:taupum)
- အလံတော် (a.lamtau)
- အလိုတော်ရိ (a.luitauri.)
- အလောင်းတော် (a.laung:tau)
- အသုံးတော်ခံ (a.sum:tauhkam)
- အိမ်တော်ပါ (imtaupa)
- အိမ်တော်ရာထီး (imtaurahti:)
- ဥပုသ်တော်ဆင် (u.pustauhcang)
- ဦးတော်တင် (u:tautang)
Noun
[edit]တော် • (tau)
- loud rumbling noise (during an earthquake)
- first out of the five blocks of seats to which courtiers attending an audience given by the king are assigned according to protocol (same as တော်နေရာ (taunera))
Pronoun
[edit]တော် • (tau)
- (women's speech, familiar, informal) you (second person pronoun)
Particle
[edit]တော် • (tau)
- word of response used by women: yes
Suffix
[edit]တော် • (tau)
- denotes power, sacredness, reverence or royalty
- ဆံတော် ― hcamtau ― hair of Buddha
Derived terms
[edit]See -တော် (-tau).
Further reading
[edit]- “တော်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
- “တော်” in Wörterbuch Burmesisch–Deutsch (VEB Verlag Enzykolopädie Leipzig 1976), by Annemarie Esche.
Mon
[edit]Pronunciation
[edit]Etymology 1
[edit]Noun
[edit]တော် (tok)
Etymology 2
[edit]Borrowed from Burmese တွက် (twak).
Verb
[edit]တော် (tok)
- to make calculation, to cast up accounts
References
[edit]- Shorto, H.L. (1962) A Dictionary of Modern Spoken Mon[1], London: Oxford University Press. Searchable online at SEAlang.net.
Categories:
- Burmese terms inherited from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese terms derived from Proto-Tibeto-Burman
- Burmese terms with IPA pronunciation
- Burmese lemmas
- Burmese verbs
- Burmese nouns
- Burmese pronouns
- Burmese women's speech terms
- Burmese familiar terms
- Burmese informal terms
- Burmese particles
- Burmese suffixes
- Burmese terms with usage examples
- Mon terms with IPA pronunciation
- Mon lemmas
- Mon nouns
- Mon terms borrowed from Burmese
- Mon terms derived from Burmese
- Mon verbs