կար

See also: կար- and -կար

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /kɑɾ/, [kɑɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɡɑɾ/, [ɡɑɾ]

Etymology 1

Verb

կար • (kar)

1. third-person singular imperfect indicative of կամ (kam)

Etymology 2

From Old Armenian կար (kar).

Noun

կար • (kar)

1. seam (where two pieces of fabric are sewn together)
2. sewing
3. (Sivas) a thick rope for fixing the load on a cart

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	կար (kar)	կարեր (karer)
dative	կարի (kari)	կարերի (kareri)
ablative	կարից (karicʻ)	կարերից (karericʻ)
instrumental	կարով (karov)	կարերով (karerov)
locative	կարում (karum)	կարերում (karerum)
	definite forms
nominative	կարը/կարն (karə/karn)	կարերը/կարերն (karerə/karern)
dative	կարին (karin)	կարերին (karerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	կարս (kars)	կարերս (karers)
dative	կարիս (karis)	կարերիս (kareris)
ablative	կարիցս (karicʻs)	կարերիցս (karericʻs)
instrumental	կարովս (karovs)	կարերովս (karerovs)
locative	կարումս (karums)	կարերումս (karerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	կարդ (kard)	կարերդ (karerd)
dative	կարիդ (karid)	կարերիդ (karerid)
ablative	կարիցդ (karicʻd)	կարերիցդ (karericʻd)
instrumental	կարովդ (karovd)	կարերովդ (karerovd)
locative	կարումդ (karumd)	կարերումդ (karerumd)

Etymology 3

Learned borrowing from Old Armenian կար (kar).

Noun

կար • (kar)

1. (archaic) force, vigour; power
2. (archaic) ability

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	կար (kar)	կարեր (karer)
dative	կարի (kari)	կարերի (kareri)
ablative	կարից (karicʻ)	կարերից (karericʻ)
instrumental	կարով (karov)	կարերով (karerov)
locative	կարում (karum)	կարերում (karerum)
	definite forms
nominative	կարը/կարն (karə/karn)	կարերը/կարերն (karerə/karern)
dative	կարին (karin)	կարերին (karerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	կարս (kars)	կարերս (karers)
dative	կարիս (karis)	կարերիս (kareris)
ablative	կարիցս (karicʻs)	կարերիցս (karericʻs)
instrumental	կարովս (karovs)	կարերովս (karerovs)
locative	կարումս (karums)	կարերումս (karerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	կարդ (kard)	կարերդ (karerd)
dative	կարիդ (karid)	կարերիդ (karerid)
ablative	կարիցդ (karicʻd)	կարերիցդ (karericʻd)
instrumental	կարովդ (karovd)	կարերովդ (karerovd)
locative	կարումդ (karumd)	կարերումդ (karerumd)

Old Armenian

Etymology 1

Deverbal from կարեմ (karem)

Noun

կար • (kar)

1. cord, rope, string
   • 5th century, Bible, Book of Judges 15.13:

     Եւ կապեցին զնա երիւք կարովք նորովք, եւ հանին զնա ի վիմէն:

     Ew kapecʻin zna eriwkʻ karovkʻ norovkʻ, ew hanin zna i vimēn:

     And they bound him with three new cords, and brought him up from the rock.

2. (anatomy) joint
3. (post-Classical) the act of sewing, needlework; something sewn; seam

   կարս հարկանել ― kars harkanel ― to sew, to seam

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	կար (kar)		կարք (karkʻ)
genitive	կարոյ (karoy)		կարոց (karocʻ)
dative	կարոյ (karoy)		կարոց (karocʻ)
accusative	կար (kar)		կարս (kars)
ablative	կարոյ (karoy)		կարոց (karocʻ)
instrumental	կարով (karov)		կարովք (karovkʻ)
locative	կար (kar)		կարս (kars)
i-type plural instrumental կարիւք (kariwkʻ) and u-type plural genitive կարուց (karucʻ) are also attested

Descendants

• Armenian: կար (kar)

Further reading

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎^[1], PhD dissertation, Leiden University, page 54

Etymology 2

Related to կար-եմ (kar-em, “to be able to”), կար-ի (kar-i, “very”) and ապի-կար (api-kar, “powerless”). An Iranian borrowing, but the underlying Iranian source is disputed. Most likely it is a reflex of Proto-Iranian *kar- (“to do, make”), whence Persian کردن (kardan, “to do, make”), Parthian 𐫞𐫀𐫡 (qʾr /⁠kār⁠/, “work, task; act, deed, affair(s); use”). The relevant sense development is seen in the following reflexes of that root: Northern Kurdish kar-, Munji [script needed] (kərkər-), Wakhi [script needed] (kərc(ə)r-, “to be able to, can”). Less likely borrowed from a cognate of Sogdian [script needed] (kʾδy /⁠kāδy/e/ī⁠/, “very”); note especially կարի (kari, “very”).

Native etymologies have also been proposed, but these should be abandoned because ապի-կար (api-kar, “powerless”) can only be formed within Iranian and wholly-borrowed whence. In inner-Armenian formations the negative prefix has the form ապ(ա)- (ap(a)-) whereas it is ապի- (api-) (from Iranian *apē-) only in wholly borrowed terms like ապիզար (apizar), ապիմակ (apimak), ապիրատ (apirat).

