नय

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Kurukh

[edit]

Etymology

[edit]

From Indo-Aryan.

Numeral

[edit]

नय (nay)

  1. eight

Pali

[edit]

Alternative forms

[edit]

Adjective

[edit]

नय

  1. Devanagari script form of naya (“leading”)
    • c. 500 AD, Kaccāyana, Pālivyākaraṇaṃ [Pali Grammar]‎[1] (overall work in Pali), page 7; republished as Satish Chandra Acharyya Vidyabhusana, editor, Kaccayana's Pali Grammar (edited in Devanagari character and translated into English), Calcutta, Bengal: Mahabodhi Society, 1901:
      अस्सरं खो व्यञ्जनं अधोठितं परक्खरं नये युत्ते।
      Assaraṃ kho vyañjanaṃ adhoṭhitaṃ parakkharaṃ naye yutte.
      Assuredly the dead consonant preceding and in the lead of the other consonant in junction.

Declension

[edit]

Noun

[edit]

नय m

  1. Devanagari script form of naya (“method”)

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From the root नी ().

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

नय (naya) stemm

  1. leading (of an army)
  2. conduct, behavior, (esp.) prudent conduct or behavior, good management, polity, civil and military government
  3. wisdom, prudence, reason
  4. plan, design
  5. leading thought, maxim, principle, system, method, doctrine

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of नय (naya)
Singular Dual Plural
Nominative नयः
nayaḥ
नयौ / नया¹
nayau / nayā¹
नयाः / नयासः¹
nayāḥ / nayāsaḥ¹
Vocative नय
naya
नयौ / नया¹
nayau / nayā¹
नयाः / नयासः¹
nayāḥ / nayāsaḥ¹
Accusative नयम्
nayam
नयौ / नया¹
nayau / nayā¹
नयान्
nayān
Instrumental नयेन
nayena
नयाभ्याम्
nayābhyām
नयैः / नयेभिः¹
nayaiḥ / nayebhiḥ¹
Dative नयाय
nayāya
नयाभ्याम्
nayābhyām
नयेभ्यः
nayebhyaḥ
Ablative नयात्
nayāt
नयाभ्याम्
nayābhyām
नयेभ्यः
nayebhyaḥ
Genitive नयस्य
nayasya
नययोः
nayayoḥ
नयानाम्
nayānām
Locative नये
naye
नययोः
nayayoḥ
नयेषु
nayeṣu
Notes
  • ¹Vedic

Adjective

[edit]

नय (naya) stem

  1. fit, right, proper

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of नय
Nom. sg. नयः (nayaḥ)
Gen. sg. नयस्य (nayasya)
Singular Dual Plural
Nominative नयः (nayaḥ) नयौ (nayau) नयाः (nayāḥ)
Vocative नय (naya) नयौ (nayau) नयाः (nayāḥ)
Accusative नयम् (nayam) नयौ (nayau) नयान् (nayān)
Instrumental नयेन (nayena) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयैः (nayaiḥ)
Dative नयाय (nayāya) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयेभ्यः (nayebhyaḥ)
Ablative नयात् (nayāt) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयेभ्यः (nayebhyaḥ)
Genitive नयस्य (nayasya) नययोः (nayayoḥ) नयानाम् (nayānām)
Locative नये (naye) नययोः (nayayoḥ) नयेषु (nayeṣu)
Feminine ā-stem declension of नय
Nom. sg. नया (nayā)
Gen. sg. नयायाः (nayāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative नया (nayā) नये (naye) नयाः (nayāḥ)
Vocative नये (naye) नये (naye) नयाः (nayāḥ)
Accusative नयाम् (nayām) नये (naye) नयाः (nayāḥ)
Instrumental नयया (nayayā) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयाभिः (nayābhiḥ)
Dative नयायै (nayāyai) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयाभ्यः (nayābhyaḥ)
Ablative नयायाः (nayāyāḥ) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयाभ्यः (nayābhyaḥ)
Genitive नयायाः (nayāyāḥ) नययोः (nayayoḥ) नयानाम् (nayānām)
Locative नयायाम् (nayāyām) नययोः (nayayoḥ) नयासु (nayāsu)
Neuter a-stem declension of नय
Nom. sg. नयम् (nayam)
Gen. sg. नयस्य (nayasya)
Singular Dual Plural
Nominative नयम् (nayam) नये (naye) नयानि (nayāni)
Vocative नय (naya) नये (naye) नयानि (nayāni)
Accusative नयम् (nayam) नये (naye) नयानि (nayāni)
Instrumental नयेन (nayena) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयैः (nayaiḥ)
Dative नयाय (nayāya) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयेभ्यः (nayebhyaḥ)
Ablative नयात् (nayāt) नयाभ्याम् (nayābhyām) नयेभ्यः (nayebhyaḥ)
Genitive नयस्य (nayasya) नययोः (nayayoḥ) नयानाम् (nayānām)
Locative नये (naye) नययोः (nayayoḥ) नयेषु (nayeṣu)

References

[edit]