miara

See also: Miara, miará, miarą, and Miarą

Galician

Verb

miara

1. first/third-person singular pluperfect indicative of miar

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mě̀ra.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈmja.ra/
• Rhymes: -ara
• Syllabification: mia‧ra

Noun

miara f

1. measure, measurement (unit of measurement)
2. measure, measurement (value (quantity, magnitude, extent or amount) determined by an act of measuring)
3. measure (moderation)

Further reading

• Stefan Ramułt (1893) “mjara”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 102
• Sychta, Bernard ((Can we date this quote?)) “ḿara”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1–7 (A – Ž), Wrocław: Ossolineum, page 1503
• Jan Trepczyk (1994) “miara”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “miara”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “miara”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Alternative forms

• miera

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mě̀ra. First attested in 1236.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mjara/
• IPA^(key): (15^th CE) /mjara/

Noun

miara f (diminutive miarka)

1. (attested in Greater Poland, Masovia, Sieradz-Łęczyca) measure, measurement (unit of measurement)
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 96:

     Ktho ma tego sządzycz, ktho ma zlą myarą albo lokyecz?

     [Kto ma tego sędzić, kto ma złą miarę albo łokieć?]

   • c. 1463, Dawid z Mirzyńca, Skarga umierającego‎^[2], Płock, line 27:

     Gdze ma szyla, mą robotha, glvpyem robyl po thy latha, oszm myar plothna, szyethm szthop w grobye, thom thylo vyrobyl szobye

     [Gdzie ma siła, ma robota, głupiem robił po ty lata, ośm miar płotna, siedm stop w grobie, tom tylo wyrobił sobie]

   • 1897 [1389], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[3], volume III, number 1223, Łęczyca Land:

     Mszcislaus... aquisiuit iudicio iuris in Adamcone...: duos coros ordei et mensuram auene, et tres coros silignis, et octo metrates tritici, dictorum in vulgary mery

     [Mszcislaus... aquisiuit iudicio iuris in Adamcone...: duos coros ordei et mensuram auene, et tres coros silignis, et octo metrates tritici, dictorum in vulgary miery]

   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 16, 16–8:

     Rzekl Moyszesz: To gest ten chleb, kto[r]y dal wam pan k gedzenyu... Sbiray yø (sc. mannę) kaszdi, ... gomor myarą na kaszde poglowye (gomor per singula capita)... Y zbyeraly ssø... y myerzyly søø w myarø gomor (ad mensuram gomor), any (sc. kto) gest wyøczey sebral, wyøczey myar (pro myal?, nec qui plus collegerat habuit amplius), any kto mnyey przyprawyl, mnyey nalyasl

     [Rzekł Mojżesz: To jest ten chleb, kto[r]y dał wam Pan k jedzeniu... Zbiraj ją (sc. mannę) każdy, ... gomor miarę na każde pogłowie (gomor per singula capita)... I zbierali są... i mierzyli są w miarę gomor (ad mensuram gomor), ani jest [kto] więcej sebrał, więcej miał (nec qui plus collegerat habuit amplius), ani kto mniej przyprawił, mniej nalazł]

2. measure (moderation)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 282:

     Thąs myarą, ktorasz komv bądzyeczye myerzycz (in qua mensura mensi fueritis Mat 7, 1), bądze vam odmyerzano

     [Tąż miarą, ktorąż komu będziecie mierzyć (in qua mensura mensi fueritis Mat 7, 1), będzie wam odmierzano]

3. (attested in Masovia) measure, measurement (act of measuring)
   • 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 1233, Zakroczym:

     Iako sszø *Narvothowø rzeczø medzi nami mara roszla

     [Jako się Nawrotową rzeczą miedzy nami miara rozszła]

4. (attested in Lesser Poland) measure (upper limit that should not be exceeded)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 79, 6:

     Karmicz bødzesz nas chlebem zlez a pyczye dasz nam we zlzach w merze (in mensura)

     [Karmić będziesz nas chlebem słez a picie dasz nam we słzach w mierze (in mensura)]

5. (attested in Greater Poland) measure (measurement system)
   • 1960 [1438], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 1177, Pyzdry:

