खाद्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit खाद्य (khādya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kʰɑːd̪.jə/, [kʰäːd̪.jɐ]

Adjective

खाद्य • (khādya) (indeclinable, Urdu spelling کھادیہ)

1. edible, eatable

Noun

खाद्य • (khādya) m (Urdu spelling کھادیہ)

1. food
2. victuals, fare
3. meal, nutrition

Declension

Declension of खाद्य (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	खाद्य khādya	खाद्य khādya
oblique	खाद्य khādya	खाद्यों khādyõ
vocative	खाद्य khādya	खाद्यो khādyo

Synonyms

• (food): खाना (khānā)
• (meal): भोजन (bhojan)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• খাদ্য (Assamese script)
• ᬔᬵᬤ᭄ᬬ (Balinese script)
• খাদ্য (Bengali script)
• 𑰏𑰯𑰟𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀔𑀸𑀤𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ခါဒျ (Burmese script)
• ખાદ્ય (Gujarati script)
• ਖਾਦ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌖𑌾𑌦𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦑꦴꦢꦾ (Javanese script)
• 𑂎𑂰𑂠𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಖಾದ್ಯ (Kannada script)
• ខាទ្យ (Khmer script)
• ຂາທ຺ຍ (Lao script)
• ഖാദ്യ (Malayalam script)
• ᡘᠠ᠎᠊ᠠᡩᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘏𑘰𑘟𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠻᠠᢗᢑᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦯𑧑𑦿𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐏𑐵𑐡𑑂𑐫 (Newa script)
• ଖାଦ୍ଯ (Odia script)
• ꢓꢵꢣ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆒𑆳𑆢𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖏𑖯𑖟𑖿𑖧 (Siddham script)
• ඛාද්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩝𑩛𑩭 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚋𑚭𑚛𑚶𑚣 (Takri script)
• க²ாத்³ய (Tamil script)
• ఖాద్య (Telugu script)
• ขาทฺย (Thai script)
• ཁཱ་དྱ (Tibetan script)
• 𑒐𑒰𑒠𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨌𑨊𑨛𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root खाद् (khād, “to chew, eat”) +‎ -य (-ya). Literally, “that which is to be eaten”.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʰɑːd.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /kʰɑːd̪.jɐ/

Noun

खाद्य • (khādya) stem, n

1. food, victuals (MBh. ii., 98 Pañcat., Bhartṛ.)

Declension

Neuter a-stem declension of खाद्य

	singular	dual	plural
nominative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
vocative	खाद्य (khādya)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
accusative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
instrumental	खाद्येन (khādyena)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्यैः (khādyaiḥ) खाद्येभिः¹ (khādyebhiḥ¹)
dative	खाद्याय (khādyāya)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
ablative	खाद्यात् (khādyāt)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
genitive	खाद्यस्य (khādyasya)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यानाम् (khādyānām)
locative	खाद्ये (khādye)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्येषु (khādyeṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: khajja
• Prakrit: 𑀔𑀚𑁆𑀚 (khajja)
  • Assamese: খাজ (khaz)
  • Bengali: খাজা (khaja)
  • Bhadrawahi: खञ्जौँ (khañja͠u)
  • Bihari: खाजा (khājā)
  • Gujarati: ખાજ (khāj), ખાજું (khājũ)
  • Hindustani: khājā
    • Hindi: खाजा
    • Urdu: کھاجا
  • Kumaoni: खाजा (khājā), खाज (khāj̈)
  • Marathi: खाजें (khājẽ)
  • Nepali: खाजा (khājā)
  • Odia: ଖଜା (khajā)
  • Punjabi: khājjā

    Gurmukhi script: ਖਾੱਜਾ (khājjā)

    Shahmukhi script: کھاجّا (khājjā)

  • Sindhi: khāj̄u

    Arabic script: کاڄُ

    Devanagari script: खाॼु

Borrowed terms

• → Assamese: খাদ্য (khaiddo) (learned)
• → Bengali: খাদ্য (khaddo) (learned)
• → Gujarati: ખાદ્ય (khādya) (learned)
• → Hindi: खाद्य (khādya) (learned)
• → Kannada: ಖಾದ್ಯ (khādya) (learned)
• → Malayalam: ഖാദ്യം (khādyaṁ) (learned)
• → Marathi: खाद्य (khādya) (learned)
• → Sinhalese: ඛාද්‍ය (khādya) (learned)
• → Tamil: காத்தியம் (kāttiyam)
• → Telugu: ఖాద్య (khādya) (learned)

Noun

खाद्य • (khādya) stem, m

1. = खदिर (khadira), Senegalia catechu (Gal.)

