pismo

See also: písmo, Pismo, and pismò

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pisьmo. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pismɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pismɔ/

Noun

pismo n (related adjective pismowy)

1. (attested in Lesser Poland) script (that which is written, letters)
   • 1892 [1481], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI‎^[1], Krakow, page 714:

     Kaplany... y tez czo pysmo czyzczi vmyeyą, mayą moviczi psalmy

     [Kapłani... i też co pismo czyść umieją, mają mowić psalmy]

   • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎^[2], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 413:

     A thesz gdze b bødze gruube, thako pissmem poloszysch gee

     [A też gdzie b będzie grube, tako pismem położysz je]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, page 15 arg:

     Ten ps[alm]... znamyona na pyszmye samemu Dauid (tituli inscriptio ipsi David), to iest Kristu

     [Ten ps[alm]... znamiona na Piśmie samemu Dawid (tituli inscriptio ipsi David), to jest Krystu]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 456:

     Czyy to obraz, czyye to pyssmo (superscriptio Mat 22, 20) na nyem?

     [Czyj to obraz i czyje to pismo (superscriptio Mat 22, 20) na niem?]

2. (attested in Greater Poland) document; writ; official or private letter

   pismo listowe ― letter

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 110:

     Wszythky pyszma szą ludzyom zostawyony na wyedzenye y na navką

     [Wszytki pisma są ludziom zostawiony na wiedzenie i na naukę]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 151v:

     Notula pysmo listowe

     [Notula pismo listowe]

3. (attested in Silesia, Lesser Poland) writ; written piece or work

   Pismo Święte ― holy scripture

   • 1449, Gałka Jędrzej z Dobczyna (Dobszyna), Pieśń o Wiklefie‎^[5], Głogówek, line 4:

     Lachowie, Niemczowie, ... wøtpiczeli w mowie y fschego pisma slowie, Wikleph prawdą powie

     [Lachowie, Niemcowie, ... wątpicieli w mowie i wszego pisma słowie, Wiklef prawdę powie]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[6], Krakow, page 176b:

     A tocz gesth skonane podluk prostego pyszma te tho... svøthe ewangelie

     [A toć jest skonanie podług prostego Pisma te to... święte ewanjelije]

   • End of the 15th century, Ladislas of Gielniów, De nativitate Domini - Pieśń o narodzeniu Pańskim, Gielniów, line 22:

     Falszyvy Szydovye blądzą, pysma szwyąthego nye vydzą

     [Fałszywi Żydowie błądzą, Pisma świętego nie widzą]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[7], page 43:

     Tegodla bralem rozmaythych xyąg czvda, spysalem […] v yedny xyągy. Napyrve z Evanyelye nazaranskye […] , ktorąsz svyaty Ieronym przemynyl v laczynskye pysmo

     [Tegodla brałem [z] rozmaitych ksiąg cuda a spisałem […] w jedny księgi. Napirwe z Ewanjelije nazarańskie […] , ktorąż święty Jeronim przeminił w łacińskie pismo]

Derived terms

adverbs

• na piśmie

 

nouns

• pismo potwierdzone od Kościoła

 

Descendants

• Polish: pismo
• Silesian: pismo

References

• Boryś, Wiesław (2005) “pismo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pismo”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pismo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pismo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pismo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pismo.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpis.mɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpis.mɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ismɔ
• Syllabification: pis‧mo

Noun

pismo n (diminutive pisemko)

1. (countable, linguistics) script, writing system (system of graphemes used to record sounds or concepts; all letters making up a given alphabet)
2. (countable) script, writing (way of communicating using graphic signs; act of writing; ability to write)
3. (uncountable) handwriting (way of writing letters and numbers)
4. (countable) writ; script, scripture (document, especially official, written by hand or typed) [with do (+ genitive) ‘to whom’]
5. (countable) serial, periodical, magazine (publication issued regularly)

   Synonyms: czasopismo, periodyk

6. (chiefly in the plural) literature (literary, scientific, journalistic or other texts, treated as a whole, separated due to authorship, topic or period in which they were created)
7. (obsolete, uncountable) writ; script, text; writing (that what is written)

   Synonym: tekst

8. (Middle Polish, countable) inscription

   Synonym: napis

9. (Middle Polish, uncountable) language; text (written material in a given language)
10. (Middle Polish, countable) letter; literal meaning (literal interpretation of something)
11. (Middle Polish) script; literature; writing Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[8], page 195d:

      Literatura, Piſmo/ Też nauká.