Noun

կար • (kar)

1. force, vigour; power

   ոչ գոյ ի ձեռս մեր կար ― očʻ goy i jeṙs mer kar ― it is not in our power, we cannot

   ի վեր քան զկար իւրեանց ― i ver kʻan zkar iwreancʻ ― beyond their strength

2. intensity, vehemence
3. means, faculty, capacity, ability

   ըստ կարի ― əst kari ― as much as possible

   ըստ կարի փութով ― əst kari pʻutʻov ― with all possible speed

   ըստ կարի նուազ ― əst kari nuaz ― as little as can be

   իւրաքանչիւր ըստ իւրում կարի ― iwrakʻančʻiwr əst iwrum kari ― every one according to his ability

   որչափ ի կարի քում իցէ ― orčʻapʻ i kari kʻum icʻē ― as much as you can or as lies in your power

   ըստ իւրում կարի, որչափ էր նորա կար եւ զօրութիւն ― əst iwrum kari, orčʻapʻ ēr nora kar ew zōrutʻiwn ― as much as he could or as was possible for him

   ըստ կարի զորութեան իմոյ ― əst kari zorutʻean imoy ― to the utmost of my power, the best I can, all I can

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	կար (kar)		կարք (karkʻ)
genitive	կարի (kari)		կարից (karicʻ)
dative	կարի (kari)		կարից (karicʻ)
accusative	կար (kar)		կարս (kars)
ablative	կարէ (karē)		կարից (karicʻ)
instrumental	կարիւ (kariw)		կարիւք (kariwkʻ)
locative	կարի (kari)		կարս (kars)
the genitive can be o-type կարոյ (karoy) and the locative u-type կարու (karu)

Adjective

կար • (kar)

1. possible

   կար է ― kar ē ― it is possible

   ոչ է կար ― očʻ ē kar ― it is impossible

Derived terms

• ամենակար (amenakar)
• ամենակարող (amenakaroł)
• ամենակարութիւն (amenakarutʻiwn)
• ամենապիկար (amenapikar)
• ամէնապիկար (amēnapikar)
• անկար (ankar)
• անկարաբար (ankarabar)
• անկարածածկելի (ankaracackeli)
• անկարանամ (ankaranam)
• անկարելագոյն (ankarelagoyn)
• անկարելի (ankareli)
• անկարելին (ankarelin)
• անկարող (ankaroł)
• անկարողանամ (ankarołanam)
• անկարողութիւն (ankarołutʻiwn)
• անկարութիւն (ankarutʻiwn)
• անտկար (antkar)
• անտկարանալի (antkaranali)
• ապիկար (apikar)
• ապիկարիմ (apikarim)
• ապիկարութիւն (apikarutʻiwn)
• արժանակար (aržanakar)
• բեռնակար (beṙnakar)
• կարաձմեռն (karajmeṙn)
• կարաւոր (karawor)
• կարաւորագոյն (karaworagoyn)
• կարաւորիմ (karaworim)
• կարելի (kareli)
• կարեմ (karem)
• կարեպէտ (karepēt)
• կարեսէր (karesēr)
• կարեվէր (karevēr)
• կարեւոր (karewor)
• կարեւորաբար (kareworabar)
• կարեւորագոյն (kareworagoyn)
• կարեւորապէս (kareworapēs)
• կարեւորութիւն (kareworutʻiwn)
• կարէձմեռն (karējmeṙn)
• կարէվէր (karēvēr)
• կարի (kari)
• կարող (karoł)
• կարողաբար (karołabar)
• կարողագոյն (karołagoyn)
• կարողական (karołakan)
• կարողակից (karołakicʻ)
• կարողաձիգ (karołajig)
• կարողանամ (karołanam)
• կարողապէս (karołapēs)
• կարողացուցանեմ (karołacʻucʻanem)
• կարողիմ (karołim)
• կարողութիւն (karołutʻiwn)
• կարողուոր (karołuor)
• կարութիւն (karutʻiwn)
• կարօղ (karōł)
• համակար (hamakar)
• հանգէտակար (hangētakar)
• հանգիտակարող (hangitakaroł)
• տկար (tkar)
• տկարաբանութիւն (tkarabanutʻiwn)
• տկարաբար (tkarabar)
• տկարագոյն (tkaragoyn)
• տկարաթեւ (tkaratʻew)
• տկարական (tkarakan)
• տկարաձայն (tkarajayn)
• տկարամիտ (tkaramit)
• տկարամտութիւն (tkaramtutʻiwn)
• տկարանամ (tkaranam)
• տկարանոց (tkaranocʻ)
• տկարատարր (tkaratarr)
• տկարացուցանեմ (tkaracʻucʻanem)
• տկարութիւն (tkarutʻiwn)

 

Related terms

• -կար (-kar) (possibly)

Descendants

• → Armenian: կար (kar) (learned)

References

More information

• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 542–543
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “կար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 1063c–1064a
• Benveniste, Émile (1929) Essai de grammaire sogdienne. Deuxième partie: Morphologie, syntaxe et glossaire (Mission Pelliot en Asie centrale. Série petit in-octavo; 3) (in French), Paris: Librairie orientaliste Paul Geuthner, page 160
• Benveniste, Émile (1930) “Les nominatifs arméniens en -i”, in Revue des Études Arméniennes‎^[2] (in French), volume 10, number 1, page 83 of 81–84
• Edelʹman, D. I. (2011) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume IV, Moscow: Vostochnaya Literatura, pages 246–251
• Gauthiot, Robert (1916) “Iranica”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 19, pages 128–129
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 166
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎^[3] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 528
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “կար II”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 390a
• Justi, Ferdinand (1880) Kurdische Grammatik‎^[4] (in German), Saint Petersburg: Academy Press, page 209
• Klingenschmitt, Gert (1982) Das altarmenische Verbum (in German), Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, pages 138–139
• Lagarde, Paul de (1868) Beitraege zur baktrischen Lexikographie (in German), Leipzig: B. G. Teubner, page 41
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “կար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 331b