ထိုး
Appearance
Burmese
[edit]Etymology
[edit]According to Hill (2019) (p. 64), from an older [script needed] (*tuiwḥ), and cognate with Lashi [script needed] (tha:uH); he gives no potential non-Burmish cognates. STEDT gives no etymology (thûi "thrust, stab, strike").
Pronunciation
[edit]- IPA(key): /tʰó/
- Romanization: MLCTS: htui: • ALA-LC: thuiʺ • BGN/PCGN: hto: • Okell: htoù
Verb
[edit]ထိုး • (htui:)
- to poke, jab, stab
- to pierce, impale, skewer
- to suffer a piercing pain
- to cast a disapproving sidelong look
- to make a piercing cry; to screech
- to play (chess or draughts, etc.)
- to thrust out
- to be bitten (by a bug, etc.)
- to pack (a pistol)
- to pick (teeth)
- to pin
- to plunge headlong; to turn or somersault
- to fill up with something, pump, inject
- to play a beam of light on something; to project (a slide, legend, etc.)
- to be lit by a beam of light
- to thrust, cast, tower
- to press and shove something across a surface (as in ironing, planing, etc.)
- to strike, ring (of a clock)
- to play (violin)
- to erect, put up
- to give a bribe
- to put out, extend
- to serve, wait on
- to fabricate something by intertwining things, knit, embroider, crochet, weave, braid, plait
- to inscribe, mark
- to make something which requires stirring with a spatula
- to till, plough
- to punt
Derived terms
[edit]- ကင်းစမ်းထိုး (kang:cam:htui:)
- ကန့်လန့်ထိုး (kan.lan.htui:)
- ကမ္ပည်းထိုး (kampany:htui:)
- ကမ်းထိုးရေယာဉ် (kam:htui:reyany)
- ကမ်းပြိုထိုး (kam:pruihtui:)
- ကျင်းထိုး (kyang:htui:)
- ကျည်ထိုး (kyanyhtui:)
- ကျွမ်းထိုး (kywam:htui:)
- ကျွမ်းထိုးကောင် (kywam:htui:kaung)
- ကျွမ်းထိုးမှောက်ခုံ (kywam:htui:hmaukhkum)
- ကျားထိုး (kya:htui:)
- ကျောက်ထိုး (kyaukhtui:)
- ကြံ့ထိုးမိုးဆင်း (kram.htui:mui:hcang:)
- ကြက်ရိုးထိုး (krak-rui:htui:)
- ကြပ်ထုပ်ထိုး (kraphtuphtui:)
- ကြို့ထိုး (krui.htui:)
- ကလိထိုး (ka.li.htui:)
- ကွင်းထိုးဖိနပ် (kwang:htui:hpi.nap)
- ကာကွယ်ဆေးထိုး (ka-kwaihce:htui:)
- ကုန်းပေါင်ထိုး (kun:paunghtui:)
- ကုလားဖန်ထိုး (ku.la:hpanhtui:)
- ချိန်ထိုး (hkyinhtui:)
- ချေးပိုးထိုး (hkye:pui:htui:)
- ချောင်ထိုး (hkyaunghtui:)
- ခြေထိုး (hkrehtui:)
- ခွက်ထိုးခွက်လန်ရယ် (hkwakhtui:hkwaklanrai)
- ခုံညင်းထိုး (hkumnyang:htui:)
- ခေါင်းရွက်ဗျပ်ထိုး (hkaung:rwakbyaphtui:)
- ခေါင်းလောင်းထိုး (hkaung:laung:htui:)
- ခဲထိုး (hkai:htui:)
