ကျ
Jump to navigation
Jump to search
Burmese
[edit]Etymology
[edit]Derived from Proto-Sino-Tibetan *(k/g)la-k/y/t (“to fall”). Cognate with Mizo tla ~ tlâk (“to fall”) and Old Chinese 下 (OC *ɡraːʔ, *ɡraːs, “lower; under; to go down”). Doublet of ချ (hkya.) (STEDT).
Pronunciation
[edit]- IPA(key): /t͡ɕa̰/
- Romanization: MLCTS: kya. • ALA-LC: kya • BGN/PCGN: kya. • Okell: cá
- Homophone: ကြ (kra.)
Verb
[edit]ကျ • (kya.)
| Base | ကျ (kya.) |
|---|---|
| Causative | ချ (hkya.) |
- to fall (move to a lower position under the effect of gravity), drop, descend, come down
- to fail
- to decline
- to fall for something or someone
- to miss something out
- to cost
- to come, arrive
- (of animals) to give birth
- to have an influx of
- to be in a certain state
- to produce (a certain amount)
- to be tantamount to
- to be just like
Derived terms
[edit]- ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျ (kamhcui:mui:hmaungkya.)
- ကျကျ (kya.kya.)
- ကျကျနန (kya.kya.na.na.)
- ကျခံ (kya.hkam)
- ကျဆင်း (kya.hcang:)
- ကျဆုံး (kya.hcum:)
- ကျန (kya.na.)
- ကျနေ (kya.ne)
- ကျပန်း (kya.pan:)
- ကျပန်းလုပ် (kya.pan:lup)
- ကျပျောက် (kya.pyauk)
- ကျရှုံး (kya.hrum:)
- ကျရောက် (kya.rauk)
- ကျလူ (kya.lu)
- ကျသင့် (kya.sang.)
- ကြက်ပျံမကျစည်ကား (krakpyamma.kya.canyka:)
- ကြွက်ကျ (krwakkya.)
- ကြွေးကျ (krwe:kya.)
- ကြိုးကျ (krui:kya.)
- ကြောင်ကျကျ (kraungkya.kya.)
- ကလိမ်ကျ (ka.limkya.)
- ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ (kuiytuingkuiykya.)
- ကုန်ကျ (kunkya.)
- ကုန်ကျစရိတ် (kunkya.ca.rit)
- ချက်ကျ (hkyakkya.)
- ချက်ကျလက်ကျ (hkyakkya.lakkya.)
- ချွတ်ခြုံကျ (hkywathkrumkya.)
- ချွေးကျအောင် (hkywe:kya.aung)
- ချွေးသီးချွေးပေါက်ကျ (hkywe:si:hkywe:paukkya.)
- ချုံးကျ (hkyum:kya.)
- ချုံးချုံးကျ (hkyum:hkyum:kya.)
- ချောက်ကျ (hkyaukkya.)
- ချောင်းကျရေ (hkyaung:kya.re)
- ချောင်ကျ (hkyaungkya.)
- ခရေစေ့တွင်းကျ (hka.rece.twang:kya.)
- ခြေကျ (hkre-kya.)
- ခြေကုန်လက်ပန်းကျ (hkrekunlakpan:kya.)
- ခွကျ (hkwa.kya.)
- ခွင်ကျ (hkwangkya.)
- ခွေးကျကျ (hkwe:kya.kya.)
- ခုခံအားကျရောဂါ (hku.hkam-a:kya.rau:ga)
- ခေတ်နောက်ကျ (hketnaukkya.)
- ဂြိုဟ်ကျ (gruihkya.)
- ငတ်ကြီးကျ (ngatkri:kya.)
- ငရဲကျ (nga.rai:kya.)
- ငွေကုန်ကြေးကျ (ngwekunkre:kya.)
- စကားလက်ဆုံကျ (ca.ka:lakhcumkya.)
- စက်ကျ (cakkya.)
- စည်းကျဝါးကျ (cany:kya.wa:kya.)
- စနစ်ကျ (ca.nackya.)
- စနစ်တကျ (ca.nacta.kya.)
- စပ်ကျ (capkya.)
- စားကျက်ကျ (ca:kyakkya.)
- စားနေကျကြောင်ဖား (ca:ne-kya.kraunghpa:)
- စိတ်တိုင်းကျ (cittuing:kya.)
- စိတ်ဓာတ်ကျ (citdhatkya.)
- ဆီးပူညောင်းကျ (hci:pu-nyaung:kya.)
- ဆေးကျ (hce:kya.)
- ဇယားကျ (ja.ya:kya.)
- ဇိမ်ကျ (jimkya.)
- ဈေးကျ (jhe:kya.)
- ညောင်းကျရောဂါ (nyaung:kya.rau:ga)
- ညောင်စေးကျ (nyaungce:kya.)
- ဌာန်ကရိုဏ်းကျ (htanka.ruin:kya.)
- တက်ဖျားကျဖျား (takhpya:kya.hpya:)
- တန်ကာကျ (tanka-kya.)
- တရားကျ (ta.ra:kya.)
- တိကျ (ti.kya.)
