збіць

Belarusian

Alternative forms

зьбіць (zʹbicʹ) — Taraškievica orthography
źbić — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)

Etymology

Inherited from Old Ruthenian збити (zbiti). Compare Polish zbić, Russian сбить (sbitʹ) and Ukrainian зби́ти (zbýty).

Pronunciation

IPA^(key): [zʲbʲit͡sʲ]

Verb

збіць • (zbicʹ) pf (imperfective збіва́ць)

(transitive) to knock down, to beat up, to mix (ingredients), to bring down (a fever)
Ве́цер збíў яго́́ з но́г.
Vjécjer zbíŭ jahó́ z nóh.
The wind knocked him down.

Я́на збíла яйкí́ ў пе́ну.
Jána zbíla jajkí́ ŭ pjénu.
She whipped the eggs into foam.

Ё́н збíў сабе́ ло́каць, калі́ ўпáў.
Jón zbíŭ sabjé lókacʹ, kalí ŭpáŭ.
He bruised his elbow when he fell.
(transitive) to beat up (to give somebody a severe beating)
- 1931 [1921], Jaroslav Hašek, translated by Міхась Зарэцкі, У тыле (Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка; 1), Minsk: ДВБ, translation of Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války (in Czech), page 137:
  Летась у Жыжкове ксёндз зьбіў сьляпога, які ў гэткім выпадку ня зьдзеў шапкі.
  Ljetasʹ u Žyžkóvje ksjondz zʹbiŭ sʹljapóha, jaki ŭ hetkim vypadku nja zʹdzjeŭ šapki.
  [original: Na Žižkově jednou farář zmlátil jednoho slepýho, že při takovej příležitosti nesmek]
  Last year in Žižkov, a priest beat up a blind man because he didn't take off his hat on such an occasion.
(transitive) to knock off (to remove something by hitting or to make someone fall by hitting)
- 1939 [1906], Jack London, anonymous translator, Белы клык, Minsk: ДВБ, translation of White Fang, page 140:
  Шмат разоў Белы Клык спрабаваў збіць Чэрокі з ног, але розніца ў росце была надзвычай вялікая паміж імі.
  Šmat razóŭ Bjely Klyk sprabavaŭ zbicʹ Čeróki z noh, alje róznica ŭ róscje byla nadzvyčaj vjalikaja pamiž imi.
  [original: Time and again White Fang had attempted to knock Cherokee off his feet; but the difference in their height was too great.]
- 1940 [1826], James Fenimore Cooper, anonymous translator, Апошні з магікан, Minsk: ДВБ, translation of The Last of the Mohicans, page 96:
  Нарэшце, выбухнулі два стрэлы; кара і лісце дуба пырснулі ў паветра, і вецер разнёс іх у розныя бакі; дзікун адказаў сваім ворагам толькі пасмешлівым рогатам і паслаў новую кулю, якая збіла капялюш з галавы Сакалінага Вока.
  Narešcje, vybuxnuli dva strely; kara i liscje duba pyrsnuli ŭ pavjetra, i vjecjer raznjós ix u róznyja baki; dzikun adkazaŭ svaim vóraham tólʹki pasmješlivym róhatam i paslaŭ nóvuju kulju, jakaja zbila kapjaljuš z halavy Sakalinaha Vóka.
  [original: The rifles flashed, the leaves and bark of the oak flew into the air, and were scattered by the wind, but the Indian answered their assault by a taunting laugh, sending down upon them another bullet in return, that struck the cap of Hawk-eye from his head.]
(transitive) to scrape, to bruise (to injure or damage by rubbing across a surface)
- 2018, Алесь Бычкоўскі, “Блукач”, in Дабрадзеі і гармідар квантавай літаратуры : аповесць і апавяданні, Minsk: Галіяфы, →ISBN, page 111:
  Суседка Філімона несла свінням есці, падвярнула нагу і збіла локаць аб вушак. Ладны чарняк выплыў.
  Susjedka Filimóna njesla svinnjam jesci, padvjarnula nahu i zbila lókacʹ ab vušak. Ladny čarnjak vyplyŭ.
  Filimon's neighbor was carrying food for the pigs. She stumbled and scraped her elbow on a jamb. A sizeable bruise formed.

Conjugation

Conjugation of збіць (class 11b, perfective, transitive)

For declension of participles, see their entries. Adverbial participles are indeclinable.
perfective aspect
infinitive	збіць zbicʹ
participles	present tense	past tense
active	—	—
passive	—	збі́ты zbíty
adverbial	—	збі́ўшы zbíŭšy
	present tense	future tense
1st singular я	—	саб'ю́ sabʺjú
2nd singular ты	—	саб'е́ш sabʺjéš
3rd singular ён / яна́ / яно́	—	саб'е́ sabʺjé
1st plural мы	—	саб'ём sabʺjóm
2nd plural вы	—	саб'яце́ sabʺjacjé
3rd plural яны́	—	саб'ю́ць sabʺjúcʹ
imperative	singular	plural
second-person	збі zbi	збі́це zbícje
past tense	singular	plural мы / вы / яны́
masculine я / ты / ён	збіў zbiŭ	збі́лі zbíli
feminine я / ты / яна́	збі́ла zbíla
neuter яно́	збі́ла zbíla

References

Zhurawski, A. I., editor (1993), “збити”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 12 (зашкодный – злотницкий), Minsk: Navuka i tekhnika, →ISBN, page 25
“збіць” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
"збіць" in Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984) at Verbum