крайні

See also: крайнї

Belarusian

Etymology

Inherited from Old Ruthenian крайний (krajnij), from Proto-Slavic *krajьnъ. Morphologically, from край (kraj) +‎ -ні (-ni).

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈkrajnʲi]

Adjective

кра́йні • (krájni)

1. farthest, outermost (located on the edge, outskirts or extremity relative to the rest of the group of similar things or people)

   Hyponym: канцавы́ (kancavý)

   • 1924, Мікалай Васілевіч Азбукін, “Заходняя Эўропа”, in Географія Эўропы, page 143:

     Ужо многа гадоў назад большасьць насельнікаў Ірляндыі запазычыла ангельскую мову, так што старая ірляндзкая кельцкая мова захавалася толькі на крайнім захадзе.

     Užó mnóha hadóŭ nazad bólʹšasʹcʹ nasjelʹnikaŭ Irljandyi zapazyčyla anhjelʹskuju móvu, tak što staraja irljandzkaja kjelʹckaja móva zaxavalasja tólʹki na krajnim zaxadzje.

     Many years ago, the majority of Ireland's population had already adopted the English language, so that the old Irish Celtic language remained only in the farthest western areas.

   • 1941 [1865], Mayne Reid, translated by Уладзімір Ляўданскі, Коннік без галавы, Minsk: ДВБ, translation of The Headless Horseman, page 228:

     — А вось гнеды, крайні ля дзвярэй. Конь містэра Кольхауна.

     — A vosʹ hnjedy, krajni lja dzvjarej. Konʹ mistera Kólʹxauna.

     [original: “De ole sorrel dere—in dat furrest ’tand from de doos—Massa Cahoon hoss.”]

     "And here's the sorrel—the outermost one near the door—Mr. Calhoun's horse."

2. extreme, utmost (far beyond the norm)

   Synonym: надзвыча́йны (nadzvyčájny)

   • 1934 [1820], Walter Scott, translated by Іван Гарбуз, Айвенго, Minsk: ДВБ, translation of Ivanhoe, page 159:

     Нямногія з іх былі ўзброены пасапраўднаму, большасць прыйшла з такімі прадметамі, якія ў выпадку толькі крайняй патрэбы можна было ператварыць у баявую зброю; гэта былі пераважна вілы, косы, цапы і да таго падобныя;

     Njamnóhija z ix byli ŭzbrójeny pasapraŭdnamu, bólʹšascʹ pryjšla z takimi pradmjetami, jakija ŭ vypadku tólʹki krajnjaj patreby móžna byló pjeratvarycʹ u bajavuju zbróju; heta byli pjeravažna vily, kósy, capy i da tahó padóbnyja;

     [original: Few of these were armed otherwise than with such rustic weapons as necessity sometimes converts to military purposes. Boar-spears, scythes, flails, and the like, were their chief arms;]

     Few of them were truly armed. Most arrived with gear that could be repurposed as weapons of war only in cases of dire necessity—these were mostly pitchforks, scythes, flails and the like;

Declension

Declension of кра́йні (soft)

		masculine	neuter	feminine	plural
nominative		кра́йні krájni	кра́йняе krájnjaje	кра́йняя krájnjaja	кра́йнія krájnija
genitive		кра́йняга krájnjaha		кра́йняй krájnjaj	кра́йніх krájnix
dative		кра́йняму krájnjamu		кра́йняй krájnjaj	кра́йнім krájnim
accusative	animate	кра́йняга krájnjaha	кра́йняе krájnjaje	кра́йнюю krájnjuju	кра́йніх krájnix
	inanimate	кра́йні krájni			кра́йнія krájnija
instrumental		кра́йнім krájnim		кра́йняй, кра́йняю krájnjaj, krájnjaju	кра́йнімі krájnimi
locative		кра́йнім krájnim		кра́йняй krájnjaj	кра́йніх krájnix

Derived terms

• кра́йняя плоць (krájnjaja plocʹ)

References

• Bulyka, A. M., editor (1997), “крайний”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 16 (коржъ – лесничанка), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 86
• “крайні”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
• “крайні” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org