เบิก

Eastern Lawa

Pronunciation

• IPA^(key): /ɓək/

Noun

เบิก (boek)

1. mortar (vessel).

Thai

Alternative forms

Alternative forms

• ^†เบก (bèek)
• ^†เบอก (bə̀ək)

 

Etymology

From Angkorian Old Khmer បេក៑ (pek, “to open, to loose, to release; to hand out, to issue, to give; to allocate, to distribute; to divide, to separate; etc”). Cognate with Modern Khmer បើក (baək), Northern Khmer เบฺิก, Lao ເບີກ (bœ̄k).

Pronunciation

Orthographic/Phonemic		เบิก e ɓ i k
Romanization	Paiboon	bə̀ək
	Royal Institute	boek
(standard) IPA(key)		/bɤːk̚˨˩/(R)

Verb

เบิก • (bə̀ək) (abstract noun การเบิก)

1. (archaic) to bring or lead (forth, forwards, towards, through, etc).
   • 1292/93, “จารึกพ่อขุนรามคำแหง (จารึกหลักที่ ๑)”, in พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช หลักที่ ๑, 3rd edition, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, published 2013, →ISBN, page 17:

     เมื่อกูขึ้นใหญ่ได้สิบเก้าเข้า ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดมาท่อเมืองตาก พ่อกูไปรบขุนสามชนหัวซ้าย ขุนสามชนขับมาหัวขวา ขุนสามชนเกลื่อนเข้า ไพร่ฟ้าหน้าใสพ่อกูหนีญญ่ายพายจแจ้น กูบ่หนี กูขี่ช้างเบกพล

     mʉ̂ʉa guu kʉ̂n yài dâai sìp-gâao kâo · kǔn sǎam chon jâao-mʉʉang chɔ̀ɔt maa tɔ̂ɔ mʉʉang dtàak · pɔ̂ɔ guu bpai róp kǔn sǎam chon hǔua sáai · kǔn sǎam chon kàp maa hǔua kwǎa · kǔn sǎam chon glʉ̀ʉan kâo · prâi-fáa-nâa-sǎi pɔ̂ɔ guu nǐi yá-yâai-paai-jà-jɛ̂n · guu bɔ̀ɔ nǐi · guu kìi cháang bèek pon

     Once I had grown up, attaining [the age of] nineteen years, Khun Sam Chom, lord of Chot Town, came to attack Tak Town. My sire went [in]to battle [with] Khun Sam Chon [from] the left quarter. Khun Sam Chon rode [his elephant] in [from] the right quarter. [As] Khun Sam Chon marched [his men] in, the men of my sire took flight in disorder. I fled not. I, mounted [upon] an elephant, led [my] host [forth].

2. (elegant) to open; to lift up; to uncover; to unveil.
3. (now rare) to widen; to enlarge; to extend; to expand.
4. to introduce; to present; to bring forwards; to put forwards.
   • 2017 September 29, “พยานโจทก์คดีไผ่ ดาวดิน ขัดคำสั่ง คสช. เบี้ยวนัดไม่มาศาล”, in โพสต์ทูเดย์‎^[1], Bangkok: โพสต์ทูเดย์, retrieved 2019-12-20:

     พนักงานอัยการศาลทหารได้ขอเบิกพยานไว้ ๒ ปาก

     pá-nák-ngaan-ai-yá-gaan sǎan-tá-hǎan dâai kɔ̌ɔ bə̀ək pá-yaan wái · sɔ̌ɔng · bpàak

     A prosecuting attorney of the military court had sought permission to introduce two witnesses.

5. to summon (to appear before an authority or in court).
   • 1999 September 4, “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎^[2], Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, published 2019-03-21, archived from the original on 4 October 2020:

     หากถูกควบคุมอยู่ในอำนาจของศาล ให้ศาลเบิกตัวผู้นั้นมาพิจารณาต่อไป

     hàak tùuk kûuap-kum yùu nai am-nâat kɔ̌ɔng sǎan · hâi sǎan bə̀ək dtuua pûu nán maa pí-jaa-rá-naa dtɔ̀ɔ-bpai

     If [the person] is being held in the custody of the court, the court shall call such person in for further trial.

6. to apply for withdrawal, provision, or distribution (of money, materials, etc).

Derived terms

• กระเบิก
• ตกเบิก
• บานเบิก
• บุกเบิก
• เบิกโขลนทวาร
• เบิกความ (bə̀ək-kwaam)
• เบิกจ่าย
• เบิกทาง
• เบิกเนตร
• เบิกบาน (bə̀ək-baan)
• เบิกพระเนตร
• เบิกพระโอษฐ์
• เบิกไพร
• เบิกไม้
• เบิกร่อง
• เบิกเรือ
• เบิกโรง
• เบิกโลง
• เบิกแว่นเวียนเทียน
• เบิกหน้าพระ
• เบิกอรุณ