isty

See also: istý, -isty, and -istý

Old Polish

Alternative forms

• ist (short form)

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *jistъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /istɨː/, /jistɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /istɨ/, /jistɨ/

Adjective

isty (derived adverb iście)

1. mentioned, said, known
   • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VI, page 361:

     Mogą k temv przyszwolycz gyny przyszasznyczy..., gdy to nye gest naprzeczyw *gysthym przyszandze

     [Mogą k temu przyzwolić jini przysiężnicy..., gdy to nie jest naprzeciw jistych przysiędze]

2. convinced (having no doubts)
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 7, 14:

     Wyerzø temv, ysze przeto bog wasze prziscye ku mnye zgednal, abi y tako ma dzewka bila przigednana ku swey rodzinye... a przeto na tem nye wøtpyø, ale gyst bødz), yzecz iø tobye dam

     [Wierzę temu, iże przeto Bog wasze przyście ku mnie zjednał, aby i ta to ma dziewka była przyjednana ku swej rodzinie... a przeto na tem nie wątpię, ale jist bądź, iżeć ją tobie dam]

3. true, undoubted, infallible, certain
   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 2, 12:

     Nynye przysyøszta mi na pana boga... y dayta my giste znamyø

     [Ninie przysiężta mi na Pana Boga... i dajta mi jiste znamię]

4. (attested in Lesser Poland) principle; main, basic

   isty dług ― principle loan

   iste pieniądze ― principle money

   isty' dłużnik ― principle debtor

   • 1420, Rękopiśmienne luźne ekscerpty z ksiąg sądowych grodzkich i ziemskich, volume I, Krakow, Biecz, and Czchów, pages 224, 7:

     XXX marcas ueri debiti vlg. pravich gistich pini[ę]dzi

     XXX marcas ueri debiti vlg. prawych jistych pini[ę]dzyt

   • 1856-1870 [1467], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[3], volume IX, number 601:

     Paratam pecuniam al. gyste[t] pyenyadze

     [Paratam pecuniam al. jiste[t] pieniądze]

   • 1868 [1465], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[4], volume XV, page 40:

     Quos florenos... Chodorowsky tanquam principalis debitor al. yako gysty dlusznyk... solvere est obligatus

     [Quos florenos... Chodorowski tanquam principalis debitor al. jako jisty dłużnik... solvere est obligatus]

Derived terms

(adjectives):

• ten isty

Descendants

• Polish: isty
• Silesian: isty

References

• Boryś, Wiesław (2005) “istny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “istny”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “isty”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “ist, isty”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021) “istota”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “isty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• ist (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish isty.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈis.tɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈis.tɨ/
• (Lesser Poland):
  • (Goral):
    • (Żywiec) IPA^(key): /ˈis.tɘ/

• Rhymes: -istɘ
• Syllabification: is‧ty

Adjective

isty (comparative istszy, superlative najistszy, derived adverb iście)

1. (obsolete or dialectal, Żywiec) Synonym of istny
2. (Middle Polish) certain, undoubted; binding, obligatory; precisely defined, determined, established; reliable
   1. (Middle Polish, law) secured, assured
3. (Middle Polish, law, of loans, money, etc.) principle

Declension

Declension of isty (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	isty		ista	iste	iści	iste
genitive	istego		istej	istego	istych
dative	istemu		istej	istemu	istym
accusative	istego	isty	istą	iste	istych	iste
instrumental	istym		istą	istym	istymi
locative	istym		istej	istym	istych

Derived terms

(adjectives):

• istny
• ten isty

(nouns):

• istota

(verbs):

• iścić impf

Related terms

(adjectives):

• istotny

(nouns):

• iściec
• iścizna

(verbs):

• istnąć impf
• istnieć impf
• istoczyć impf

Further reading

• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “isty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ISTY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 12.09.2018
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “isty”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “isty”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “isty”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 112
• Izydor Kopernicki (1875) “isty”, in “Spostrzeżenia nad właściwościami językowémi w mowie Górali Bieskidowych z dodatkiem słowniczka wyrazów góralskich”, in Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności (I), volume 3, Kraków: Akademia Umiejętności, page 371

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish isty.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈis.tɪ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -istɪ
• Syllabification: is‧ty

Adjective

isty

1. certain, sure

   Antonym: niyisty

Declension

Declension of isty

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		isty	iste	istŏ	iści	iste
genitive		istego		istyj	istych
dative		istymu		istyj	istym
accusative	animate	istego	iste	istõ	istych	iste
	inanimate	isty
instrumental		istym		istōm	istymi
locative		istym		istyj	istych
vocative		isty	iste	istŏ	iści	iste

Related terms

(noun):

• istota

(verb):

• istować impf

Further reading

• Barbara Podgórska, Adam Podgóski (2008) “isty”, in Słownik gwar śląskich [A dictionary of Silesian lects], Katowice: Wydawnictwo KOS, →ISBN, page 118