रुजति

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• rujati (Latin script)
• 𑀭𑀼𑀚𑀢𑀺 (Brahmi script)
• রুজতি (Bengali script)
• රුජති (Sinhalese script)
• ရုဇတိ or ရုၹတိ (Burmese script)
• รุชติ or รุชะติ (Thai script)
• ᩁᩩᨩᨲᩥ (Tai Tham script)
• ຣຸຊຕິ or ຣຸຊະຕິ (Lao script)
• រុជតិ (Khmer script)
• 𑄢𑄪𑄎𑄖𑄨 (Chakma script)

Verb

रुजति (root ruj, first conjugation)

1. Devanagari script form of rujati (“to cause pain”)

Conjugation

Conjugation of "रुजति"

	Singular	Plural
Present
1st	रुजामि (rujāmi)	रुजाम (rujāma)
2nd	रुजसि (rujasi)	रुजथ (rujatha)
3rd	रुजति (rujati)	रुजन्ति (rujanti)
Imperative
1st	रुजामि (rujāmi)	रुजाम (rujāma)
2nd	रुज (ruja) or रुजाहि (rujāhi)	रुजथ (rujatha)
3rd	रुजतु (rujatu)	रुजन्तु (rujantu)
Optative
1st	रुजेय्यामि (rujeyyāmi) or रुजेय्यं (rujeyyaṃ) or रुजे (ruje)	रुजेय्याम (rujeyyāma)
2nd	रुजेय्यासि (rujeyyāsi) or रुजे (ruje)	रुजेय्याथ (rujeyyātha)
3rd	रुजेय्य (rujeyya) or रुजे (ruje)	रुजेय्युं (rujeyyuṃ)

• Present active participle: रुजन्त् (rujant), which see for forms and usage
• Past participle: लुग्ग (lugga)
• Passive: लुज्जति (lujjati)

Adjective

रुजति

1. Devanagari script form of rujati, which is masculine/neuter locative singular of रुजन्त् (rujant), present active participle of the verb above

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *ruȷ́áti, from Proto-Indo-Iranian *ruȷ́áti, from Proto-Indo-European *luǵ-é-ti, from *lewǵ- (“to break, shatter”).

Cognate with Lithuanian lū́žti (“to fracture”), Latin lūgeō, Old High German liohhan, Ancient Greek λευγαλέος (leugaléos) Old Armenian լուծանեմ (lucanem), Old English lūcan (“to pluck out, pull up”), and Old English tōlūcan (“to dislocate, destroy; unlock”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɾu.d͡ʑɐ́.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɾu.d͡ʑɐ.t̪i/

Verb

रुजति • (rujáti) third-singular indicative (class 6, type P, root रुज्)

1. to break, break open
2. to shatter, dash to pieces, destroy
3. to injure, cause pain, hurt

Conjugation

Present: रुजति (rujáti), रुजते (rujáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	रुजति rujáti	रुजतः rujátaḥ	रुजन्ति rujánti	रुजते rujáte	रुजेते rujéte	रुजन्ते rujánte
Second	रुजसि rujási	रुजथः rujáthaḥ	रुजथ rujátha	रुजसे rujáse	रुजेथे rujéthe	रुजध्वे rujádhve
First	रुजामि rujā́mi	रुजावः rujā́vaḥ	रुजामः / रुजामसि¹ rujā́maḥ / rujā́masi¹	रुजे rujé	रुजावहे rujā́vahe	रुजामहे rujā́mahe
Imperative
Third	रुजतु rujátu	रुजताम् rujátām	रुजन्तु rujántu	रुजताम् rujátām	रुजेताम् rujétām	रुजन्ताम् rujántām
Second	रुज rujá	रुजतम् rujátam	रुजत rujáta	रुजस्व rujásva	रुजेथाम् rujéthām	रुजध्वम् rujádhvam
First	रुजानि rujā́ni	रुजाव rujā́va	रुजाम rujā́ma	रुजै rujaí	रुजावहै rujā́vahai	रुजामहै rujā́mahai
Optative/Potential
Third	रुजेत् rujét	रुजेताम् rujétām	रुजेयुः rujéyuḥ	रुजेत rujéta	रुजेयाताम् rujéyātām	रुजेरन् rujéran
Second	रुजेः rujéḥ	रुजेतम् rujétam	रुजेत rujéta	रुजेथाः rujéthāḥ	रुजेयाथाम् rujéyāthām	रुजेध्वम् rujédhvam
First	रुजेयम् rujéyam	रुजेव rujéva	रुजेम rujéma	रुजेय rujéya	रुजेवहि rujévahi	रुजेमहि rujémahi
Subjunctive
Third	रुजात् / रुजाति rujā́t / rujā́ti	रुजातः rujā́taḥ	रुजान् rujā́n	रुजाते / रुजातै rujā́te / rujā́tai	रुजैते rujaíte	रुजन्त / रुजान्तै rujánta / rujā́ntai
Second	रुजाः / रुजासि rujā́ḥ / rujā́si	रुजाथः rujā́thaḥ	रुजाथ rujā́tha	रुजासे / रुजासै rujā́se / rujā́sai	रुजैथे rujaíthe	रुजाध्वै rujā́dhvai
First	रुजानि rujā́ni	रुजाव rujā́va	रुजाम rujā́ma	रुजै rujaí	रुजावहै rujā́vahai	रुजामहै rujā́mahai
Participles
	रुजत् ruját			रुजमान rujámāna
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अरुजत् (árujat), अरुजत (árujata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अरुजत् árujat	अरुजताम् árujatām	अरुजन् árujan	अरुजत árujata	अरुजेताम् árujetām	अरुजन्त árujanta
Second	अरुजः árujaḥ	अरुजतम् árujatam	अरुजत árujata	अरुजथाः árujathāḥ	अरुजेथाम् árujethām	अरुजध्वम् árujadhvam
First	अरुजम् árujam	अरुजाव árujāva	अरुजाम árujāma	अरुजे áruje	अरुजावहि árujāvahi	अरुजामहि árujāmahi

Descendants

• Pali: rujati
• Northern:
  • Central Pahari:
    • Kumaoni: र्वीणो (rwīṇo)
• Southern:
  • Sinhalese: රිදෙනවා (ridenawā), රිදවනවා (ridawanawā), රුද්දනවා (ruddanawā)

References

• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “rujati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 622