cierpieć

Old Polish

Alternative forms

• cirzpieć, cirpić, cirpieć

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *tьrpě̀ti. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ɕɛ(ː)rpjɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ɕɛrpjɛt͡ɕ/, /t͡ɕerpjɛt͡ɕ/

Verb

cierpieć impf

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to suffer (to endure suffering)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 36:

     Genze cyrpal gest (passus est) za zbawyenye nasze

     [Jenże cirpiał jest (passus est) za zbawienie nasze]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 177b:

     Isbichcy ga na kryszu møky ne cirpal

     [Iżbychci ja na krzyżu męki nie cirpiał]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 26, 4:

     A na zemyø pomnyecz bødø, ges to gdisz opvsczona bødze od nich, zlvbi syø gim w sobotach swich, cirzpyøøcz pvstinye prze nye (patiens solitudinem propter illos)

     [A na ziemię pomnieć będę, jeż to gdyż opuszczona będzie od nich, zlubi się jim w sobotach swych cirzpiąc pustynie prze nie (patiens solitudinem propter illos)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 102, 6:

     Czynye milosirdzye gospodzyn a szød wszem nasyle czyrpyønczym (iniuriam patientibus)

     [Czynię miłosirdzie Gospodzin a sąd wszem nasile cirpiącym (iniuriam patientibus)]

   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 68:

     Czirzpal fuerat expertus

     [Cirzpiał fuerat expertus]

2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) to suffer (to bear; to endure patiently) [with accusative or genitive ‘whom/what’]
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 12:

     Bo bi me bil pocløl neprzyaczel moy, cyrzpalbich bil owszem (sustinuissem utique)

     [Bo by mie był poklął nieprzyjaciel moj, cirzpiałbych był owszem (sustinuissem utique)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[9], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 91, 14:

     Ieszcze rozplodzø se w starosci oplwitey, a dobrze cirzpøczy bødø (bene patientes erunt)

     [Jeszcze rozpłodzą sie w starości opłwitej a dobrze cirzpiący będą (bene patientes erunt)]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[10], Krakow, page gl. 157a:

     Cyrpmy milosciue vbostvo paupertatem in paciencia sustineamus

     [Cirpmy miłościwe ubostwo paupertatem in paciencia sustineamus]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[11], Krakow, Brodnia, page gl. 65:

     Lodzye zlamanye czirpyalem (naufragium feci)

     [Łodzie złamanie cirpiałem (naufragium feci)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[12], page 527:

     Uczyniłam sie czarna i śniada, kako mogę cirpieć śmierci syna mego?

     [Uczyniłam sie czarna i śmiada; kako mogę cirpieć śmierć syna mego?]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 116:

     A nye mayaly rąkoyemszthwa, thych ma woyth, szlowye poszpolny poszel, szchowacz asz do szadu poloszonego odworzonych dny, asz ony muszą przyszyągy czyrpyecz y czynycz

     [A nie mająli rękojemstwa, ty[ch] ma wojt, słowie pospolny poseł, schować aż do sądu położonego otworzonych dni, aż oni muszą przysięgi cirpieć i czynić]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 11:

     Czirzpyąncz kogo trzy lyatha... nyekaką dzedzyną spokoynye a czycho dzirzeecz alybo poszescz (patiens aliquem... aliquam hereditatem... possidere)..., ode wszego prawa thego they tho dzyedzyni othpadlym szą czvcz yma

     [Cirzpiąc kogo trzy lata... niekaką dziedzinę spokojnie a cicho dzirżeć alibo posieść (patiens aliquem... aliquam hereditatem... possidere)..., ode wszego prawa [tego] tej to dziedziny otpadłym się czuć ima]

3. (attested in Masovia) to suffer (to be punished, to suffer a form of punishment, fee, etc.)
   • 1922 [1414], “Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich”, in Kazimierz Tymieniecki, editor, Prace Komisji Hisorycznej, volume 3, Masovia, page 165:

     Si invenient domini, abi ktora vyna bila in meis hominibus, tedy gotowem yą czirpecz

     [Si invenient domini, aby ktora wina była in meis hominibus, tedy gotowem ją cirpieć]

4. (attested in Lesser Poland) to wait, to miss
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[13], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 24, 5:

     Ty ies bog, zbawiczel moy, a czebe cirzpal iesm (te sustinui) wszistek dzen

     [Ty jeś Bog, zbawiciel moj, a ciebie cirzpiał jeśm (te sustinui) wszystek dzień]

Derived terms

verbs

• cierpieć prawo impf

 

