rataj

See also: ratáj and Rataj

Czech

Etymology

Inherited from Old Czech rataj, from Proto-Slavic *òrtajь. By surface analysis, orat +‎ -aj.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈrataj]

Noun

rataj m anim

1. (archaic) ploughman, plowman

   Synonym: oráč

2. (archaic) peasant, farmer

   Synonyms: rolník, čeledín

   Farář měl mladého rataje, veselého šuhaje.

   (please add an English translation of this usage example)

Declension

Declension of rataj (soft masculine animate)

	singular	plural
nominative	rataj	ratajové
genitive	rataje	ratajů
dative	ratajovi, rataji	ratajům
accusative	rataje	rataje
vocative	rataji	ratajové
locative	ratajovi, rataji	ratajích
instrumental	ratajem	rataji

Derived terms

• ratejna

Further reading

• “rataj”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “rataj”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “rataj”, in Internetová jazyková příručka (in Czech), 2008–2025

Polish

Alternative forms

• ratáj (Kielce)

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *òrtajь.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈra.taj/

• (Greater Poland):
  • (Southern Greater Poland) IPA^(key): /ˈra.taj/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈra.taj/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ataj
• Syllabification: ra‧taj
• Homophone: Rataj

Noun

rataj m pers

1. (agriculture, historical) farmer, farmhand (earner working for a landowner)

   Synonym: fornal

   Hypernyms: najmita, rolnik

   1. (Far Masovian) ox assistant (farmhand who helps with oxen)
2. (obsolete or dialectal, Southern Greater Poland) ploughman

   Synonym: oracz

Declension

Declension of rataj

	singular	plural
nominative	rataj	rataje
genitive	rataja	ratajów/ratai
dative	ratajowi	ratajom
accusative	rataja	ratajów/ratai
instrumental	ratajem	ratajami
locative	rataju	ratajach
vocative	rataju	rataje

Derived terms

(adjective):

• ratajski

Related terms

(adjectives):

• orny
• rolny

(nouns):

• radło
• rola

(verb):

• orać impf

Further reading

• rataj in Polish dictionaries at PWN
• Wojciech Grzegorzewicz (1894) “rataj”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 120
• Oskar Kolberg (1877) “rataj”, in “Rzecz o mowie ludu wielkopolskiego”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowéj (in Polish), volume 1, III (Materyjały etnologiczne), page 31