- ဂွမ်းထိုး (gwam:htui:)
- ဂိတ်ထိုး (githtui:)
- ငြမ်းထိုး (ngram:htui:)
- ငွေထိုး (ngwehtui:)
- ငါးမြွေထိုး (nga:mrwehtui:)
- ငါးသလဲထိုး (nga:sa.lai:htui:)
- စံထိုး (camhtui:)
- စကားစစ်ထိုး (ca.ka:cachtui:)
- စကားနာထိုး (ca.ka:nahtui:)
- စစ်ထိုး (cachtui:)
- စားပွဲထိုး (ca:pwai:htui:)
- စီးချင်းထိုး (ci:hkyang:htui:)
- စုတ်ထိုး (cuthtui:)
- စုတ်ထိုး (cuthtui:)
- ဆံထိုး (hcamhtui:)
- ဆိုင်းထိုး (hcuing:htui:)
- ဆိုင်ပုံထိုး (hcuingpumhtui:)
- ဆီပူထိုး (hcipuhtui:)
- ဆေးထိုး (hce:htui:)
- ဆေးထိုးပြွတ် (hce:htui:prwat)
- ဆေးထိုးအပ် (hce:htui:ap)
- ဇွတ်တိဇွတ်ထိုး (jwatti.jwathtui:)
- ဇာထိုး (jahtui:)
- ဇောက်တိဇောက်ထိုး (jaukti.jaukhtui:)
- ဇောက်ထိုး (jaukhtui:)
- ဇောက်ထိုးမိုးမျှော် (jaukhtui:mui:hmyau)
- တစ်ဇွတ်ထိုး (tacjwathtui:)
- တစ်ရှိန်ထိုး (tachrinhtui:)
- တစ်ရှူးထိုး (tachru:htui:)
- တစ်ဟုန်ထိုး (tachunhtui:)
- တယောထိုး (ta.yau:htui:)
- တလိန်းထိုး (ta.lin:htui:)
- တွတ်ထိုး (twathtui:)
- တွန်းတွန်းထိုးထိုး (twan:twan:htui:htui:)
- တွန်းထိုး (twan:htui:)
- တွဲထိုး (twai:htui:)
- တာထိုး (tahtui:)
- တုတ်ထိုး (tuthtui:)
- တဲထိုး (tai:htui:)
- ထယ်ထိုး (htaihtui:)
- ထိုးကျ (htui:kya.)
- ထိုးကျင့် (htui:kyang.)
- ထိုးကြိတ် (htui:krit)
- ထိုးကြိတ်ထည့် (htui:krithtany.)
- ထိုးကွင်း (htui:kwang:)
- ထိုးကွင်းဒူးကျ (htui:kwang:du:kya.)
- ထိုးကွင်းမြေစိုက် (htui:kwang:mrecuik)
- ထိုးစစ် (htui:cac)
- ထိုးစစ်ဆင် (htui:cachcang)
- ထိုးစည် (htui:cany)
- ထိုးဆွ (htui:hcwa.)
- ထိုးဆိတ် (htui:hcit)
- ထိုးဆေး (htui:hce:)
- ထိုးဇာတ် (htui:jat)
- ထိုးထွင်း (htui:htwang:)
- ထိုးထိုးထောင်ထောင် (htui:htui:htaunghtaung)
- ထိုးနှံ (htui:hnam)
- ထိုးနှက် (htui:hnak)
- ထိုးဖောက် (htui:hpauk)
- ထိုးမုန့် (htui:mun.)
- ထိုးဝါး (htui:wa:)
- ထိုးသား (htui:sa:)
- ထိုးသုတ် (htui:sut)
- ထိုးအပ် (htui:ap)
- ထီထိုး (htihtui:)
- ဓနိထိုး (dha.ni.htui:)
- နွားရူးရှူးထိုး (nwa:ru:hru:htui:)
- နှီးထိုး (hni:htui:)
- နာရီထိုး (narihtui:)
- ပန်းထိုးပန်းချုပ် (pan:htui:pan:hkyup)
- ပန်းထိုးယွန်း (pan:htui:ywan:)
- ပွဲထိုး (pwai:htui:)
- ပါးရဲထိုး (pa:rai:htui:)
- ပိုးဇောက်ထိုး (pui:jaukhtui:)
- ပိုးထိုး (pui:htui:)
- ပိုးထိုးလောက်ကိုက် (pui:htui:laukkuik)
- ပိုက်ထိုး (puikhtui:)
- ပုစဉ်းထိုး (pu.cany:htui:)
- ပေါင်းထိုး (paung:htui:)
- ပေါင်တံထိုး (paungtamhtui:)
- ပေါင်တံထိုးတက် (paungtamhtui:tak)
- ဖြတ်ထိုးဉာဏ် (hprathtui:nyan)
- ဖွတ်မြီးထိုး (hpwatmri:htui:)
- ဖိုထိုး (hpuihtui:)
