Jump to content

dəm

From Wiktionary, the free dictionary
See also: Appendix:Variations of "dem"

Azerbaijani

[edit]
Other scripts
Cyrillic дәм
Abjad دم

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Possibly from Proto-Turkic *tạm- (“to burn; to kindle; to become excited”).[1] Cognate with Kyrgyz там- (tam-, “to catch fire”), тамызуу (tamızuu, “to catch fire”). Alternatively, same as Etymology 2.

Noun

[edit]

dəm (definite accusative dəmi, plural dəmlər)

  1. fume
    dəm tutmaq ― to be poisoned by fumes
  2. heat, ardor
  3. brew
    çay dəmi ― tea brew
    dəmə qoymaq ― to brew
  4. simmer, infusion
    dəmdə bişmək ― to simmer, to undergo infusion
  5. (figurative) pleasant idleness
  6. (figurative) euphoria caused by narcotic intoxication
    dəmdə olmaq ― to be drunk or high
Declension
[edit]
Declension of dəm
singular plural
nominative dəmdəmlər
definite accusative dəmidəmləri
dative dəmədəmlərə
locative dəmdədəmlərdə
ablative dəmdəndəmlərdən
definite genitive dəmindəmlərin
Possessive forms of dəm
nominative
singular plural
mənim (“my”) dəmim dəmlərim
sənin (“your”) dəmin dəmlərin
onun (“his/her/its”) dəmi dəmləri
bizim (“our”) dəmimiz dəmlərimiz
sizin (“your”) dəminiz dəmləriniz
onların (“their”) dəmi or dəmləri dəmləri
accusative
singular plural
mənim (“my”) dəmimi dəmlərimi
sənin (“your”) dəmini dəmlərini
onun (“his/her/its”) dəmini dəmlərini
bizim (“our”) dəmimizi dəmlərimizi
sizin (“your”) dəminizi dəmlərinizi
onların (“their”) dəmini or dəmlərini dəmlərini
dative
singular plural
mənim (“my”) dəmimə dəmlərimə
sənin (“your”) dəminə dəmlərinə
onun (“his/her/its”) dəminə dəmlərinə
bizim (“our”) dəmimizə dəmlərimizə
sizin (“your”) dəminizə dəmlərinizə
onların (“their”) dəminə or dəmlərinə dəmlərinə
locative
singular plural
mənim (“my”) dəmimdə dəmlərimdə
sənin (“your”) dəmində dəmlərində
onun (“his/her/its”) dəmində dəmlərində
bizim (“our”) dəmimizdə dəmlərimizdə
sizin (“your”) dəminizdə dəmlərinizdə
onların (“their”) dəmində or dəmlərində dəmlərində
ablative
singular plural
mənim (“my”) dəmimdən dəmlərimdən
sənin (“your”) dəmindən dəmlərindən
onun (“his/her/its”) dəmindən dəmlərindən
bizim (“our”) dəmimizdən dəmlərimizdən
sizin (“your”) dəminizdən dəmlərinizdən
onların (“their”) dəmindən or dəmlərindən dəmlərindən
genitive
singular plural
mənim (“my”) dəmimin dəmlərimin
sənin (“your”) dəminin dəmlərinin
onun (“his/her/its”) dəminin dəmlərinin
bizim (“our”) dəmimizin dəmlərimizin
sizin (“your”) dəminizin dəmlərinizin
onların (“their”) dəminin or dəmlərinin dəmlərinin
Derived terms
[edit]

Etymology 2

[edit]

From Persian دم (dam).

Noun

[edit]

dəm (definite accusative dəmi, plural dəmlər)

