warząchew

Old Polish

Etymology

From *warzocha, *warzecha, from wrzeć, warzyć, with irregular nasalization and reformation (compare brew, krew, marchew. First attested in c. 1500.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /var̝ɑ̃xɛfʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /var̝ɑ̃xɛfʲ/

Noun

warząchew f

1. (attested in Greater Poland) wooden spoon; dipper, ladle (large wooden cooking spoon)
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[1], Lubiń, page 117:

     Myąszna varząchew fustinula

     [Mięsna warząchew fustinula]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 55v:

     Fustinula myąszna varzachew

     [Fustinula mięsna warząchew]

Descendants

• Polish: warząchew

References

• Brückner, Aleksander (1927) “warzocha”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “warząchew”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “warząchew”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish warząchew.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /vaˈʐɔŋ.xɛf/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /vaˈr̝ɔ̃.xɛfʲ/, (17^th–18^th c.) /vaˈʐɔ̃.xɛfʲ/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /vaˈʐɔŋ.xɛf/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔŋxɛf
• Syllabification: wa‧rzą‧chew

Noun

warząchew f

1. wooden spoon; dipper, ladle (large wooden cooking spoon)

   Synonym: chochla

Declension

Declension of warząchew

	singular	plural
nominative	warząchew	warząchwie
genitive	warząchwi	warząchwi
dative	warząchwi	warząchwiom
accusative	warząchew	warząchwie
instrumental	warząchwią	warząchwiami
locative	warząchwi	warząchwiach
vocative	warząchwi	warząchwie

Further reading

• warząchew in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• warząchew in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “warząchew”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (10.06.2021) “WARZĄCHEW”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “warząchew”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “warząchew”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “warząchew”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 469
• Wojciech Grzegorzewicz (1894) “wařąchew”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 124