- ဗျိုးထိုး (byui:htui:)
- ဗလုံထိုး (ba.lumhtui:)
- ဗွေဆိုင်ထိုး (bwehcuinghtui:)
- ဘေးထိုးရင်ကျပ်နာ (bhe:htui:rangkyapna)
- မင်သေ့ထိုး (mangse.htui:)
- မျက်စောင်းထိုး (myakcaung:htui:)
- မျက်ရည်ခံထိုး (myak-ranyhkamhtui:)
- မြှောက်ထိုးပင့်ကော်လုပ် (hmraukhtui:pang.kaulup)
- မြို့ထိုး (mrui.htui:)
- မြီးဆွဲဖင်ထိုးလုပ် (mri:hcwai:hpanghtui:lup)
- မြေထိုးစက် (mrehtui:cak)
- မြောင်းထိုး (mraung:htui:)
- မိုးထိုး (mui:htui:)
- မီးထိုး (mi:htui:)
- မီးပြင်းထိုး (mi:prang:htui:)
- မီးမောင်းထိုး (mi:maung:htui:)
- မေးထိုး (me:htui:)
- မော်ကွန်းထိုး (mau-kwan:htui:)
- ယွန်းထိုး (ywan:htui:)
- ယိမ်းထိုး (yim:htui:)
- ရင်ထိုး (ranghtui:)
- ရင်ထိုးတံဆိပ် (ranghtui:tamhcip)
- ရစ်တံထိုး (ractamhtui:)
- ရွတ်တိရွတ်ထိုး (rwatti.rwathtui:)
- ရွပိုးထိုး (rwa.pui:htui:)
- ရွှေချည်ထိုး (hrwehkyanyhtui:)
- ရွေပေါ်ထိုး (rwepauhtui:)
- ရှေ့ထိုး (hre.htui:)
- ရှေ့ထိုးနောက်ငင် (hre.htui:naukngang)
- ရှေ့ထိုးဖိနပ် (hre.htui:hpi.nap)
- ရာပုံထိုး (rapumhtui:)
- ရေးထိုး (re:htui:)
- ရေထိုး (rehtui:)
- လက်ကတော့ထိုး (lakka.tau.htui:)
- လက်ဆောင်ထိုး (lakhcaunghtui:)
- လက်ညှိုးထိုး (lakhnyui:htui:)
- လက်မှတ်ထိုး (lakhmathtui:)
- လက်ဝှေ့ထိုး (lakhwe.htui:)
- လက်သည်းထိုး (laksany:htui:)
- လက်သိပ်ထိုး (laksiphtui:)
- လျှာထိုး (hlyahtui:)
- လွန်းထိုး (lwan:htui:)
- လွန်းထိုးလမ်း (lwan:htui:lam:)
- လှေကြီးထိုးရိုးရိုး (hle-kri:htui:rui:rui:)
- လှေထိုး (hlehtui:)
- လာဘ်ထိုး (labhhtui:)
- လူစားထိုး (luca:htui:)
- လေကျင့်ထိုး (le-kyang.htui:)
- လေထိုး (lehtui:)
- လေပြေထိုး (le-prehtui:)
- ဝက်ခေါင်းထိုး (wakhkaung:htui:)
- ဝက်ထိုးသမား (wakhtui:sa.ma:)
- ဝက်သိုးထိုး (waksui:htui:)
- ဝမ်းလျားထိုး (wam:lya:htui:)
- ဝါးလုံးထိုး (wa:lum:htui:)
- သံချပ်ထိုး (samhkyaphtui:)
- သစ်စေးထိုး (sacce:htui:)
- သမင်ကြို့ထိုးပြော (sa.mangkrui.htui:prau:)
- သဝေထိုး (sa.wehtui:)
- သွားကြားထိုးတံ (swa:kra:htui:tam)
- သွေးထိုး (swe:htui:)
- သားထိုး (sa:htui:)
- သာသာထိုးထိုး (sasahtui:htui:)
- ဟထိုး (ha.htui:)
- ဟပ်ထိုး (haphtui:)
- ဟပ်ထိုးလဲ (haphtui:lai:)
- အကြေးထိုး (a.kre:htui:)
- အဂ္ဂိရတ်ထိုး (aggi.rathtui:)
- အစားထိုး (a.ca:htui:)
- အစို့ထိုး (a.cui.htui:)
- အပ်စောင်းထိုး (apcaung:htui:)
- အပ်ထိုးမှို (aphtui:hmui)
- အရှိုက်ထိုး (a.hruikhtui:)
- အလျားထိုး (a.lya:htui:)
- အသားထိုးဆေး (a.sa:htui:hce:)
- အုတ်ပူထိုး (utpuhtui:)
Further reading
[edit]- “ထိုး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.