ราชบัณฑิต

Thai

Alternative forms

Alternative forms

• ^†ราชบัณฑิตย์

 

Etymology

From Pali rājapaṇḍita (literally “king's scholar”), from rāja (“king”) + rāja (“scholar”); ultimately from Sanskrit राजपण्डित (rājapaṇḍita, idem), from राज (rāja) + पण्डित (paṇḍita); probably via Old Khmer rājapaṇḍita, rājapaṇdita (“scholar in the service of a king”), from rāja + paṇḍita, paṇdita; equivalent to Thai ราช (râat) +‎ บัณฑิต (ban-dìt). Cognate with Modern Khmer រាជបណ្ឌិត (réachbândĭt).

Pronunciation

Orthographic		ราชบัณฑิต r ā d͡ʑ ɓ ạ ɳ ɖ i t
Phonemic		ราด-ชะ-บัน-ดิด r ā ɗ – d͡ʑ a – ɓ ạ n – ɗ i ɗ
Romanization	Paiboon	râat-chá-ban-dìt
	Royal Institute	rat-cha-ban-dit
(standard) IPA(key)		/raːt̚˥˩.t͡ɕʰa˦˥.ban˧.dit̚˨˩/(R)

Noun

ราชบัณฑิต • (râat-chá-ban-dìt) (classifier คน)

1. (historical) royal scholar well versed in Pali.
2. any royal scholar.
   • 2012, “พระราชประวัติพญาลิไทย”, in ไตรภูมิกถาฉบับถอดความ‎^[2], 2nd edition, Bangkok: กรมศิลปากร, →ISBN, retrieved 2019-07-02:

     เมื่อปีฉลู พ.ศ. ๑๙๐๔ ได้ทรงส่งราชบัณฑิตไปอาราธนาพระมหาสวามีสังฆราชจากประเทศลังกามาอยู่ที่วัดป่ามะม่วง(mʉ̂ʉa bpii chà-lǔu · pút-tá-sàk-gà-ràat · pan gâao rɔ́ɔi sìi · dâai song sòng râat-chá-ban-dìt bpai aa-râat-tá-naa prá má-hǎa sà-wǎa-mii sǎng-ká-râat jàak bprà-têet lang-gaa maa yùu tîi wát bpàa má-mûuang)

3. fellow of the Royal Society of Thailand, formerly known as the Royal Society of Siam (1926–1933) and the Royal Institute of Thailand (1933–2015), respectively.
   • 2019 March 6, “ราชบัณฑิตถามแรง คนร่างยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปีเอาอะไรคิด ชี้ทำประเทศถูกแช่แข็ง”, in MSN ข่าว‎^[3], Bangkok: MSN, retrieved 2019-07-02:

     ราชบัณฑิตถามแรง คนร่างยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปีเอาอะไรคิด ชี้ทำประเทศถูกแช่แข็ง(râat-chá-ban-dìt tǎam rɛɛng · kon râang yút-tá-sàat-châat · yîi sìp · bpii ao à-rai kít · chíi tam bprà-têet tùuk chɛ̂ɛ-kɛ̌ng)

Derived terms

• ราชบัณฑิตยสถาน
• ราชบัณฑิตยสภา
• สภาราชบัณฑิต

 

Related terms

• (Adjective form): ราชบัณฑิตย

Proper noun

ราชบัณฑิต • (râat-chá-ban-dìt)

1. (historical) (กรม~) a government department of royal scholars well versed in Pali, dissolved around 1892.
2. (historical) (กรม~) a government department in the ministry กระทรวงธรรมการ (grà-suuang-tam-má-gaan), in charge of the books in some royal libraries, the organisation of examinations for Buddhist priests, and certain royal ceremonies, established around 1892, dissolved in 1919.
3. (historical, colloquial, nonstandard) Clipping of ราชบัณฑิตยสถาน (“Royal Institute of Thailand”).
   • 2007 October 22, “ราชบัณฑิตเปิดตัวพจนานุกรมโจ๋”, in nongmaiclub‎^[4], Bangkok: nongmaiclub, retrieved 2019-07-02:

     ราชบัณฑิตเปิดตัวพจนานุกรมโจ๋(râat-chá-ban-dìt bpə̀ət-dtuua pót-jà-naa-nú-grom jǒo)

4. (colloquial, nonstandard) Clipping of ราชบัณฑิตยสภา (“Royal Society of Thailand”).
   • 2018 March 19, “ราชบัณฑิตแจง แซว แซ็ว ใช้ยังไง”, in ข่าวสด‎^[5], Bangkok: ข่าวสด, retrieved 2019-07-02:

     ราชบัณฑิตแจง แซว แซ็ว ใช้ยังไง(râat-chá-ban-dìt jɛɛng · sɛo · sɛo · chái yang-ngai)

   • 2016 September 22, “ราชบัณฑิตยืนยัน เหี้ย เป็นศัพท์ทางการ”, in MONO29‎^[6], Bangkok: โมโน บรอดคาซท์, retrieved 2019-07-02:

     ราชบัณฑิตยืนยัน เหี้ย เป็นศัพท์ทางการ(râat-chá-ban-dìt yʉʉn-yan · hîia · bpen sàp taang-gaan)

Usage notes

• The standard form is ราชบัณฑิตยฯ.