jechać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *jě̀xati. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /jɛxat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /jɛxat͡ɕ/

Verb

[edit]

jechać impf (determinate, indeterminate jeździć)

  1. to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle) [with infinitive ‘to do what’]
    • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 60:
      Jacom swemv sinowy ne kazal jechacz ani s mim wedzenim ne brano Wancowich kmeczi
      [Jakom swemu synowi nie kazał jechać ani s mym wiedzenim nie brano Wańkowych kmieci]
    • 1887, 1889 [1391], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 988, Poznań:
      Isesm poslem bil ot Pyotra do Jacusza a do Thomi, isby geli do Kosczana na fsdane
      [Iżeśm posłem był ot Piotra do Jakusza a do Tomy, iżby jeli do Kościana na wzdanie]
    • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 22, 15:
      Mamly gechacz (ire debemus) do Ramot Galaat boiowacz?
      [Mamli jechać (ire debemus) do Ramot Galaad bojować?]
  2. to invade
    • 1887, 1889 [1389], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 517, Poznań:
      Czo ranyl Jacusz Martinum, to vczynil, ysz yachal na gego dobro y bral moczø gego bidlo
      [Co ranił Jakusz Martinum, to uczynił, iż jachał na jego dobro i brał mocą jego bydło]
    • 1887, 1889 [1393], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 1556, Poznań:
      Jako Passzek gyal na mø dzedzinø szamoczwart gwaltem
      [Jako Paszek jał na mą dziedzinę samoczwart gwałtem]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs
[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “jechać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “jechać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “jechać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “jechać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jechać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish jechać.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Rhymes: -ɛxat͡ɕ
  • Syllabification: je‧chać

Verb

[edit]

jechać impf (determinate, perfective pojechać, indeterminate jeździć)

  1. (intransitive, of a person) to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle) [with do (+ genitive) ‘to where’ and instrumental ‘(by) what conveyance’]
  2. (intransitive, of a vehicle) to go (to locomote)
    Synonym: iść
  3. (intransitive, colloquial) to ride, to coast (to live comfortably by taking advantage of what was given to one, as opposed to something earned) [with na (+ locative) ‘on what’]
  4. (intransitive, colloquial) to coast (to continuously get the same grades in school) [with na (+ locative) ‘on what grades’]
  5. (intransitive, colloquial) to chew out; to come after (to criticize harshly) [with na (+ accusative) ‘whom/what’]
    Szef w robocie ostro na niego jechał.His boss was chewing him out hard.
    Jak dostał bonusa, to całą grę na niego jechał.When he received the bonus, he owned the whole game.
  6. (intransitive, colloquial) to keep, to go on (to begin or continue an action that has been said before)
    Synonym: lecieć
  7. (intransitive, obsolete, mining) to walk in a mine
  8. (intransitive, obsolete, of roads) to go (to lead)
    Synonyms: iść, prowadzić
  9. (intransitive, Middle Polish) to appear somewhere to speak
  10. (intransitive, Middle Polish, chess) to move (to make a move with a chess piece)

Conjugation

[edit]
Conjugation of jechać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive jechać
present tense 1st jadę jedziemy
2nd jedziesz jedziecie
3rd jedzie jadą
impersonal jedzie się
past tense 1st jechałem,
-(e)m jechał
jechałam,
-(e)m jechała
jechałom,
-(e)m jechało
jechaliśmy,
-(e)śmy jechali
jechałyśmy,
-(e)śmy jechały
2nd jechałeś,
-(e)ś jechał
jechałaś,
-(e)ś jechała
jechałoś,
-(e)ś jechało
jechaliście,
-(e)ście jechali
jechałyście,
-(e)ście jechały
3rd jechał jechała jechało jechali jechały
impersonal jechano
future tense 1st będę jechał,
będę jechać
będę jechała,
będę jechać
będę jechało,
będę jechać
będziemy jechali,
będziemy jechać
będziemy jechały,
będziemy jechać
2nd będziesz jechał,
będziesz jechać
będziesz jechała,
będziesz jechać
będziesz jechało,
będziesz jechać
będziecie jechali,
będziecie jechać
będziecie jechały,
będziecie jechać
3rd będzie jechał,
będzie jechać
będzie jechała,
będzie jechać
będzie jechało,
będzie jechać
będą jechali,
będą jechać
będą jechały,
będą jechać
impersonal będzie jechać się
conditional 1st jechałbym,
bym jechał
jechałabym,
bym jechała
jechałobym,
bym jechało
jechalibyśmy,
byśmy jechali
jechałybyśmy,
byśmy jechały
2nd jechałbyś,
byś jechał
jechałabyś,
byś jechała
jechałobyś,
byś jechało
jechalibyście,
byście jechali
jechałybyście,
byście jechały
3rd jechałby,
by jechał
jechałaby,
by jechała
jechałoby,
by jechało
jechaliby,
by jechali
jechałyby,
by jechały
impersonal jechano by
imperative 1st niech jadę jedźmy
2nd jedź jedźcie
3rd niech jedzie niech jadą
active adjectival participle jadący jadąca jadące jadący jadące
contemporary adverbial participle jadąc
verbal noun jechanie

Verb

[edit]

jechać impf

  1. (impersonal, colloquial) to reek (to give off an intense bad smell) [with instrumental ‘of what’ and od (+ genitive) ‘who’]
    Synonym: walić
    Dlaczego tu tak jedzie?Why does it stink so much here?
    Jeśli żul jedzie tramwajem, to potem tramwaj jedzie żulem.If a bum takes the tram, then the tram stinks like a bum.

Conjugation

[edit]
Conjugation of jechać
infinitive jechać
present indicative jedzie
past indicative jechało
future indicative będzie jechać
będzie jechało
conditional jechałoby
by jechało
imperative niech jedzie

Derived terms

[edit]
phrases
proverbs
verbs
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), jechać is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 5 times in news, 6 times in essays, 38 times in fiction, and 41 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 91 times, making it the 699th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “jechać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 162

Further reading

[edit]
  • jechać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • jechać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jechać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • JECHAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.03.2016
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jechać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “jechać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “jechać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 151
  • jechać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

[edit]
Silesian Wikipedia has an article on:
Wikipedia szl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish jechać.

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

jechać impf (determinate, indeterminate jeździć)

  1. (intransitive) to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle)
  2. (intransitive) to threaten, to endanger [with na (+ accusative) ‘who/what’]

Conjugation

[edit]

This verb needs an inflection-table template.

Derived terms

[edit]
nouns
verbs

Further reading

[edit]
  • jechac in dykcjonorz.eu
  • jechać in silling.org
  • Bogdan Kallus (2020) “jechać na kogoś”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 317
  • Aleksandra Wencel (2023) “jechać”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 286