     Yakom ya panu Janowy nye ranczil za trzy [t]czwyerthnye rzy y sza wyertel myary nowomyesthskyey, *mary wyrzchowathey

     [Jakom ja panu Janowi nie ręczył za trzy [t]ćwiertnie rży i za wiertel miary nowomiestskiej, miary wirzchowatej]

6. measure, measurement (value (quantity, magnitude, extent or amount) determined by an act of measuring)
   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[7], 6, 6:

     Za grzech swoy offyerowacz bødzye skopv... y da gey kaplan podlye wyelkoszczy a myari grzechv (iuxta aestimationem mensuramque delicti)

     [Za grzech swoj ofierować będzie skopu... i da ji kapłan[owi] podle wielkości a miary grzechu (iuxta aestimationem mensuramque delicti)]

7. a type of disease that was treated by measuring the body or specific parts of the body
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[8], [9], [10]}, volume XXIV, page 346:

     Quidam sunt, qui quandam infirmitatem vocant myara, quam curare cum filo mensurando hominem aut caput eius, quam infirmitatem aut aliam sibi similem dicunt evenire

     [Quidam sunt, qui quandam infirmitatem vocant miara, quam curare cum filo mensurando hominem aut caput eius, quam infirmitatem aut aliam sibi similem dicunt evenire]

8. (attested in Greater Poland) a tribute of grain a. flour paid for grinding grain in a mill
   • 1877-1999 [1236], Franciszek Piekosiński, Antoni Gąsiorowski, Henryk Kowalewicz, Ryszard Walczak, Tomasz Jasiński, Izabela Skierska, editors, Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski. Codex diplomaticus Maioris Poloniae [Diplomatic Code of Greater Poland], volume I, Greater Poland, page 164:

     Quociescunque ad predictorum fratrum molendinum molere voluero, michi cum mea familia tamen, absque ulla macca, quod Polonice mera dicitur, molere debent

     [Quociescunque ad predictorum fratrum molendinum molere voluero, michi cum mea familia tamen, absque ulla macca, quod Polonice miera dicitur, molere debent]

9. measure (general conditions, situation, point of view of some)
   • 1886 [c. 1455-1460], Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 208:

     Panye woycze, gdym yą... podvbozal... y chczą gey rolya wroczicz..., pytam prawa..., azaly ona yvsze tako w they myerze ma przyyacz... swą rolyą?

     [Panie wojcie, gdym ja... podubożał... i chcę jej rolą wrocić..., pytam prawa..., azali ona juże tako w tej mierze ma przyjąć... swą rolą?]

Derived terms

adjectives

• bez miary strawny
• mierny

 

adverbs

• bez miary
• rowną miarą

 

nouns

• nasuta miara
• wirzchowata miera

 

verbs

• brać pod miarą impf
• położyć pod miarą pf
• w jednej mierze stać impf

 

verbs

• mierzyć pf, mierzać impf

 

Related terms

adjectives

• mierzny

 

nouns

• mierne
• miernik
• mierność
• mierzanie
• mierzenie

 

Descendants

• Polish: miara
• Silesian: miara

References

• Boryś, Wiesław (2005) “miara”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “miara”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “miara”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “miara”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “miara”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish miara.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈmja.ra/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈmja.ra/
• (Lesser Poland):
  • (Goral):
    • (Żywiec) IPA^(key): /ˈmja.ra/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ara
• Syllabification: mia‧ra
• Homophone: Miara

Noun

miara f (diminutive miarka)

1. measure (unit of measurement)

   Synonym: jednostka

2. measure (device for measuring)
3. measure, measurement (amount of something as ascertained by measuring)

   Synonym: wymiar

4. measure, measurement (size of something as ascertained by measuring)

   Synonym: wielkość

5. measure, measurement (number, intensity, scale, or intensity of someone or something as ascertained by measuring)

   Synonym: wielkość

6. measure (standard against which something can be judged; a criterion)
7. measure (moderation, temperance) [with w (+ locative) ‘with what’]

   Synonyms: umiar, umiarkowanie

   Antonym: przesada

8. measure (level or degree of perfection)