Declension

Masculine a-stem declension of खाद्य

	singular	dual	plural
nominative	खाद्यः (khādyaḥ)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्याः (khādyāḥ) खाद्यासः¹ (khādyāsaḥ¹)
vocative	खाद्य (khādya)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्याः (khādyāḥ) खाद्यासः¹ (khādyāsaḥ¹)
accusative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्यान् (khādyān)
instrumental	खाद्येन (khādyena)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्यैः (khādyaiḥ) खाद्येभिः¹ (khādyebhiḥ¹)
dative	खाद्याय (khādyāya)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
ablative	खाद्यात् (khādyāt)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
genitive	खाद्यस्य (khādyasya)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यानाम् (khādyānām)
locative	खाद्ये (khādye)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्येषु (khādyeṣu)

• ¹Vedic

Adjective

खाद्य • (khādya) stem

1. eatable, edible

Declension

Masculine a-stem declension of खाद्य

	singular	dual	plural
nominative	खाद्यः (khādyaḥ)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्याः (khādyāḥ) खाद्यासः¹ (khādyāsaḥ¹)
vocative	खाद्य (khādya)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्याः (khādyāḥ) खाद्यासः¹ (khādyāsaḥ¹)
accusative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्यौ (khādyau) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्यान् (khādyān)
instrumental	खाद्येन (khādyena)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्यैः (khādyaiḥ) खाद्येभिः¹ (khādyebhiḥ¹)
dative	खाद्याय (khādyāya)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
ablative	खाद्यात् (khādyāt)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
genitive	खाद्यस्य (khādyasya)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यानाम् (khādyānām)
locative	खाद्ये (khādye)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्येषु (khādyeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of खाद्या

	singular	dual	plural
nominative	खाद्या (khādyā)	खाद्ये (khādye)	खाद्याः (khādyāḥ)
vocative	खाद्ये (khādye)	खाद्ये (khādye)	खाद्याः (khādyāḥ)
accusative	खाद्याम् (khādyām)	खाद्ये (khādye)	खाद्याः (khādyāḥ)
instrumental	खाद्यया (khādyayā) खाद्या¹ (khādyā¹)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्याभिः (khādyābhiḥ)
dative	खाद्यायै (khādyāyai)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्याभ्यः (khādyābhyaḥ)
ablative	खाद्यायाः (khādyāyāḥ) खाद्यायै² (khādyāyai²)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्याभ्यः (khādyābhyaḥ)
genitive	खाद्यायाः (khādyāyāḥ) खाद्यायै² (khādyāyai²)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यानाम् (khādyānām)
locative	खाद्यायाम् (khādyāyām)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यासु (khādyāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of खाद्य

	singular	dual	plural
nominative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
vocative	खाद्य (khādya)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
accusative	खाद्यम् (khādyam)	खाद्ये (khādye)	खाद्यानि (khādyāni) खाद्या¹ (khādyā¹)
instrumental	खाद्येन (khādyena)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्यैः (khādyaiḥ) खाद्येभिः¹ (khādyebhiḥ¹)
dative	खाद्याय (khādyāya)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
ablative	खाद्यात् (khādyāt)	खाद्याभ्याम् (khādyābhyām)	खाद्येभ्यः (khādyebhyaḥ)
genitive	खाद्यस्य (khādyasya)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्यानाम् (khādyānām)
locative	खाद्ये (khādye)	खाद्ययोः (khādyayoḥ)	खाद्येषु (khādyeṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• → Hindi: खाद्य (khādya)
• Pali: khajja

References

• Monier Williams (1899) “खाद्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 339, column 2.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “khādya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press