Descendants

• Polish: cierpieć
• Silesian: ciyrpieć

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cierpieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish cierpieć.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ɕɛr.pjɛt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛrpjɛt͡ɕ
• Syllabification: cier‧pieć

Verb

cierpieć impf

1. (intransitive) to suffer (to feel pain)

   Synonym: boleć

2. (transitive) to bear, to endure (to suffer patiently) [with accusative ‘something’]

   Synonym: znosić

3. (transitive) to put up with, to tolerate [with accusative ‘someone or something’]

   Synonyms: tolerować, znosić

4. (intransitive) to suffer from (to have a particular disease or condition) [with na (+ accusative) ‘something’]

   Synonym: chorować

5. (transitive, stictly in the negative) to anhor, to detest, to hate, to resent (to not stand; to not tolerate)

   Synonyms: nie trawić, nie znosić

   Nie cierpię go. ― I can't stand him.

6. (reflexive with się, strictly in the negative) to anhor each other, to detest each other, to hate each other, to resent each other (to not stand each other; to not tolerate each other)

   Synonyms: nie trawić się, nie znosić się

Conjugation

Conjugation of cierpieć impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		cierpieć
present tense	1st	cierpię			cierpimy
	2nd	cierpisz			cierpicie
	3rd	cierpi			cierpią
	impersonal	cierpi się
past tense	1st	cierpiałem, -(e)m cierpiał	cierpiałam, -(e)m cierpiała	cierpiałom, -(e)m cierpiało	cierpieliśmy, -(e)śmy cierpieli	cierpiałyśmy, -(e)śmy cierpiały
	2nd	cierpiałeś, -(e)ś cierpiał	cierpiałaś, -(e)ś cierpiała	cierpiałoś, -(e)ś cierpiało	cierpieliście, -(e)ście cierpieli	cierpiałyście, -(e)ście cierpiały
	3rd	cierpiał	cierpiała	cierpiało	cierpieli	cierpiały
	impersonal	cierpiano
future tense	1st	będę cierpiał, będę cierpieć	będę cierpiała, będę cierpieć	będę cierpiało, będę cierpieć	będziemy cierpieli, będziemy cierpieć	będziemy cierpiały, będziemy cierpieć
	2nd	będziesz cierpiał, będziesz cierpieć	będziesz cierpiała, będziesz cierpieć	będziesz cierpiało, będziesz cierpieć	będziecie cierpieli, będziecie cierpieć	będziecie cierpiały, będziecie cierpieć
	3rd	będzie cierpiał, będzie cierpieć	będzie cierpiała, będzie cierpieć	będzie cierpiało, będzie cierpieć	będą cierpieli, będą cierpieć	będą cierpiały, będą cierpieć
	impersonal	będzie cierpieć się
conditional	1st	cierpiałbym, bym cierpiał	cierpiałabym, bym cierpiała	cierpiałobym, bym cierpiało	cierpielibyśmy, byśmy cierpieli	cierpiałybyśmy, byśmy cierpiały
	2nd	cierpiałbyś, byś cierpiał	cierpiałabyś, byś cierpiała	cierpiałobyś, byś cierpiało	cierpielibyście, byście cierpieli	cierpiałybyście, byście cierpiały
	3rd	cierpiałby, by cierpiał	cierpiałaby, by cierpiała	cierpiałoby, by cierpiało	cierpieliby, by cierpieli	cierpiałyby, by cierpiały
	impersonal	cierpiano by
imperative	1st	niech cierpię			cierpmy
	2nd	cierp			cierpcie
	3rd	niech cierpi			niech cierpią
active adjectival participle		cierpiący	cierpiąca	cierpiące	cierpiący	cierpiące
passive adjectival participle		cierpiany	cierpiana	cierpiane	cierpiani	cierpiane
contemporary adverbial participle		cierpiąc
verbal noun		cierpienie

Derived terms

adjectives

• cierpiętliwy
• cierpiętniczy
• cierpliwy

 

nouns

• cierpiałka
• cierpienie
• cierpiennik
• cierpiętnica
• cierpiętnictwo
• cierpiętnik
• cierpliwość

 

proverb

• cierp ciało, skoroś chciało

 

verbs

• cierpiwać impf
• docierpieć pf
• nacierpieć pf
• odcierpieć pf
• pocierpieć pf
• przecierpieć pf
• przycierpieć pf
• ścierpieć pf
• ucierpieć pf
• wycierpieć pf
• zacierpieć pf

 

Related terms

adjective

• cierpki

 

nouns

• strapienie
• utrapienie

 

verbs

• cierpnąć impf
• trapić impf

 

Further reading

• cierpieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nie cierpieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cierpieć in Polish dictionaries at PWN
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “cierpieć”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN