երկն

Old Armenian

Etymology

The root is երկ- (erk-), from Proto-Indo-European *dwey- (“to fear”). For the sound change see երկու (erku).

Noun

երկն • (erkn)

1. birth throes, birth pangs, labour pains, travail
   • 5th century, Bible, Job 2.9b:

     ուստերք քո եւ դստերք իմոյ որովայնի երկք եւ երկունք [translating ὠδῖνες (ōdînes)]

     usterkʻ kʻo ew dsterkʻ imoy orovayni erkkʻ ew erkunkʻ [translating ὠδῖνες (ōdînes)]

     • Translation by Claude E. Cox

       your sons and daughters, my womb's labours and birth-pangs

   • 5th? century, Movsēs Xorenacʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] I.31.Birth of Vahagn:

     Երկնէր երկին, երկնէր երկիր, երկնէր եւ ծովն ծիրանի․
     երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ. ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր, ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
     եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ. նա հուր հեր ունէր,
     ապա թէ բոց ունէր մօրուս, եւ աչկունքն էին արեգակունք

     Erknēr erkin, erknēr erkir, erknēr ew covn cirani;
     erkn i covun unēr ew zkarmrikn ełegnik. ənd ełegan pʻoł cux elanēr, ənd ełegan pʻoł bocʻ elanēr.
     ew i bocʻoyn vazēr xarteaš patanekik. na hur her unēr,
     apa tʻē bocʻ unēr mōrus, ew ačʻkunkʻn ēin aregakunkʻ

     • Translation by Robert W. Thomson

       Heaven was in travail, earth was in travail, the purple sea
       was also in travail; in the sea travail also gripped the red
       reed. From the tube of the reed came forth smoke, from
       the tube of the reed came forth flame. From the flame a
       red-headed young boy ran out. He had fire for hair, and
       had flame for beard, and his eyes were suns.

2. fear, grief, sorrow

Usage notes

• Mostly used in the plural երկունք (erkunkʻ).
• Should not be confused with երկ (erk, “work, labour”).

Declension

n-type

	singular	plural
nominative	երկն (erkn)	երկունք (erkunkʻ)
genitive	երկան (erkan)	երկանց (erkancʻ)
dative	երկան (erkan)	երկանց (erkancʻ)
accusative	երկն (erkn)	երկունս (erkuns)
ablative	երկանէ (erkanē)	երկանց (erkancʻ)
instrumental	երկամբ (erkamb)	երկամբք (erkambkʻ)
locative	երկան (erkan)	երկունս (erkuns)

Derived terms

• ամէներկչոտ (amēnerkčʻot)
• աներկչոտութիւն (anerkčʻotutʻiwn)
• երկաշարութիւն (erkašarutʻiwn)
• երկեցուցանեմ (erkecʻucʻanem)
• երկնակից (erknakicʻ)
• երկնեմ (erknem)
• երկնիմ (erknim)
• երկնչիմ (erknčʻim)
• երկնչոտ (erknčʻot)
• երկնչոտութիւն (erknčʻotutʻiwn)
• երկուցանեմ (erkucʻanem)
• երկչոտ (erkčʻot)
• երկչոտիմ (erkčʻotim)
• երկչոտութիւն (erkčʻotutʻiwn)

Related terms

• երկիւղ (erkiwł)

Descendants

• Armenian: երկունք (erkunkʻ)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “երկն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “երկն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 267