ปลาเน่าตัวเดียวเหม็นทั้งข้อง
Thai
[edit]Etymology
[edit]ปลา (bplaa, “fish”) + เน่า (nâo, “putrid; rotten”) + ตัว (dtuua, “classifier”) + เดียว (diao, “one; single; sole”) + เหม็น (měn, “to give or cause to give bad smell”) + ทั้ง (táng, “all; with”) + ข้อง (kɔ̂ng, “fish basket”); literally "one rotten fish spoils the whole basket"; probably from or influenced by the following old stanza:
| Pali: Pūtimacchaṁ kusaggena | yo naro upanayhati | |
| Kusāpi pūti vāyanti | evaṁ bālūpasevanā. |
| Thai: ปลาร้าพันห่อด้วย | ใบคา | |
| ใบก็เหม็นคาวปลา | คละคลุ้ง | |
| คือคนหมู่ไปหา | คบเพื่อน พาลนา | |
| ได้แต่ร้ายร้ายฟุ้ง | เฟื่องให้เสียพงศ์ |
- bplaa-ráa pan hɔ̀ɔ dûai · bai kaa
- ai gɔ̂ɔ měn kaao bplaa · klá-klúng
- kʉʉ kon mùu bpai hǎa · kóp pʉ̂ʉan paan naa
- dâai dtɛ̀ɛ ráai ráai fúng · fʉ̂ʉang hâi sǐia pong
- The man who wraps putrid fish with sacrificial grass finds that the grass itself emits a fetid odor; even such is the case by association with a fool.
Pronunciation
[edit]| Orthographic | ปลาเน่าตัวเดียวเหม็นทั้งข้อง p l ā e n ˋ ā t ạ w e ɗ ī y w e h m ˘ n d ạ ˆ ŋ kʰ ˆ ɒ ŋ | |
| Phonemic {Unorthographical; Short} | ปฺลา-เน่า-ตัว-เดียว-เหฺม็น-ทั้ง-ค็่อง p ̥ l ā – e n ˋ ā – t ạ w – e ɗ ī y w – e h ̥ m ˘ n – d ạ ˆ ŋ – g ˘ ˋ ɒ ŋ | |
| Romanization | Paiboon | bplaa-nâo-dtuua-diao-měn-táng-kɔ̂ng |
| Royal Institute | pla-nao-tua-diao-men-thang-khong | |
| (standard) IPA(key) | /plaː˧.naw˥˩.tua̯˧.dia̯w˧.men˩˩˦.tʰaŋ˦˥.kʰɔŋ˥˩/(R) | |
Proverb
[edit]ปลาเน่าตัวเดียวเหม็นทั้งข้อง • (bplaa-nâo-dtuua-diao-měn-táng-kɔ̂ng)
- (idiomatic) one bad person ruins the entire community; one bad person negatively influences everyone he comes into contact with; one bad person ruins everyone who associates with him.
References
[edit]- ประชุมโคลงโลกนิติ. (2000). กรุงเทพฯ: สถาบันภาษาไทย กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. →ISBN page 68.