gospodarstwo

See also: góspodarstwo, góspodaŕstwo, and gòspòdarstwò

Lower Sorbian

Noun

gospodarstwo n

1. Superseded spelling of góspodaŕstwo.

Old Polish

Etymology

From gospodarz +‎ -stwo. First attested in the middle of the 15th century. Compare Old Czech hospodárstvo and Old Slovak hospodárstvo.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɔspɔdarstfɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɔspɔdarstfɔ/

Noun

gospodarstwo n

1. (attested in Masovia) authority, rule, government
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 113:

     Przes gospodarstwo onego xanschtwa (per ducem illus ducatus)... ku placzenyv tich tho vyn ma bicz przipandzon

     [Przez gospodarstwo onego księstwa (per ducem illus ducatus)... ku płaceniu tych to win ma być przypędzon]

2. hospitality
   • 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[1], volume 1, page 58:

     Potrzebnosczam swyątych ludzy vczęstuyącz, gospodarstw przygemnoscz neschączy częstho (necessitatibus sanctorum communicantes, hospitalitatem sectantes Rom 12, 13)

     [Potrzebnościam świętych ludzi uczęstując, gospodarstwu przyjemność niesący często (necessitatibus sanctorum communicantes, hospitalitatem sectantes Rom 12, 13)]

Related terms

adjectives

• gospodarski
• gospodnów
• gospodzinów

 

nouns

• gospoda
• gospodarz
• gospodka
• gospodyni
• gospodza
• gospodzin

 

verbs

• gospodarzyć impf
• gospodzić impf

 

Descendants

• Polish: gospodarstwo
• Silesian: gospodarstwo

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gospodarstwo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• gospodarztwo (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish gospodarstwo. By surface analysis, gospodarz +‎ -stwo. Compare Czech hospodářství, Kashubian gòspòdarstwò, and Ukrainian господа́рство (hospodárstvo).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ɡɔs.pɔˈdar.stfɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ɡɔs.pɔˈdar.stfɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -arstfɔ
• Syllabification: gos‧po‧dar‧stwo

Noun

gospodarstwo n

1. homestead (rural property including land, house, and buildings, owned by someone)

   Synonym: gospodarka

2. farm (place where agricultural and similar activities take place, especially the growing of crops or the raising of livestock)
3. household equipment (all tools, equipment, and items in a household)
4. household (entirety of work and management required to sustain a household)

   Synonym: dom

5. (obsolete) farm management

   Synonyms: gospodarowanie, gospodarzenie

6. (Middle Polish) community; governance; management of common property; supervision
7. (Middle Polish) private or common possessions, material goods; abundance; excessive accumulation of wealth
8. (Middle Polish) thrift, frugality

   Synonyms: gospodarność, zapobiegliwość

9. (Middle Polish) specialized job, specific activity; scope of responsibilities
10. (Middle Polish) reconstruction; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[2], page 116b:

      Refectus, Pośilenie też Goſpodárſtwo.

      [Refectus, Posilenie też Gospodarstwo.]

Declension

Declension of gospodarstwo

	singular	plural
nominative	gospodarstwo	gospodarstwa
genitive	gospodarstwa	gospodarstw
dative	gospodarstwu	gospodarstwom
accusative	gospodarstwo	gospodarstwa
instrumental	gospodarstwem	gospodarstwami
locative	gospodarstwie	gospodarstwach
vocative	gospodarstwo	gospodarstwa

Noun

gospodarstwo nvir pl

1. (obsolete) host and hostess

Declension

Declension of gospodarstwo

	plural
nominative	gospodarstwo
genitive	gospodarstwa
dative	gospodarstwu
accusative	gospodarstwo
instrumental	gospodarstwem
locative	gospodarstwie
vocative	gospodarstwo

Derived terms

nouns

• gospodarstwo domowe
• gospodarstwo leśne
• gospodarstwo rolne
• gospodarstwo stawowe

 

Related terms

adjectives

• gospodarczy
• gospodarny

 

adverbs

• gospodarczo
• gospodarnie

 

nouns

• gospodarka
• gospodarność
• gospodarz
• gospodyni

 

verbs

• gospodarować impf
• gospodarzyć impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), gospodarstwo is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 22 times in news, 71 times in essays, 10 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 118 times, making it the 511th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• gospodarstwo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• gospodarstwo in Polish dictionaries at PWN
• gospodarstwo in PWN's encyclopedia
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “gospodarstwo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “GOSPODARSTWO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.03.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “gospodarstwo”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “gospodarstwo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “gospodarstwo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 881

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish gospodarstwo. By surface analysis, gospodŏrz +‎ -stwo.

Pronunciation

• IPA^(key): /ɡɔs.pɔˈdar.stfɔ/
• Rhymes: -arstfɔ
• Syllabification: gos‧po‧dar‧stwo

Noun

gospodarstwo n

1. homestead (rural property including land, house and buildings, owned by someone)
2. farm (place where agricultural and similar activities take place, especially the growing of crops or the raising of livestock)
3. household equipment (all tools, equipment, and items in a household)
4. household (entirety of work and management required to sustain a household)

Further reading

• gospodarstwo in silling.org