jeszcze

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *(j)ešče. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /jɛʃʲt͡ʃʲɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /jɛʃʲt͡ʃʲɛ/

Particle

jeszcze

1. (attested in Lesser Poland) still

   Coordinate term: już

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 8:

     Y robicz bødze na weky, y sziw bødze ieszcze (adhuc) do concza

     [I robić będzie na wieki, i żyw będzie jeszcze (adhuc) do końca]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 34:

     Ieszcze (adhuc) karme gich bechø w usczech gich, a gnew boszi wstøpil na ne

     [Jeszcze (adhuc) karmie jich biechą w uściech jich, a gniew boży wstąpił na nie]

2. (attested in Masovia) another
   • 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 271, Płońsk:

     Margorzata winowata iescze dwadzescza groszi

     [Margorzata winowata jeszcze dwadzieścia groszy]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 36, 10:

     I ieszcze (et adhuc) malutko, esz ne bødze grzesznik

     [I jeszcze (et adhuc) malutko, eż nie będzie grzesznik]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 697:

     O moy synku namylschy, vczyeschy szvą mathką zalostną, abych czyą ale mogla yescze yedno vzrecz

     [O moj synku namilszy, ucieszy swą matkę żałostną, abych cię ale mogła jeszcze jedną uźreć]

3. (attested in Lesser Poland) even, still, yet, to a larger degree, emphasizes a comparative
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[5], Krakow, page 2a:

     Allecz dzisza gescze pefnegsze nouiniy szøcz ony nam bily... przyneszoniy

     [Aleć dzisia jeszcze pewniejsze nowiny sąć ony nam były... przyniesiony]

Derived terms

particle

• jeszczeż

 

Descendants

• Polish: jeszcze, eszcze (Malbork)
• Silesian: jeszcze

References

• Boryś, Wiesław (2005) “jeszcze”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “jeszcze”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “jeszcze”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Brückner, Aleksander (1927) “jeszcze”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jeszcze”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• eszcze (Malbork)

Etymology

Inherited from Old Polish jeszcze.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈjɛʂ.t͡ʂɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈjɛʂ.t͡ʂɛ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛʂt͡ʂɛ
• Syllabification: jesz‧cze

Particle

jeszcze

1. yet (used with negated verbs)

   Coordinate term: już

   Nie zrobiłem jeszcze zadania domowego. ― I haven't done my homework yet.

2. still

   Synonyms: nadal, wciąż

   Coordinate term: już

   Jestem jeszcze zajęty. ― I'm still busy.

3. also, too; another

   Wypiłem jeszcze dwa kieliszki. ― I drank another two glasses.

   Pracowała jeszcze ona. ― She was working, too.

4. emphasizes a comparative even, still, yet, to a larger degree

   Jestem jeszcze bardziej zły niż byłem pięć minut temu. ― I'm even angrier than I was five minutes ago.

5. (Middle Polish, expressive) emphasizes a positive element among bad elements even so
6. (Middle Polish, expressive) even (in reality; implying an extreme example in the case mentioned)

   Synonym: nawet

7. (Middle Polish, expressive) at least

   Synonym: przynajmniej

8. (Middle Polish, expressive) expresses discontent
9. (Middle Polish) not yet; so far; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[6], page 250a:

     Nondum, Ieſzcze.

     [Nondum, Jeszcze.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[7], page 23:

     Adhuc – Ieſzcze, Az dotąd

     [Adhuc – Jeszcze, Aż dotąd]

Derived terms

particles

• (Middle Polish) jeszczeć
• (Middle Polish) jeszczeż

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), jeszcze is one of the most used words in Polish, appearing 161 times in scientific texts, 96 times in news, 163 times in essays, 245 times in fiction, and 349 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1014 times, making it the 39th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• jeszcze in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• jeszcze in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jeszcze”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “JESZCZE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 10.08.2021
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jeszcze”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “jeszcze”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “jeszcze”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 172

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish jeszcze.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈjɛʂ.t͡ʂɛ/
• Rhymes: -ɛʂt͡ʂɛ
• Syllabification: jesz‧cze

Particle

jeszcze

1. still

   Synonyms: durch, porzōnd, sztyjc, (Cieszyn) fōrt

   Coordinate term: już

2. emphasizes a comparative even, still, yet, to a larger degree
3. denotes an action that happened a long time ago in the past
4. in addition, as well

   Synonym: do tego

5. denotes a small amount of passed time from a different event

   Synonym: już

6. denotes a small remaining amount

Further reading

• jeszcze in dykcjonorz.eu
• jeszcze in silling.org