      [Literatura, Pismo/ Też nauka.]

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[9], page 424b:

      Stylus etiam, Piſánie/ piſmo.

      [Stylus etiam, Pisanie/ pismo.]

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[10], page 956b:

      Scriptus – Pyſmo.

      [Scriptus – Pismo.]

Usage notes

The locative singular form pismie is obsolete.

Declension

Declension of pismo

	singular	plural
nominative	pismo	pisma
genitive	pisma	pism
dative	pismu	pismom
accusative	pismo	pisma
instrumental	pismem	pismami
locative	piśmie/pismie	pismach
vocative	pismo	pisma

Derived terms

adjectives

• na piśmie
• pisemny

 

nouns

• dziejopismo
• pismo gotyckie
• pismo hieratyczne
• pismo klinowe
• pismo klinowe
• pismo przewodnie
• Pismo Święte
• pismo techniczne
• rzutnik pisma
• uczony w piśmie

 

proverbs

• słowa ulatują, pismo pozostaje

 

verbs

• wyczuć pismo nosem pf, czuć pismo nosem impf

 

Further reading

• pismo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pisma in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pismo in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pismo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PISMO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.04.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pismo”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pismo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pismo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 208
• pismo in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pisьmo.

Pronunciation

• IPA^(key): /pǐːsmo/
• Hyphenation: pi‧smo

Noun

písmo n (Cyrillic spelling пи́смо)

1. alphabet
2. letter, epistle

   Čeka te sedam pisama. ― Seven letters are waiting for you.

3. script, font

Declension

Declension of pismo

	singular	plural
nominative	písmo	pisma
genitive	pisma	pȋsāmā
dative	pismu	pismima
accusative	pismo	pisma
vocative	pismo	pisma
locative	pismu	pismima
instrumental	pismom	pismima

References

• “pismo”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2024

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish pismo.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpis.mɔ/
• Rhymes: -ismɔ
• Syllabification: pis‧mo

Noun

pismo n (diminutive pisymko)

1. letter (written or printed communication)

   Synonym: list

Declension

Declension of pismo

	singular	plural
nominative	pismo	pisma
genitive	pisma	pism/pismōw
dative	pismu	pismōm
accusative	pismo	pisma
instrumental	pismym	pismami/pismōma
locative	piśmie	pismach
vocative	pismo	pisma

Further reading

• pismo in dykcjonorz.eu
• pismo in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “pismo”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 111
• Aleksandra Wencel (2023) “pismo”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 477

Slovene

Etymology

From Proto-Slavic *pisьmo.

Pronunciation

• IPA^(key): /pìːsmɔ/

Noun

písmo n

1. letter (written message)

Inflection

The diacritics used in this section of the entry are non-tonal. If you are a native tonal speaker, please help by adding the tonal marks.

Neuter, hard
nom. sing.	písmo
gen. sing.	písma
	singular	dual	plural
nominative (imenovȃlnik)	písmo	písmi	písma
genitive (rodȋlnik)	písma	písem	písem
dative (dajȃlnik)	písmu	písmoma	písmom
accusative (tožȋlnik)	písmo	písmi	písma
locative (mẹ̑stnik)	písmu	písmih	písmih
instrumental (orọ̑dnik)	písmom	písmoma	písmi

Further reading

• “pismo”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU (in Slovene), 2014–2024