   Synonyms: format, kaliber

9. try-on (act of trying on clothing to see if it fits)

   Synonym: przymiarka

10. (prosody, literature) measure (manner of ordering and combining the quantities, or long and short syllables; meter; rhythm; hence, a metrical foot)

    Synonym: metrum

11. (Żywiec) cubit

    Synonym: łokieć

12. (obsolete) reason, cause

    Synonyms: przyczyna, powód

13. (obsolete, chiefly in the plural) a type of disease
14. (Middle Polish) state, situation

    Synonyms: stan, sytuacja

15. (Middle Polish) way (manner)

    Synonym: sposób

16. (Middle Polish) measure (manner of assessing a situation)
17. (Middle Polish) measure; Further details are uncertain.
    • 1528, F. Mymer, Dictionarium‎^[11], page 16:

      Mensura. Mos. Miara.

      [Mensura. Mos. Miara.]

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[12], page 228a:

      Modus, Obyczay/ Miárá/ środek.

      [Modus, Obyczaj/ Miara/ środek.]

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[13], page 412a:

      Modum statuere, Miárę vſtáwić/ zákreśić.

      [Modum statuere, Miarę wstawić/ zakreśić.]

Declension

Declension of miara

	singular	plural
nominative	miara	miary
genitive	miary	miar
dative	mierze	miarom
accusative	miarę	miary
instrumental	miarą	miarami
locative	mierze	miarach
vocative	miaro	miary

Derived terms

adjectives

• miarowy
• mierny
• szyty na miarę

 

adverbs

• nad miarę
• ponad miarę
• w miarę możliwości
• w mierze
• ze wszech miar

 

nouns

• bezmiar
• podwójna miara

 

conjunctions/particles/prepositions

• w miarę

 

phrases

• apetyt rośnie w miarę jedzenia

 

verbs

• mierzyć impf

 

verbs

• przebrać miarę pf, przebierać miarę impf
• zdjąć miarę pf, zdejmować miarę impf
• zmierzyć miarą pf, mierzyć miarą impf

 

Related terms

verbs

• miarkować impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), miara is one of the most used words in Polish, appearing 34 times in scientific texts, 9 times in news, 33 times in essays, 11 times in fiction, and 4 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 91 times, making it the 700th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• miara in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• miara in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “miara”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “MIARA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “miara”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “miara”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “miara”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 941
• miara in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “miara”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
• Leon Rzeszowski (1891) “miara”, in “Spis wyrazów ludowych z okolic Żywca”, in Sprawozdania Komisyi Językowej Akademii Umiejętności, volume 4, Krakow: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, page 357

Portuguese

Pronunciation

 

• (Brazil) IPA^(key): /miˈa.ɾɐ/ [mɪˈa.ɾɐ], (faster pronunciation) /ˈmja.ɾɐ/

• (Brazil) IPA^(key): /miˈa.ɾɐ/ [mɪˈa.ɾɐ], (faster pronunciation) /ˈmja.ɾɐ/
  • (Southern Brazil) IPA^(key): /miˈa.ɾa/ [mɪˈa.ɾa], (faster pronunciation) /ˈmja.ɾa/

• (Portugal) IPA^(key): /ˈmja.ɾɐ/

• Rhymes: -aɾɐ
• Hyphenation: mi‧a‧ra

Verb

miara

1. first/third-person singular pluperfect indicative of miar

Silesian

Alternative forms

• mjara (Steuers Silesian alphabet)

Etymology

Inherited from Old Polish miara.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈmja.ra/
• Rhymes: -ara
• Syllabification: mia‧ra

Noun

miara f (diminutive miarka)

1. measure, measurement
2. (historical) cubit (any of various units of length approximating this distance, usually around 35–60 cm)
3. four-liter vessel for measuring friable substances
4. pay for a work day
5. length (distance measured along the longest dimension of an object)

Derived terms

adjecetives

• miyrny

 

verbs

• mierzić impf

 

Related terms

adverbs

• miyrnie

 

nouns

• mierzica
• miyrność

 

verbs

• miarkować impf

 

Further reading

• miara in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “miara 1-4”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 339
• Aleksandra Wencel (2023) “mjara”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 401