  1. breath
    Synonym: nəfəs
  2. steam
    Synonyms: buğ, buxar
  3. moment
    Synonym: an
    bu dəmdə ― at this moment
    hər dəm ― any/every moment
Declension
[edit]
Declension of dəm
singular plural
nominative dəmdəmlər
definite accusative dəmidəmləri
dative dəmədəmlərə
locative dəmdədəmlərdə
ablative dəmdəndəmlərdən
definite genitive dəmindəmlərin
Possessive forms of dəm
nominative
singular plural
mənim (“my”) dəmim dəmlərim
sənin (“your”) dəmin dəmlərin
onun (“his/her/its”) dəmi dəmləri
bizim (“our”) dəmimiz dəmlərimiz
sizin (“your”) dəminiz dəmləriniz
onların (“their”) dəmi or dəmləri dəmləri
accusative
singular plural
mənim (“my”) dəmimi dəmlərimi
sənin (“your”) dəmini dəmlərini
onun (“his/her/its”) dəmini dəmlərini
bizim (“our”) dəmimizi dəmlərimizi
sizin (“your”) dəminizi dəmlərinizi
onların (“their”) dəmini or dəmlərini dəmlərini
dative
singular plural
mənim (“my”) dəmimə dəmlərimə
sənin (“your”) dəminə dəmlərinə
onun (“his/her/its”) dəminə dəmlərinə
bizim (“our”) dəmimizə dəmlərimizə
sizin (“your”) dəminizə dəmlərinizə
onların (“their”) dəminə or dəmlərinə dəmlərinə
locative
singular plural
mənim (“my”) dəmimdə dəmlərimdə
sənin (“your”) dəmində dəmlərində
onun (“his/her/its”) dəmində dəmlərində
bizim (“our”) dəmimizdə dəmlərimizdə
sizin (“your”) dəminizdə dəmlərinizdə
onların (“their”) dəmində or dəmlərində dəmlərində
ablative
singular plural
mənim (“my”) dəmimdən dəmlərimdən
sənin (“your”) dəmindən dəmlərindən
onun (“his/her/its”) dəmindən dəmlərindən
bizim (“our”) dəmimizdən dəmlərimizdən
sizin (“your”) dəminizdən dəmlərinizdən
onların (“their”) dəmindən or dəmlərindən dəmlərindən
genitive
singular plural
mənim (“my”) dəmimin dəmlərimin
sənin (“your”) dəminin dəmlərinin
onun (“his/her/its”) dəminin dəmlərinin
bizim (“our”) dəmimizin dəmlərimizin
sizin (“your”) dəminizin dəmlərinizin
onların (“their”) dəminin or dəmlərinin dəmlərinin

Etymology 3

[edit]

From Arabic دَم (dam).

Noun

[edit]

dəm (definite accusative dəmi, sound plural dəmlər, broken plural dima)

  1. (Classical Azerbaijani) blood
Declension
[edit]
Declension of dəm
singular plural
sound broken
nominative dəmdəmlərdima
definite accusative dəmidəmləridimanı
dative dəmədəmlərədimaya
locative dəmdədəmlərdədimada
ablative dəmdəndəmlərdəndimadan
definite genitive dəmindəmlərindimanın
Possessive forms of dəm
nominative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmim dəmlərim dimam
sənin (“your”) dəmin dəmlərin diman
onun (“his/her/its”) dəmi dəmləri diması
bizim (“our”) dəmimiz dəmlərimiz dimamız
sizin (“your”) dəminiz dəmləriniz dimanız
onların (“their”) dəmi or dəmləri dəmləri diması
accusative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimi dəmlərimi dimamı
sənin (“your”) dəmini dəmlərini dimanı
onun (“his/her/its”) dəmini dəmlərini dimasını
bizim (“our”) dəmimizi dəmlərimizi dimamızı
sizin (“your”) dəminizi dəmlərinizi dimanızı
onların (“their”) dəmini or dəmlərini dəmlərini dimasını
dative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimə dəmlərimə dimama
sənin (“your”) dəminə dəmlərinə dimana
onun (“his/her/its”) dəminə dəmlərinə dimasına
bizim (“our”) dəmimizə dəmlərimizə dimamıza
sizin (“your”) dəminizə dəmlərinizə dimanıza
onların (“their”) dəminə or dəmlərinə dəmlərinə dimasına
locative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimdə dəmlərimdə dimamda
sənin (“your”) dəmində dəmlərində dimanda
onun (“his/her/its”) dəmində dəmlərində dimanda
bizim (“our”) dəmimizdə dəmlərimizdə dimamızda
sizin (“your”) dəminizdə dəmlərinizdə dimanızda
onların (“their”) dəmində or dəmlərində dəmlərində dimasında
ablative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimdən dəmlərimdən dimamdan
sənin (“your”) dəmindən dəmlərindən dimandan
onun (“his/her/its”) dəmindən dəmlərindən dimasından
bizim (“our”) dəmimizdən dəmlərimizdən dimamızdan
sizin (“your”) dəminizdən dəmlərinizdən dimanızdan
onların (“their”) dəmindən or dəmlərindən dəmlərindən dimasından
genitive
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimin dəmlərimin dimamın
sənin (“your”) dəminin dəmlərinin dimanın
onun (“his/her/its”) dəminin dəmlərinin dimasının
bizim (“our”) dəmimizin dəmlərimizin dimamızın
sizin (“your”) dəminizin dəmlərinizin dimanızın
onların (“their”) dəminin or dəmlərinin dəmlərinin dimasının

Etymology 4

[edit]

From Arabic دَمْع (damʕ).

Noun

[edit]

dəm (definite accusative dəmi, sound plural dəmlər, broken plural dəmu)

  1. (Classical Azerbaijani) tear (a drop of clear, salty liquid produced from the eyes by crying or irritation)
Declension
[edit]
Declension of dəm
singular plural
sound broken
nominative dəmdəmlərdəmu
definite accusative dəmidəmləridəmunu
dative dəmədəmlərədəmuya
locative dəmdədəmlərdədəmuda
ablative dəmdəndəmlərdəndəmudan
definite genitive dəmindəmlərindəmunun
Possessive forms of dəm
nominative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmim dəmlərim dəmum
sənin (“your”) dəmin dəmlərin dəmun
onun (“his/her/its”) dəmi dəmləri dəmusu
bizim (“our”) dəmimiz dəmlərimiz dəmumuz
sizin (“your”) dəminiz dəmləriniz dəmunuz
onların (“their”) dəmi or dəmləri dəmləri dəmusu
accusative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimi dəmlərimi dəmumu
sənin (“your”) dəmini dəmlərini dəmunu
onun (“his/her/its”) dəmini dəmlərini dəmusunu
bizim (“our”) dəmimizi dəmlərimizi dəmumuzu
sizin (“your”) dəminizi dəmlərinizi dəmunuzu
onların (“their”) dəmini or dəmlərini dəmlərini dəmusunu
dative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimə dəmlərimə dəmuma
sənin (“your”) dəminə dəmlərinə dəmuna
onun (“his/her/its”) dəminə dəmlərinə dəmusuna
bizim (“our”) dəmimizə dəmlərimizə dəmumuza
sizin (“your”) dəminizə dəmlərinizə dəmunuza
onların (“their”) dəminə or dəmlərinə dəmlərinə dəmusuna
locative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimdə dəmlərimdə dəmumda
sənin (“your”) dəmində dəmlərində dəmunda
onun (“his/her/its”) dəmində dəmlərində dəmunda
bizim (“our”) dəmimizdə dəmlərimizdə dəmumuzda
sizin (“your”) dəminizdə dəmlərinizdə dəmunuzda
onların (“their”) dəmində or dəmlərində dəmlərində dəmusunda
ablative
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimdən dəmlərimdən dəmumdan
sənin (“your”) dəmindən dəmlərindən dəmundan
onun (“his/her/its”) dəmindən dəmlərindən dəmusundan
bizim (“our”) dəmimizdən dəmlərimizdən dəmumuzdan
sizin (“your”) dəminizdən dəmlərinizdən dəmunuzdan
onların (“their”) dəmindən or dəmlərindən dəmlərindən dəmusundan
genitive
singular plural
sound broken
mənim (“my”) dəmimin dəmlərimin dəmumun
sənin (“your”) dəminin dəmlərinin dəmunun
onun (“his/her/its”) dəminin dəmlərinin dəmusunun
bizim (“our”) dəmimizin dəmlərimizin dəmumuzun
sizin (“your”) dəminizin dəmlərinizin dəmunuzun
onların (“their”) dəminin or dəmlərinin dəmlərinin dəmusunun

Further reading

[edit]
  • “dəm” in Obastan.com.

References

[edit]
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Tạm-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=dəm&oldid=78218604"