- တိကျပြတ်သား (ti.kya.pratsa:)
- တိမ်ကျ (timkya.)
- တောကျ (tau:kya.)
- တောကျဆည် (tau:kya.hcany)
- တောင်ကျချောင်း (taungkya.hkyaung:)
- တောင်မကျမြောက်မကျ (taungma.kya.mraukma.kya.)
- တော်ကာကျ (tauka-kya.)
- ထိုးကျ (htui:kya.)
- ထိုးကွင်းဒူးကျ (htui:kwang:du:kya.)
- ထောင်ကျ (htaungkya.)
- ဒိုဘီကျ (duibhi-kya.)
- ဒေါင်ကျကျပြားကျကျ (daungkya.kya.pra:kya.kya.)
- ဓမ္မဓိဌာန်ကျ (dhamma.dhi.htankya.)
- ဓားမဆေးကျ (dha:ma.hce:kya.)
- ဓာတ်စာကျ (dhatca-kya.)
- နည်းကျ (nany:kya.)
- နည်းလမ်းကျ (nany:lam:kya.)
- နတ်ကျသလို (natkya.sa.lui)
- နန်းကျ (nan:kya.)
- နွားကျ (nwa:kya.)
- နွားငတ်ရေကျ (nwa:ngatre-kya.)
- နှင်းကျ (hnang:kya.)
- နားကျ (na:kya.)
- နိမ့်ကျ (nim.kya.)
- နေကျ (ne-kya.)
- နေကျချိန် (ne-kya.hkyin)
- နေထားတကျ (nehta:ta.kya.)
- နေရာကျ (nera-kya.)
- နေရာတကျ (nerata.kya.)
- နေသားကျ (nesa:kya.)
- နောက်ကျ (naukkya.)
- ပင်ကျနေကျော် (pangkya.ne-kyau)
- ပင်ကျရည် (pangkya.rany)
- ပဓာနကျ (pa.dhana.kya.)
- ပန်းဆွဲရေကျ (pan:hcwai:re-kya.)
- ပျံကျ (pyamkya.)
- ပွဲကျ (pwai:kya.)
- ပါးချောင်ကျ (pa:hkyaungkya.)
- ပိုးကျ (pui:kya.)
- ပုံကျ (pumkya.)
- ပုံကျပန်းကျ (pumkya.pan:kya.)
- ပုံမကျပန်းမကျ (pumma.kya.pan:ma.kya.)
- ပုံသေကားကျ (pumseka:kya.)
- ဖတ်လတ်ကျ (hpatlatkya.)
- ဖြူခါပြာခါကျ (hpruhka-prahka-kya.)
- ဗရုတ်ကျ (ba.rutkya.)
- ဗြောင်ကျ (braungkya.)
- ဗိုလ်ကျ (builkya.)
- ဘဝင်ကျ (bha.wangkya.)
- ဘုကျ (bhu.kya.)
- ဘောက်ကျ (bhaukkya.)
- မင်ကျမင်န (mangkya.mangna.)
- မတင်မကျ (ma.tangma.kya.)
- မျက်ချောင်ကျ (myakhkyaungkya.)
- မျက်စိကျ (myakci.kya.)
- မျက်တွင်းကျ (myaktwang:kya.)
- မျက်ရည်ပေါက်ကြီးငယ်ကျ (myak-ranypaukkri:ngai-kya.)
- မြိုင်ကျ (mruingkya.)
- မြေဝယ်မကျ (mrewaima.kya.)
- မွဲပြာကျ (mwai:pra-kya.)
- မာန်ကျ (mankya.)
- မိုးကျ (mui:kya.)
- မိုးကျနာ (mui:kya.na)
- မိုးကျရွှေကိုယ် (mui:kya.hrwekuiy)
- မိုးကျလက်ဖက် (mui:kya.lakhpak)
- မိုးမှောင်ကျ (mui:hmaungkya.)
- မိုးဦးကျ (mui:u:kya.)
- မဲကျ (mai:kya.)
- ယထာဘူတကျ (ya.htabhuta.kya.)
- ယထာဘူတကျကျ (ya.htabhuta.kya.kya.)
- ယမ်းပုံမီးကျ (yam:pummi:kya.)
- ရင်ကွဲနာကျ (rangkwai:na-kya.)
- ရွက်ကျပင်ပေါက် (rwakkya.pangpauk)
- ရွေးကျ (rwe:kya.)
- ရှားမီးကျ (hra:mi:kya.)
- ရှေးကျ (hre:kya.)
- ရာကျပုဆိုး (ra-kya.pu.hcui:)
- ရိုးကျပင် (rui:kya.pang)
- ရိုးမြေကျ (rui:mre-kya.)
- ရုပ်ကျ (rupkya.)
- ရေကျ (re-kya.)
- လက်ကျ (lakkya.)
- လက်ကျလက်န (lakkya.lakna.)
- လက်ပန်းကျ (lakpan:kya.)
- လက်သားကျ (laksa:kya.)
- လမ်းကျ (lam:kya.)
- လွမ်းနာကျ (lwam:na-kya.)
- လွမ်းဖျားလွမ်းနာကျ (lwam:hpya:lwam:na-kya.)
