Jump to content

बुध्यते

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

    From Proto-Indo-Aryan *budʰyátay, from Proto-Indo-Iranian *bʰudʰyátay, from Proto-Indo-European *bʰudʰ-yé-tor, from *bʰewdʰ- (to wake, rise up), Bulgarian бу́дя'те (búdja'te, búdhyate - to wake up you). Cognate with Russian буди́ть (budítʹ), пробужденный (probuždennyj), Ancient Greek πυνθάνομαι (punthánomai).

    Pronunciation

    [edit]

    Verb

    [edit]

    बुध्य॑ते (búdhyate) third-singular indicative (class 4, type A, root बुध्)

    1. to wake
    2. to know, to understand
    3. to enlighten

    Conjugation

    [edit]
    Present: बुध्यते (búdhyate)
    Active Mediopassive
    Singular Dual Plural Singular Dual Plural
    Indicative
    Third -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यते
    búdhyate
    बुध्येते
    búdhyete
    बुध्यन्ते
    búdhyante
    Second -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यसे
    búdhyase
    बुध्येथे
    búdhyethe
    बुध्यध्वे
    búdhyadhve
    First -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्ये
    búdhye
    बुध्यावहे
    búdhyāvahe
    बुध्यामहे
    búdhyāmahe
    Imperative
    Third -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यताम्
    búdhyatām
    बुध्येताम्
    búdhyetām
    बुध्यन्ताम्
    búdhyantām
    Second -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यस्व
    búdhyasva
    बुध्येथाम्
    búdhyethām
    बुध्यध्वम्
    búdhyadhvam
    First -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यै
    búdhyai
    बुध्यावहै
    búdhyāvahai
    बुध्यामहै
    búdhyāmahai
    Optative/Potential
    Third -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्येत
    búdhyeta
    बुध्येयाताम्
    búdhyeyātām
    बुध्येरन्
    búdhyeran
    Second -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्येथाः
    búdhyethāḥ
    बुध्येयाथाम्
    búdhyeyāthām
    बुध्येध्वम्
    búdhyedhvam
    First -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्येय
    búdhyeya
    बुध्येवहि
    búdhyevahi
    बुध्येमहि
    búdhyemahi
    Subjunctive
    Third -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्याते / बुध्यातै
    búdhyāte / búdhyātai
    बुध्यैते
    búdhyaite
    बुध्यन्त / बुध्यान्तै
    búdhyanta / búdhyāntai
    Second -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यासे / बुध्यासै
    búdhyāse / búdhyāsai
    बुध्यैथे
    búdhyaithe
    बुध्याध्वै
    búdhyādhvai
    First -
    -
    -
    -
    -
    -
    बुध्यै
    búdhyai
    बुध्यावहै
    búdhyāvahai
    बुध्यामहै
    búdhyāmahai
    Participles
    -
    -
    बुध्यमान
    búdhyamāna
    Notes
    • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
    Imperfect: अबुध्यत (abudhyata)
    Active Mediopassive
    Singular Dual Plural Singular Dual Plural
    Indicative
    Third -
    -
    -
    -
    -
    -
    अबुध्यत
    abudhyata
    अबुध्येताम्
    abudhyetām
    अबुध्यन्त
    abudhyanta
    Second -
    -
    -
    -
    -
    -
    अबुध्यथाः
    abudhyathāḥ
    अबुध्येथाम्
    abudhyethām
    अबुध्यध्वम्
    abudhyadhvam
    First -
    -
    -
    -
    -
    -
    अबुध्ये
    abudhye
    अबुध्यावहि
    abudhyāvahi
    अबुध्यामहि
    abudhyāmahi
    [edit]

    Descendants

    [edit]
    • Dardic:
    • Prakrit: 𑀩𑀼𑀚𑁆𑀛𑀇 (bujjhaï) (see there for further descendants)
    • Pali: bujjhati