ခွေး

Burmese

ခွေး

Etymology

Inherited from Old Burmese ခုယ်း (khuy), from Proto-Sino-Tibetan *d-kʷəj-n (“dog”). Compare Tibetan ཁྱི (khyi, “idem”), Old Chinese 犬 (OC *kʰʷeːnʔ, “idem”) (STEDT).

Pronunciation

• IPA^(key): /kʰwé/
• Romanization: MLCTS: hkwe: • ALA-LC: khveʺ • BGN/PCGN: hkwe: • Okell: hkweì

Noun

ခွေး • (hkwe:)

1. dog

Derived terms

• ခခွေး (hka.hkwe:)
• ခွေးကတက် (hkwe:ka.tak)
• ခွေးကျကျ (hkwe:kya.kya.)
• ခွေးကျင့်ခွေးကြံကြံ (hkwe:kyang.hkwe:kramkram)
• ခွေးကူး (hkwe:ku:)
• ခွေးခြေ (hkwe:hkre)
• ခွေးခေါ်ရစ် (hkwe:hkaurac)
• ခွေးဂရင်ဂျီနာ (hkwe:ga.ranggyina)
• ခွေးစားဝက်စား (hkwe:ca:wakca:)
• ခွေးဆွဲ (hkwe:hcwai:)
• ခွေးဇာတ်ခင်း (hkwe:jathkang:)
• ခွေးတရော် (hkwe:ta.rau)
• ခွေးတိုး (hkwe:tui:)
• ခွေးတိုးပေါက် (hkwe:tui:pauk)
• ခွေးတိုးဝက်ဝင် (hkwe:tui:wak-wang)
• ခွေးတူဝက်တူ (hkwe:tuwaktu)
• ခွေးတောက် (hkwe:tauk)
• ခွေးပြေးဝက်ပြေးပြေး (hkwe:pre:wakpre:pre:)
• ခွေးဖြစ် ခွေးကလေး (hkwe:ka.le:, “puppy”)
• ခွေးဘီလူး (hkwe:bhilu:, “bulldog; mastiff”)
• ခွေးမ (hkwe:ma., “bitch”)
• ခွေးမျိုး (hkwe:myui:)
• ခွေးမြီးပုတ် (hkwe:mri:put)
• ခွေးမသား (hkwe:ma.sa:)
• ခွေးရူး (hkwe:ru:)
• ခွေးရူးပြန် (hkwe:ru:pran)
• ခွေးရူးပြန်ရောဂါ (hkwe:ru:pranrau:ga)
• ခွေးလျှာ (hkwe:hlya)
• ခွေးလှေး (hkwe:hle:)
• ခွေးလှေးကြမ်းပိုး (hkwe:hle:kram:pui:)
• ခွေးလှေးပျား (hkwe:hle:pya:)
• ခွေးလှေးယား (hkwe:hle:ya:)
• ခွေးလေခွေးလွင့် (hkwe:lehkwe:lwang.)
• ခွေးဝင်စား (hkwe:wangca:)
• ခွေးသဘင် (hkwe:sa.bhang)
• ခွေးသမင် (hkwe:sa.mang, “greyhound”)
• ခွေးသွားစိပ် (hkwe:swa:cip)
• ခွေးအိမ် (hkwe:im, “kennel, doghouse”)
• ငှက်တောခွေးတော (hngaktau:hkwe:tau:)
• ငါးခွေးလျှာ (nga:hkwe:hlya)
• တောခွေး (tau:hkwe:)
• တောလိုက်ခွေး (tau:luikhkwe:)
• ဓားမနောက်ပိတ်ခွေး (dha:ma.naukpithkwe:)
• နောက်ပိတ်ခွေး (naukpithkwe:)
• မြေခွေး (mrehkwe:)
• မောင်းခွေးလက်စွပ် (maung:hkwe:lakcwap)
• ယောက်ဖခွေးခေါ် (yaukhpa.hkwe:hkau)
• သင်္ဘောခွေး (sangbhau:hkwe:)
• အင်းခွေး (ang:hkwe:)
• အမဲလိုက်ခွေး (a.mai:luikhkwe:)

 

See also

• (canids) ခွေးမျိုးရင်း (hkwe:myui:rang:); ဝံပုလွေငယ် (wampu.lwe-ngai, “coyote”), ခွေး (hkwe:, “dog”), မြေခွေး (mrehkwe:, “fox”), ခွေးအ (hkwe:a., “jackal”), ဝံပုလွေ (wampu.lwe, “wolf”) ^{(Category: my:Canids)}
• (Chinese zodiac signs) တရုတ်ဆယ့်နှစ်ရာသီခွင် (ta.ruthcai.hnacrasihkwang); ကြွက် (krwak, “Mouse”), နွား (nwa:, “Cow”), ကျား (kya:, “Tiger”), ယုန် (yun, “Rabbit”), နဂါး (na.ga:, “Dragon”), မြွေ (mrwe, “Snake”), မြင်း (mrang:, “Horse”), ဆိတ် (hcit, “Sheep”), မျောက် (myauk, “Monkey”), ကြက် (krak, “Rooster”), ခွေး (hkwe:, “Dog”), ဝက် (wak, “Pig”) ^{(Category: my:Chinese zodiac signs)}

Further reading

• “ခွေး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
• Nishi, Y. (1999). Old Burmese: toward the history of Burmese. Bulletin of the National Museum of Ethnology, 23(3), 659-692.