स्खलति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• স্খলতি (Assamese script)
• ᬲ᭄ᬔᬮᬢᬶ (Balinese script)
• স্খলতি (Bengali script)
• 𑰭𑰿𑰏𑰩𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑁆𑀔𑀮𑀢𑀺 (Brahmi script)
• သ္ခလတိ (Burmese script)
• સ્ખલતિ (Gujarati script)
• ਸ੍ਖਲਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍍𑌖𑌲𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦱ꧀ꦑꦭꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂮𑂹𑂎𑂪𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಸ್ಖಲತಿ (Kannada script)
• ស្ខលតិ (Khmer script)
• ສ຺ຂລຕິ (Lao script)
• സ്ഖലതി (Malayalam script)
• ᠰᡘᠠᠯᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘭𑘿𑘏𑘩𑘝𑘱 (Modi script)
• ᠰᠻᠠᠯᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑧍𑧠𑦯𑧉𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐳𑑂𑐏𑐮𑐟𑐶 (Newa script)
• ସ୍ଖଲତି (Odia script)
• ꢱ꣄ꢓꢭꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆱𑇀𑆒𑆬𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖭𑖿𑖏𑖩𑖝𑖰 (Siddham script)
• ස‍්ඛලති (Sinhalese script)
• 𑪁 𑪙𑩝𑩽𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚨𑚶𑚋𑚥𑚙𑚮 (Takri script)
• ஸ்க²லதி (Tamil script)
• స్ఖలతి (Telugu script)
• สฺขลติ (Thai script)
• སྑ་ལ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒮𑓂𑒐𑒪𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨰𑩇𑨌𑨬𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Inherited from Proto-Indo-Aryan *skHálati, from Proto-Indo-Iranian *skHálati, from Proto-Indo-European *(s)gʷʰh₂él-e-ti. Cognate with Old Armenian սխալեմ (sxalem), Latin fallō, and Ancient Greek σφᾰ́λλω (sphállō).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /skʰɐ.lɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈs̪kʰɐ.l̪ɐ.t̪i/

Verb

स्खलति • (skhalati) third-singular indicative (class 1, type P, present, root स्खल्)

1. stumbles, trips, totters, wavers, fluctuates
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
   • 200 BCE – 1200, Kāvya literature

   with न (na), "does not waver, remains steadfast, prevails"

2. drops or slips down, trickles down
3. stammers, falters (as speech)
4. makes mistakes, blunders, errs, fails
5. gathers, collects
   • Dhātup
6. moves
7. disappears

Conjugation

Present: स्खलति (skhalati), स्खलते (skhalate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	स्खलति skhalati	स्खलतः skhalataḥ	स्खलन्ति skhalanti	स्खलते skhalate	स्खलेते skhalete	स्खलन्ते skhalante
Second	स्खलसि skhalasi	स्खलथः skhalathaḥ	स्खलथ skhalatha	स्खलसे skhalase	स्खलेथे skhalethe	स्खलध्वे skhaladhve
First	स्खलामि skhalāmi	स्खलावः skhalāvaḥ	स्खलामः / स्खलामसि¹ skhalāmaḥ / skhalāmasi¹	स्खले skhale	स्खलावहे skhalāvahe	स्खलामहे skhalāmahe
Imperative
Third	स्खलतु skhalatu	स्खलताम् skhalatām	स्खलन्तु skhalantu	स्खलताम् skhalatām	स्खलेताम् skhaletām	स्खलन्ताम् skhalantām
Second	स्खल skhala	स्खलतम् skhalatam	स्खलत skhalata	स्खलस्व skhalasva	स्खलेथाम् skhalethām	स्खलध्वम् skhaladhvam
First	स्खलानि skhalāni	स्खलाव skhalāva	स्खलाम skhalāma	स्खलै skhalai	स्खलावहै skhalāvahai	स्खलामहै skhalāmahai
Optative/Potential
Third	स्खलेत् skhalet	स्खलेताम् skhaletām	स्खलेयुः skhaleyuḥ	स्खलेत skhaleta	स्खलेयाताम् skhaleyātām	स्खलेरन् skhaleran
Second	स्खलेः skhaleḥ	स्खलेतम् skhaletam	स्खलेत skhaleta	स्खलेथाः skhalethāḥ	स्खलेयाथाम् skhaleyāthām	स्खलेध्वम् skhaledhvam
First	स्खलेयम् skhaleyam	स्खलेव skhaleva	स्खलेम skhalema	स्खलेय skhaleya	स्खलेवहि skhalevahi	स्खलेमहि skhalemahi
Subjunctive
Third	स्खलात् / स्खलाति skhalāt / skhalāti	स्खलातः skhalātaḥ	स्खलान् skhalān	स्खलाते / स्खलातै skhalāte / skhalātai	स्खलैते skhalaite	स्खलन्त / स्खलान्तै skhalanta / skhalāntai
Second	स्खलाः / स्खलासि skhalāḥ / skhalāsi	स्खलाथः skhalāthaḥ	स्खलाथ skhalātha	स्खलासे / स्खलासै skhalāse / skhalāsai	स्खलैथे skhalaithe	स्खलाध्वै skhalādhvai
First	स्खलानि skhalāni	स्खलाव skhalāva	स्खलाम skhalāma	स्खलै skhalai	स्खलावहै skhalāvahai	स्खलामहै skhalāmahai
Participles
	स्खलत् skhalat			स्खलमान skhalamāna
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अस्खलत् (áskhalat), अस्खलत (áskhalata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अस्खलत् áskhalat	अस्खलताम् áskhalatām	अस्खलन् áskhalan	अस्खलत áskhalata	अस्खलेताम् áskhaletām	अस्खलन्त áskhalanta
Second	अस्खलः áskhalaḥ	अस्खलतम् áskhalatam	अस्खलत áskhalata	अस्खलथाः áskhalathāḥ	अस्खलेथाम् áskhalethām	अस्खलध्वम् áskhaladhvam
First	अस्खलम् áskhalam	अस्खलाव áskhalāva	अस्खलाम áskhalāma	अस्खले áskhale	अस्खलावहि áskhalāvahi	अस्खलामहि áskhalāmahi

Descendants

• Pali: khalati
• Prakrit: 𑀔𑀮𑀇 (khalaï, “falls, is stopped, errs”)
  • Central:
    • Hindustani:
      • Hindi: खलना (khalnā)
      • Urdu: کھَلْنا (khalnā)
    • Old Marathi:
      • Marathi: खळणे (khaḷṇe)
    • Old Gujarati:
      • Gujarati: ખળવું (khaḷvũ)

References

• Monier Williams (1899) “स्खलति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1257.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “skhálati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press