zeprzeć

See also: zeprzéc

Old Polish

Etymology

From ze- +‎ przeć. First attested in 1418.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zɛpr̝ɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zɛpr̝ɛt͡ɕ/

Verb

zeprzeć pf

1. (law, attested in Masovia) to defeat in court, to obtain a conviction
   • 1950 [1474], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1384, Warsaw:

     Jakom ja... nye oral na Ianovye na rszyszku... na vyenye nyeboszky Anny..., kthore vyano on okupyl s *przyszvolenyen blyszych, nye *szparwh gego pravem

     [Jakom ja... nie orał na Janowie na rżysku... na wienie niebożki Anny..., ktore wiano on okupił z przyzwoleniem bliszych, nie zparw jego prawem]

2. (reflexive with się, attested in Sieradz-Łęczyca) to clash in battle
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, Łęczyca, page 26:

     Congrediens, gl. ad bellum veniens, ad certamen adiunctus sparwschy szą, schodzącz szą

     [Congrediens, gl. ad bellum veniens, ad certamen adiunctus zparwszy się, schodząc się]

3. (reflexive with się, law, attested in Sieradz-Łęczyca) to have a case with someone in court; to go to court with someone
   • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[4], volume IV, number 3166, Łęczyca Land:

     Jaco sø thi quatuor marce, quid sø sø o ne sparli, thi sø vinesoni de Gostinky s ocziszni de paterno

     [Jako są ty quatuor marce, quid się są o nie zparli, ty są wyniesiony de Gostynki s oczyzny de paterno]

Derived terms

verbs

• spierać impf

 

Descendants

• Polish: zeprzeć

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zeprzeć, zeprzeć się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology 1

Inherited from Old Polish zaprzeć. By surface analysis, za- +‎ przeć. Compare Kashubian zeprzéc.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈzɛ.pʂɛt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈzɛ.pr̝ɛt͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /ˈzɛ.pʂɛt͡ɕ/

• Rhymes: -ɛpʂɛt͡ɕ
• Syllabification: ze‧przeć

Verb

zeprzeć pf (imperfective spierać)

1. (transitive, Middle Polish) to push off (to remove by pushing)
2. (reflexive with się, obsolete) to argue, to quarrel, to feud [with o (+ accusative) ‘over/about something’]

Conjugation

Conjugation of zeprzeć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zeprzeć
future tense	1st	zeprę			zeprzemy
	2nd	zeprzesz			zeprzecie
	3rd	zeprze			zeprą
	impersonal	zeprze się
past tense	1st	sparłem, -(e)m sparł	sparłam, -(e)m sparła	sparłom, -(e)m sparło	sparliśmy, -(e)śmy sparli	sparłyśmy, -(e)śmy sparły
	2nd	sparłeś, -(e)ś sparł	sparłaś, -(e)ś sparła	sparłoś, -(e)ś sparło	sparliście, -(e)ście sparli	sparłyście, -(e)ście sparły
	3rd	sparł	sparła	sparło	sparli	sparły
	impersonal	sparto
conditional	1st	sparłbym, bym sparł	sparłabym, bym sparła	sparłobym, bym sparło	sparlibyśmy, byśmy sparli	sparłybyśmy, byśmy sparły
	2nd	sparłbyś, byś sparł	sparłabyś, byś sparła	sparłobyś, byś sparło	sparlibyście, byście sparli	sparłybyście, byście sparły
	3rd	sparłby, by sparł	sparłaby, by sparła	sparłoby, by sparło	sparliby, by sparli	sparłyby, by sparły
	impersonal	sparto by
imperative	1st	niech zeprę			zeprzyjmy
	2nd	zeprzyj			zeprzyjcie
	3rd	niech zeprze			niech zeprą
passive adjectival participle		sparty	sparta	sparte	sparci	sparte
anterior adverbial participle		sparłszy
verbal noun		sparcie

Etymology 2

From ze- +‎ przeć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzɛ.pʂɛt͡ɕ/
• Rhymes: -ɛpʂɛt͡ɕ
• Syllabification: ze‧przeć

Verb

zeprzeć pf

1. (transitive) to partially rot due to dampness

Conjugation

Conjugation of zeprzeć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zeprzeć
future tense	1st	zeprę			zeprzemy
	2nd	zeprzesz			zeprzecie
	3rd	zeprze			zeprą
	impersonal	zeprze się
past tense	1st	zeparłem, -(e)m zeparł	zeparłam, -(e)m zeparła	zeparłom, -(e)m zeparło	zeparliśmy, -(e)śmy zeparli	zeparłyśmy, -(e)śmy zeparły
	2nd	zeparłeś, -(e)ś zeparł	zeparłaś, -(e)ś zeparła	zeparłoś, -(e)ś zeparło	zeparliście, -(e)ście zeparli	zeparłyście, -(e)ście zeparły
	3rd	zeparł	zeparła	zeparło	zeparli	zeparły
	impersonal	zeparto
conditional	1st	zeparłbym, bym zeparł	zeparłabym, bym zeparła	zeparłobym, bym zeparło	zeparlibyśmy, byśmy zeparli	zeparłybyśmy, byśmy zeparły
	2nd	zeparłbyś, byś zeparł	zeparłabyś, byś zeparła	zeparłobyś, byś zeparło	zeparlibyście, byście zeparli	zeparłybyście, byście zeparły
	3rd	zeparłby, by zeparł	zeparłaby, by zeparła	zeparłoby, by zeparło	zeparliby, by zeparli	zeparłyby, by zeparły
	impersonal	zeparto by
imperative	1st	niech zeprę			zeprzyjmy
	2nd	zeprzyj			zeprzyjcie
	3rd	niech zeprze			niech zeprą
passive adjectival participle		zeparty	zeparta	zeparte	zeparci	zeparte
anterior adverbial participle		zeparłszy
verbal noun		zeparcie

Further reading

• zeprzeć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zeprzeć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zeprzeć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (26.01.2023) “ZEPRZEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zeprzeć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zeprzeć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zeprzeć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 238
• zeprzeć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• zeprzeć się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego