dəm

See also: Appendix:Variations of "dem"

Azerbaijani

Other scripts
Cyrillic		дәм
Abjad		دم

Pronunciation

IPA^(key): [dæm]

Etymology 1

Possibly from Proto-Turkic *tạm- (“to burn; to kindle; to become excited”).^[1] Cognate with Kyrgyz там- (tam-, “to catch fire”), тамызуу (tamızuu, “to catch fire”). Alternatively, same as Etymology 2.

Noun

dəm (definite accusative dəmi, plural dəmlər)

fume
dəm tutmaq ― to be poisoned by fumes
heat, ardor
brew
çay dəmi ― tea brew

dəmə qoymaq ― to brew
simmer, infusion
dəmdə bişmək ― to simmer, to undergo infusion
(figurative) pleasant idleness
(figurative) euphoria caused by narcotic intoxication
dəmdə olmaq ― to be drunk or high

Declension

Declension of dəm
	singular	plural
nominative	dəm	dəmlər
definite accusative	dəmi	dəmləri
dative	dəmə	dəmlərə
locative	dəmdə	dəmlərdə
ablative	dəmdən	dəmlərdən
definite genitive	dəmin	dəmlərin

Possessive forms of dəm
	nominative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmim	dəmlərim
sənin (“your”)	dəmin	dəmlərin
onun (“his/her/its”)	dəmi	dəmləri
bizim (“our”)	dəmimiz	dəmlərimiz
sizin (“your”)	dəminiz	dəmləriniz
onların (“their”)	dəmi or dəmləri	dəmləri
	accusative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimi	dəmlərimi
sənin (“your”)	dəmini	dəmlərini
onun (“his/her/its”)	dəmini	dəmlərini
bizim (“our”)	dəmimizi	dəmlərimizi
sizin (“your”)	dəminizi	dəmlərinizi
onların (“their”)	dəmini or dəmlərini	dəmlərini
	dative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimə	dəmlərimə
sənin (“your”)	dəminə	dəmlərinə
onun (“his/her/its”)	dəminə	dəmlərinə
bizim (“our”)	dəmimizə	dəmlərimizə
sizin (“your”)	dəminizə	dəmlərinizə
onların (“their”)	dəminə or dəmlərinə	dəmlərinə
	locative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimdə	dəmlərimdə
sənin (“your”)	dəmində	dəmlərində
onun (“his/her/its”)	dəmində	dəmlərində
bizim (“our”)	dəmimizdə	dəmlərimizdə
sizin (“your”)	dəminizdə	dəmlərinizdə
onların (“their”)	dəmində or dəmlərində	dəmlərində
	ablative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimdən	dəmlərimdən
sənin (“your”)	dəmindən	dəmlərindən
onun (“his/her/its”)	dəmindən	dəmlərindən
bizim (“our”)	dəmimizdən	dəmlərimizdən
sizin (“your”)	dəminizdən	dəmlərinizdən
onların (“their”)	dəmindən or dəmlərindən	dəmlərindən
	genitive
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimin	dəmlərimin
sənin (“your”)	dəminin	dəmlərinin
onun (“his/her/its”)	dəminin	dəmlərinin
bizim (“our”)	dəmimizin	dəmlərimizin
sizin (“your”)	dəminizin	dəmlərinizin
onların (“their”)	dəminin or dəmlərinin	dəmlərinin

Derived terms

dəmləmək (“to brew”, transitive)
- dəmlənmək (“to brew”, intransitive)
- dəmlətmək (“to brew”, causative)
dəm qazı (“carbon monoxide”)

Etymology 2

From Persian (dam).

Noun

dəm (definite accusative dəmi, plural dəmlər)

breath
Synonym: nəfəs
steam
Synonyms: buğ, buxar
moment
Synonym: an

bu dəmdə ― at this moment

hər dəm ― any/every moment

Declension

Declension of dəm
	singular	plural
nominative	dəm	dəmlər
definite accusative	dəmi	dəmləri
dative	dəmə	dəmlərə
locative	dəmdə	dəmlərdə
ablative	dəmdən	dəmlərdən
definite genitive	dəmin	dəmlərin

Possessive forms of dəm
	nominative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmim	dəmlərim
sənin (“your”)	dəmin	dəmlərin
onun (“his/her/its”)	dəmi	dəmləri
bizim (“our”)	dəmimiz	dəmlərimiz
sizin (“your”)	dəminiz	dəmləriniz
onların (“their”)	dəmi or dəmləri	dəmləri
	accusative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimi	dəmlərimi
sənin (“your”)	dəmini	dəmlərini
onun (“his/her/its”)	dəmini	dəmlərini
bizim (“our”)	dəmimizi	dəmlərimizi
sizin (“your”)	dəminizi	dəmlərinizi
onların (“their”)	dəmini or dəmlərini	dəmlərini
	dative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimə	dəmlərimə
sənin (“your”)	dəminə	dəmlərinə
onun (“his/her/its”)	dəminə	dəmlərinə
bizim (“our”)	dəmimizə	dəmlərimizə
sizin (“your”)	dəminizə	dəmlərinizə
onların (“their”)	dəminə or dəmlərinə	dəmlərinə
	locative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimdə	dəmlərimdə
sənin (“your”)	dəmində	dəmlərində
onun (“his/her/its”)	dəmində	dəmlərində
bizim (“our”)	dəmimizdə	dəmlərimizdə
sizin (“your”)	dəminizdə	dəmlərinizdə
onların (“their”)	dəmində or dəmlərində	dəmlərində
	ablative
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimdən	dəmlərimdən
sənin (“your”)	dəmindən	dəmlərindən
onun (“his/her/its”)	dəmindən	dəmlərindən
bizim (“our”)	dəmimizdən	dəmlərimizdən
sizin (“your”)	dəminizdən	dəmlərinizdən
onların (“their”)	dəmindən or dəmlərindən	dəmlərindən
	genitive
	singular	plural
mənim (“my”)	dəmimin	dəmlərimin
sənin (“your”)	dəminin	dəmlərinin
onun (“his/her/its”)	dəminin	dəmlərinin
bizim (“our”)	dəmimizin	dəmlərimizin
sizin (“your”)	dəminizin	dəmlərinizin
onların (“their”)	dəminin or dəmlərinin	dəmlərinin

Etymology 3

From Arabic دَم (dam).

Noun

dəm (definite accusative dəmi, sound plural dəmlər, broken plural dima)

(Classical Azerbaijani) blood

Declension

Declension of dəm
	singular	plural
	singular	sound	broken
nominative	dəm	dəmlər	dima
definite accusative	dəmi	dəmləri	dimanı
dative	dəmə	dəmlərə	dimaya
locative	dəmdə	dəmlərdə	dimada
ablative	dəmdən	dəmlərdən	dimadan
definite genitive	dəmin	dəmlərin	dimanın

Possessive forms of dəm
	nominative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmim	dəmlərim	dimam
sənin (“your”)	dəmin	dəmlərin	diman
onun (“his/her/its”)	dəmi	dəmləri	diması
bizim (“our”)	dəmimiz	dəmlərimiz	dimamız
sizin (“your”)	dəminiz	dəmləriniz	dimanız
onların (“their”)	dəmi or dəmləri	dəmləri	diması
	accusative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimi	dəmlərimi	dimamı
sənin (“your”)	dəmini	dəmlərini	dimanı
onun (“his/her/its”)	dəmini	dəmlərini	dimasını
bizim (“our”)	dəmimizi	dəmlərimizi	dimamızı
sizin (“your”)	dəminizi	dəmlərinizi	dimanızı
onların (“their”)	dəmini or dəmlərini	dəmlərini	dimasını
	dative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimə	dəmlərimə	dimama
sənin (“your”)	dəminə	dəmlərinə	dimana
onun (“his/her/its”)	dəminə	dəmlərinə	dimasına
bizim (“our”)	dəmimizə	dəmlərimizə	dimamıza
sizin (“your”)	dəminizə	dəmlərinizə	dimanıza
onların (“their”)	dəminə or dəmlərinə	dəmlərinə	dimasına
	locative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimdə	dəmlərimdə	dimamda
sənin (“your”)	dəmində	dəmlərində	dimanda
onun (“his/her/its”)	dəmində	dəmlərində	dimanda
bizim (“our”)	dəmimizdə	dəmlərimizdə	dimamızda
sizin (“your”)	dəminizdə	dəmlərinizdə	dimanızda
onların (“their”)	dəmində or dəmlərində	dəmlərində	dimasında
	ablative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimdən	dəmlərimdən	dimamdan
sənin (“your”)	dəmindən	dəmlərindən	dimandan
onun (“his/her/its”)	dəmindən	dəmlərindən	dimasından
bizim (“our”)	dəmimizdən	dəmlərimizdən	dimamızdan
sizin (“your”)	dəminizdən	dəmlərinizdən	dimanızdan
onların (“their”)	dəmindən or dəmlərindən	dəmlərindən	dimasından
	genitive
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimin	dəmlərimin	dimamın
sənin (“your”)	dəminin	dəmlərinin	dimanın
onun (“his/her/its”)	dəminin	dəmlərinin	dimasının
bizim (“our”)	dəmimizin	dəmlərimizin	dimamızın
sizin (“your”)	dəminizin	dəmlərinizin	dimanızın
onların (“their”)	dəminin or dəmlərinin	dəmlərinin	dimasının

Etymology 4

From Arabic دَمْع (damʕ).

Noun

dəm (definite accusative dəmi, sound plural dəmlər, broken plural dəmu)

(Classical Azerbaijani) tear (a drop of clear, salty liquid produced from the eyes by crying or irritation)

Declension

Declension of dəm
	singular	plural
	singular	sound	broken
nominative	dəm	dəmlər	dəmu
definite accusative	dəmi	dəmləri	dəmunu
dative	dəmə	dəmlərə	dəmuya
locative	dəmdə	dəmlərdə	dəmuda
ablative	dəmdən	dəmlərdən	dəmudan
definite genitive	dəmin	dəmlərin	dəmunun

Possessive forms of dəm
	nominative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmim	dəmlərim	dəmum
sənin (“your”)	dəmin	dəmlərin	dəmun
onun (“his/her/its”)	dəmi	dəmləri	dəmusu
bizim (“our”)	dəmimiz	dəmlərimiz	dəmumuz
sizin (“your”)	dəminiz	dəmləriniz	dəmunuz
onların (“their”)	dəmi or dəmləri	dəmləri	dəmusu
	accusative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimi	dəmlərimi	dəmumu
sənin (“your”)	dəmini	dəmlərini	dəmunu
onun (“his/her/its”)	dəmini	dəmlərini	dəmusunu
bizim (“our”)	dəmimizi	dəmlərimizi	dəmumuzu
sizin (“your”)	dəminizi	dəmlərinizi	dəmunuzu
onların (“their”)	dəmini or dəmlərini	dəmlərini	dəmusunu
	dative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimə	dəmlərimə	dəmuma
sənin (“your”)	dəminə	dəmlərinə	dəmuna
onun (“his/her/its”)	dəminə	dəmlərinə	dəmusuna
bizim (“our”)	dəmimizə	dəmlərimizə	dəmumuza
sizin (“your”)	dəminizə	dəmlərinizə	dəmunuza
onların (“their”)	dəminə or dəmlərinə	dəmlərinə	dəmusuna
	locative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimdə	dəmlərimdə	dəmumda
sənin (“your”)	dəmində	dəmlərində	dəmunda
onun (“his/her/its”)	dəmində	dəmlərində	dəmunda
bizim (“our”)	dəmimizdə	dəmlərimizdə	dəmumuzda
sizin (“your”)	dəminizdə	dəmlərinizdə	dəmunuzda
onların (“their”)	dəmində or dəmlərində	dəmlərində	dəmusunda
	ablative
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimdən	dəmlərimdən	dəmumdan
sənin (“your”)	dəmindən	dəmlərindən	dəmundan
onun (“his/her/its”)	dəmindən	dəmlərindən	dəmusundan
bizim (“our”)	dəmimizdən	dəmlərimizdən	dəmumuzdan
sizin (“your”)	dəminizdən	dəmlərinizdən	dəmunuzdan
onların (“their”)	dəmindən or dəmlərindən	dəmlərindən	dəmusundan
	genitive
	singular	plural
	singular	sound	broken
mənim (“my”)	dəmimin	dəmlərimin	dəmumun
sənin (“your”)	dəminin	dəmlərinin	dəmunun
onun (“his/her/its”)	dəminin	dəmlərinin	dəmusunun
bizim (“our”)	dəmimizin	dəmlərimizin	dəmumuzun
sizin (“your”)	dəminizin	dəmlərinizin	dəmunuzun
onların (“their”)	dəminin or dəmlərinin	dəmlərinin	dəmusunun

References

^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Tạm-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Tạm-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1]

Azerbaijani

Pronunciation

Etymology 1

Noun

Declension

Derived terms

Etymology 2

Noun

Declension

Etymology 3

Noun

Declension

Etymology 4

Noun

Declension

Further reading

References