սխալեմ
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- սխալիմ (sxalim)
Etymology
[edit]Inherited from Proto-Indo-European *(s)gʷʰh₂él-e-ti.[1][2][3][4][5]
Verb
[edit]սխալեմ • (sxalem)
- (intransitive) to fail, to be wanting, to err, to commit an oversight, to be led into mistakes, to mistake
- սխալել մեծամեծս ― sxalel mecamecs ― to make gross blunders
- սխալել ի ծծնդենէ ― sxalel i ccndenē ― to have an abortion
- (intransitive) to sin, to fall into error, to go astray
- (intransitive) to make a false step, to stumble, to trip
Conjugation
[edit]active
| infinitive | սխալել (sxalel) | participle | սխալեցեալ, սխալեալ (sxalecʻeal, sxaleal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | սխալեցուցանեմ (sxalecʻucʻanem) | aorist stem | սխալեց- (sxalecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | սխալեմ (sxalem) | սխալես (sxales) | սխալէ (sxalē) | սխալեմք (sxalemkʻ) | սխալէք (sxalēkʻ) | սխալեն (sxalen) | |
| imperfect | սխալէի, սխալեի* (sxalēi, sxalei*) | սխալէիր, սխալեիր* (sxalēir, sxaleir*) | սխալէր (sxalēr) | սխալէաք, սխալեաք* (sxalēakʻ, sxaleakʻ*) | սխալէիք, սխալեիք* (sxalēikʻ, sxaleikʻ*) | սխալէին, սխալեին* (sxalēin, sxalein*) | |
| aorist | սխալեցի (sxalecʻi) | սխալեցեր (sxalecʻer) | սխալեաց (sxaleacʻ) | սխալեցաք (sxalecʻakʻ) | սխալեցէք, սխալեցիք (sxalecʻēkʻ, sxalecʻikʻ) | սխալեցին (sxalecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | սխալիցեմ (sxalicʻem) | սխալիցես (sxalicʻes) | սխալիցէ (sxalicʻē) | սխալիցեմք (sxalicʻemkʻ) | սխալիցէք (sxalicʻēkʻ) | սխալիցեն (sxalicʻen) | |
| aorist | սխալեցից (sxalecʻicʻ) | սխալեսցես (sxalescʻes) | սխալեսցէ (sxalescʻē) | սխալեսցուք (sxalescʻukʻ) | սխալեսջիք (sxalesǰikʻ) | սխալեսցեն (sxalescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | սխալեա՛ (sxaleá) | — | — | սխալեցէ՛ք (sxalecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | սխալեսջի՛ր (sxalesǰír) | — | — | սխալեսջի՛ք (sxalesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ սխալեր (mí sxaler) | — | — | մի՛ սխալէք (mí sxalēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
Derived terms
[edit]- ամենասխալ (amenasxal)
- անսխալ (ansxal)
- անսխալաբար (ansxalabar)
- անսխալագոյն (ansxalagoyn)
- անսխալական (ansxalakan)
- անսխալապէս (ansxalapēs)
- անսխալաստեղծ (ansxalastełc)
- անսխալելի (ansxaleli)
- անսխալութիւն (ansxalutʻiwn)
- արագասխալ (aragasxal)
- բազմասխալ (bazmasxal)
- դիւրասխալ (diwrasxal)
- երագասխալ (eragasxal)
- երդմնասխալ (erdmnasxal)
- զխաղականամ (zxałakanam)
- հանապազասխալ (hanapazasxal)
- սխալ (sxal)
- սխալագոյն (sxalagoyn)
- սխալագործ (sxalagorc)
- սխալակ (sxalak)
- սխալական (sxalakan)
- սխալականութիւն (sxalakanutʻiwn)
- սխալակիմ (sxalakim)
- սխալակութիւն (sxalakutʻiwn)
- սխալակումն (sxalakumn)
- սխալանք (sxalankʻ)
- սխալաւոր (sxalawor)
- սխալեցուցանեմ (sxalecʻucʻanem)
- սխալոտ (sxalot)
- սխալութիւն (sxalutʻiwn)
- սխալումն (sxalumn)
- սխաղակութիւն (sxałakutʻiwn)
Descendants
[edit]- → Armenian: սխալվել (sxalvel) (learned)
References
[edit]- ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 490–491
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սխալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 224–225
- ^ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, page 929
- ^ Klingenschmitt, Gert (1982) Das altarmenische Verbum (in German), Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 144
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 543
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սխալեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “սխալեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate[1], PhD dissertation, Leiden University, page 84