बोधति

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *báwdʰati, from Proto-Indo-Iranian *bʰáwdʰati, from Proto-Indo-European *bʰéwdʰeti (“to wake, rise up”). Cognate with Avestan 𐬠𐬀𐬊𐬜𐬀𐬌𐬙𐬌 (baoδaⁱti), Ancient Greek πεύθομαι (peúthomai), πυνθάνομαι (punthánomai), Old Church Slavonic блюсти (bljusti), Old English bēodan (whence English bid).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /bɐ́w.dʱɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /boː.d̪ʱɐ.t̪i/

Verb

बोधति • (bódhati) third-singular indicative (class 1, type P, present, root बुध्)

1. to wake, wake up
2. to know, to understand
3. to enlighten

Conjugation

Present: बोधति (bódhati), बोधते (bódhate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	बोधति bódhati	बोधतः bódhataḥ	बोधन्ति bódhanti	बोधते bódhate	बोधेते bódhete	बोधन्ते bódhante
Second	बोधसि bódhasi	बोधथः bódhathaḥ	बोधथ bódhatha	बोधसे bódhase	बोधेथे bódhethe	बोधध्वे bódhadhve
First	बोधामि bódhāmi	बोधावः bódhāvaḥ	बोधामः / बोधामसि¹ bódhāmaḥ / bódhāmasi¹	बोधे bódhe	बोधावहे bódhāvahe	बोधामहे bódhāmahe
Imperative
Third	बोधतु bódhatu	बोधताम् bódhatām	बोधन्तु bódhantu	बोधताम् bódhatām	बोधेताम् bódhetām	बोधन्ताम् bódhantām
Second	बोध bódha	बोधतम् bódhatam	बोधत bódhata	बोधस्व bódhasva	बोधेथाम् bódhethām	बोधध्वम् bódhadhvam
First	बोधानि bódhāni	बोधाव bódhāva	बोधाम bódhāma	बोधै bódhai	बोधावहै bódhāvahai	बोधामहै bódhāmahai
Optative/Potential
Third	बोधेत् bódhet	बोधेताम् bódhetām	बोधेयुः bódheyuḥ	बोधेत bódheta	बोधेयाताम् bódheyātām	बोधेरन् bódheran
Second	बोधेः bódheḥ	बोधेतम् bódhetam	बोधेत bódheta	बोधेथाः bódhethāḥ	बोधेयाथाम् bódheyāthām	बोधेध्वम् bódhedhvam
First	बोधेयम् bódheyam	बोधेव bódheva	बोधेम bódhema	बोधेय bódheya	बोधेवहि bódhevahi	बोधेमहि bódhemahi
Subjunctive
Third	बोधात् / बोधाति bódhāt / bódhāti	बोधातः bódhātaḥ	बोधान् bódhān	बोधाते / बोधातै bódhāte / bódhātai	बोधैते bódhaite	बोधन्त / बोधान्तै bódhanta / bódhāntai
Second	बोधाः / बोधासि bódhāḥ / bódhāsi	बोधाथः bódhāthaḥ	बोधाथ bódhātha	बोधासे / बोधासै bódhāse / bódhāsai	बोधैथे bódhaithe	बोधाध्वै bódhādhvai
First	बोधानि bódhāni	बोधाव bódhāva	बोधाम bódhāma	बोधै bódhai	बोधावहै bódhāvahai	बोधामहै bódhāmahai
Participles
	बोधत् bódhat			बोधमान bódhamāna
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अबोधत् (ábodhat), अबोधत (ábodhata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अबोधत् ábodhat	अबोधताम् ábodhatām	अबोधन् ábodhan	अबोधत ábodhata	अबोधेताम् ábodhetām	अबोधन्त ábodhanta
Second	अबोधः ábodhaḥ	अबोधतम् ábodhatam	अबोधत ábodhata	अबोधथाः ábodhathāḥ	अबोधेथाम् ábodhethām	अबोधध्वम् ábodhadhvam
First	अबोधम् ábodham	अबोधाव ábodhāva	अबोधाम ábodhāma	अबोधे ábodhe	अबोधावहि ábodhāvahi	अबोधामहि ábodhāmahi

Derived terms

• बुद्ध (buddhá, past participle)

Related terms

• बोधते (bódhate, 1 Ā)
• बुध्यते (búdhyate, 4 Ā)

Descendants

• Magadhi Prakrit:
  • Assamese: বুজা (buza)
  • Bengali: বোঝা (bōjha)
  • Sylheti: ꠛꠥꠏꠣ (buzá)