წირპლი
Georgian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Georgian-Zan *c̣₁irṗl-.[3][4] Cognate with Mingrelian ჭირპი (č̣irṗi). Middle Armenian ճիպռ (čipṙ), ճպուռ (čpuṙ), is a Zan borrowing.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]წირპლი • (c̣irṗli) (plural წირპლები)
Inflection
[edit]| Declension of წირპლი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | წირპლი (c̣irṗli) | წირპლები (c̣irṗlebi) | წირპლნი (c̣irṗlni) |
| ergative | წირპლმა (c̣irṗlma) | წირპლებმა (c̣irṗlebma) | წირპლთ(ა) (c̣irṗlt(a)) |
| dative | წირპლს(ა) (c̣irṗls(a)) | წირპლებს(ა) (c̣irṗlebs(a)) | წირპლთ(ა) (c̣irṗlt(a)) |
| genitive | წირპლის(ა) (c̣irṗlis(a)) | წირპლების(ა) (c̣irṗlebis(a)) | წირპლთ(ა) (c̣irṗlt(a)) |
| instrumental | წირპლით(ა) (c̣irṗlit(a)) | წირპლებით(ა) (c̣irṗlebit(a)) | |
| adverbial | წირპლად(ა) (c̣irṗlad(a)) | წირპლებად(ა) (c̣irṗlebad(a)) | |
| vocative | წირპლო (c̣irṗlo) | წირპლებო (c̣irṗlebo) | წირპლნო (c̣irṗlno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of წირპლი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | წირპლზე (c̣irṗlze) | წირპლებზე (c̣irṗlebze) |
| -თან (-tan, “near”) | წირპლთან (c̣irṗltan) | წირპლებთან (c̣irṗlebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | წირპლში (c̣irṗlši) | წირპლებში (c̣irṗlebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | წირპლივით (c̣irṗlivit) | წირპლებივით (c̣irṗlebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | წირპლისთვის (c̣irṗlistvis) | წირპლებისთვის (c̣irṗlebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | წირპლისებრ (c̣irṗlisebr) | წირპლებისებრ (c̣irṗlebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | წირპლისკენ (c̣irṗlisḳen) | წირპლებისკენ (c̣irṗlebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | წირპლისგან (c̣irṗlisgan) | წირპლებისგან (c̣irṗlebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | წირპლისადმი (c̣irṗlisadmi) | წირპლებისადმი (c̣irṗlebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | წირპლიდან (c̣irṗlidan) | წირპლებიდან (c̣irṗlebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | წირპლითურთ (c̣irṗliturt) | წირპლებითურთ (c̣irṗlebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | წირპლამდე (c̣irṗlamde) | წირპლებამდე (c̣irṗlebamde) |
Derived terms
[edit]- წირპლიანი (c̣irṗliani)
References
[edit]- ^ Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “წრიმლი”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- ^ Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “წირპლი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary][1], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 453a
- ^ Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 313
- ^ Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 654
Further reading
[edit]- Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate[2], PhD dissertation, Leiden University, page 54