ხაჭო

Georgian

Alternative forms

• ღაჭო (ɣač̣o), ღაჭოჲ (ɣač̣oy) — Kakheti, Ingilo
• ხაჭოჲ (xač̣oy) — Tusheti
• ხაჭვა (xač̣va) — Racha

Etymology

Inherited from Old Georgian ხაჭოჲ (xač̣oy), ხაჭუაჲ (xač̣uay).

Pronunciation

• IPA^(key): [χat͡ʃʼo]
• Hyphenation: ხა‧ჭო

Noun

ხაჭო • (xač̣o) (plural ხაჭოები)

1. curd (part of milk that coagulates)
2. quark (soft creamy cheese)

Declension

Declension of ხაჭო (see Georgian declension)

	singular	plural	archaic plural
nominative	ხაჭო (xač̣o)	ხაჭოები (xač̣oebi)	ხაჭონი (xač̣oni)
ergative	ხაჭომ (xač̣om)	ხაჭოებმა (xač̣oebma)	ხაჭოთ(ა) (xač̣ot(a))
dative	ხაჭოს(ა) (xač̣os(a))	ხაჭოებს(ა) (xač̣oebs(a))	ხაჭოთ(ა) (xač̣ot(a))
genitive	ხაჭოს(ა) (xač̣os(a))	ხაჭოების(ა) (xač̣oebis(a))	ხაჭოთ(ა) (xač̣ot(a))
instrumental	ხაჭოთ(ა) (xač̣ot(a))	ხაჭოებით(ა) (xač̣oebit(a))	—
adverbial	ხაჭოდ(ა) (xač̣od(a))	ხაჭოებად(ა) (xač̣oebad(a))	—
vocative	ხაჭოვ (xač̣ov)	ხაჭოებო (xač̣oebo)	ხაჭონო (xač̣ono)

Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of ხაჭო (see Georgian postpositions)

dative-case postpositions	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	ხაჭოზე (xač̣oze)	ხაჭოებზე (xač̣oebze)
-თან (-tan, “near”)	ხაჭოსთან (xač̣ostan)	ხაჭოებთან (xač̣oebtan)
-ში (-ši, “in”)	ხაჭოში (xač̣oši)	ხაჭოებში (xač̣oebši)
-ვით (-vit, “like”)	ხაჭოსავით (xač̣osavit)	ხაჭოებივით (xač̣oebivit)
genitive-case postpositions	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	ხაჭოსთვის (xač̣ostvis)	ხაჭოებისთვის (xač̣oebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	ხაჭოსებრ (xač̣osebr)	ხაჭოებისებრ (xač̣oebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	ხაჭოსკენ (xač̣osḳen)	ხაჭოებისკენ (xač̣oebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	ხაჭოსგან (xač̣osgan)	ხაჭოებისგან (xač̣oebisgan)
-ადმი (-admi, “in relation to”)	ხაჭოსადმი (xač̣osadmi)	ხაჭოებისადმი (xač̣oebisadmi)
instrumental-case postpositions	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	ხაჭოდან (xač̣odan)	ხაჭოებიდან (xač̣oebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	ხაჭოთურთ (xač̣oturt)	ხაჭოებითურთ (xač̣oebiturt)
adverbial-case postpositions	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	ხაჭომდე (xač̣omde)	ხაჭოებამდე (xač̣oebamde)

Derived terms

• ხაჭაპური (xač̣aṗuri)

Further reading

• “ღაჭო”, in Kartuli dialekṭuri ḳorṗusi‎^[1] (in Georgian), Kartuli dialekṭuri ḳorṗusi, 2006–2014
• Ɣlonṭi, Aleksandre (1975) “ხაჭვა”, in Kartul ḳilo-tkmata siṭq̇vis ḳona [Dictionary of dialectal Georgian words]‎^[2] (in Georgian), volume II, Tbilisi: Academy Press, page 361b