- လိင်ကျ (lingkya.)
- လေကျ (le-kya.)
- လေကြောင်းကျ (le-kraung:kya.)
- လောက်ကျ (laukkya.)
- လောင်မီးကျ (laungmi:kya.)
- ဝမ်းကျ (wam:kya.)
- ဝေပုံကျ (wepumkya.)
- သင်္ကြန်ကျ (sangkrankya.)
- သတ္တုကျ (sattu.kya.)
- သဘာဝကျ (sa.bhawa.kya.)
- သဘောကျ (sa.bhau:kya.)
- သမားရိုးကျ (sa.ma:rui:kya.)
- သွားရည်ကျ (swa:ranykya.)
- သွေးပေါင်ကျ (swe:paungkya.)
- သွေးမြေကျ (swe:mre-kya.)
- သားကျ (sa:kya.)
- သိက္ခါကျ (sikhka-kya.)
- သိပ္ပံနည်းကျ (sippamnany:kya.)
- သုံးစားပါကျ (sum:ca:pa-kya.)
- သောင်မတင်ရေမကျ (saungma.tang-rema.kya.)
- သဲရေကျ (sai:re-kya.)
- ဟန်ကျ (hankya.)
- ဟန်ကျပန်ကျ (hankya.pankya.)
- အံကျ (amkya.)
- အံဝင်ခွင်ကျ (am-wanghkwangkya.)
- အကျ (a.kya.)
- အကျဉ်းကျ (a.kyany:kya.)
- အကြွေးကျ (a.krwe:kya.)
- အကွက်ကျ (a.kwakkya.)
- အကွက်အကွင်းကျ (a.kwak-a.kwang:kya.)
- အချက်ကျ (a.hkyakkya.)
- အချိန်ကျ (a.hkyinkya.)
- အချိုးကျ (a.hkyui:kya.)
- အချုပ်ကျ (a.hkyupkya.)
- အခြေကျ (a.hkre-kya.)
- အခြေတကျ (a.hkreta.kya.)
- အဆိုးကျ (a.hcui:kya.)
- အတည်တကျ (a.tanyta.kya.)
- အတွက်ကျ (a.twakkya.)
- အတွင်းကျကျ (a.twang:kya.kya.)
- အထက်တန်းကျ (a.htaktan:kya.)
- အထာကျ (a.hta-kya.)
- အထိုင်ကျ (a.htuingkya.)
- အနည်ကျ (a.nanykya.)
- အနည်ကျကျောက် (a.nanykya.kyauk)
- အနှစ်ကျ (a.hnackya.)
- အနေကျ (a.ne-kya.)
- အပြစ်ကျ (a.prackya.)
- အပ်ကျမပ်ကျ (apkya.mapkya.)
- အဖျားကျ (a.hpya:kya.)
- အဖွဲ့ကျ (a.hpwai.kya.)
- အမိန့်ကျ (a.min.kya.)
- အရစ်ကျ (a.rackya.)
- အရွယ်ကျ (a.rwai-kya.)
- အရာကျ (a.ra-kya.)
- အရိုးကျ (a.rui:kya.)
- အလျင်ကျ (a.lyangkya.)
- အလှည့်ကျ (a.hlany.kya.)
- အလိုကျ (a.lui-kya.)
- အလုံးကျ (a.lum:kya.)
- အလေ့ကျ (a.le.kya.)
- အသွေးကျ (a.swe:kya.)
- အသားကျ (a.sa:kya.)
- အသုံးကျ (a.sum:kya.)
- အားကျ (a:kya.)
- အားကျမခံ (a:kya.ma.hkam)
- အာဘော်ကျ (abhau-kya.)
- အိပ်မောကျ (ipmau:kya.)
- အိမ်ထောင်ကျ (imhtaungkya.)
- အိမ်ထောင်ရက်သားကျ (imhtaung-raksa:kya.)
- အိုင်းကျ (uing:kya.)
- အူကျ (u-kya.)
- အော့နာကျ (au.na-kya.)
- အော့နာဝမ်းကျ (au.nawam:kya.)
- အောက်ကျ (aukkya.)
- အောက်ကျခံ (aukkya.hkam)
- အောက်ကျနောက်ကျ (aukkya.naukkya.)
- အောက်တန်းကျ (auktan:kya.)
- ဦးစောက်ကျ (u:caukkya.)
Particle
[edit]ကျ • (kya.)
Further reading
[edit]- “ကျ” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
Mon
[edit]Verb
[edit]ကျ (kya)
- to be defeated beaten (by) to lose (to) fail (examination) be defeated (in battle sport and games) lost (in business game match legal case etc).
- အဲဝေၚ်ပေဲါဂၠုၚ်ကျအာသြန်မသုန်စှော်ဒကေဝ်။
- ʼoaweṅpoygluṅkyaʼāsranmasunchokdakew.
- I went to the boat race and lost fifty rupees.
- ဂျပါန်ဂှ်ကျအာပၞာန်။
- gyapānghkyaʼāpnān.
- Japan lost the war.
- ဗှ်ေတံကျအဲလေဝ်။
- bhetaṃkyaʼoalew.
- If I beat you.