ถึงแก่พิราลัย
Thai
[edit]Etymology
[edit]From ถึง (tʉ̌ng, “to reach”) + แก่ (gɛ̀ɛ, “to”) + พิราลัย (pí-raa-lai, “heaven”, literally “to reach the abode of the brave”).[1]
Pronunciation
[edit]| Orthographic | ถึงแก่พิราลัย tʰ ụ ŋ æ k ˋ b i r ā l ạ y | |
| Phonemic | ถึง-แก่-พิ-รา-ไล tʰ ụ ŋ – æ k ˋ – b i – r ā – ai l | |
| Romanization | Paiboon | tʉ̌ng-gɛ̀ɛ-pí-raa-lai |
| Royal Institute | thueng-kae-phi-ra-lai | |
| (standard) IPA(key) | /tʰɯŋ˩˩˦.kɛː˨˩.pʰi˦˥.raː˧.laj˧/(R) | |
Verb
[edit]ถึงแก่พิราลัย • (tʉ̌ng-gɛ̀ɛ-pí-raa-lai) (abstract noun การถึงแก่พิราลัย)
Usage notes
[edit]- Applied to vassal monarchs, noblemen holding the rank of สมเด็จเจ้าพระยา (sǒm-dèt-jâao-prá-yaa), and persons with special authorisation to use the term.[2]
References
[edit]- ^ ราชบัณฑิตยสภา (2020) พจนานุกรมโบราณศัพท์ ฉบับราชบัณฑิตยสภา (in Thai), กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, →ISBN, page 328: “เสวยพิราไลย <เถิงพิราไลย, พิราไลย, ถึงพิราไล> (ส. วีร + อาลย = ที่อยู่ของผู้กล้าหาญ, สวรรค์) ก. เสวยพิราลัย, ตาย เช่น เมือสํเดจมหาธรรมราชาเสวยพิราไลยไคลยจากพรากเสีย [เมื่อสมเด็จมหาธรรมราชาเสวยพิราไลยไคลจากพรากเสีย] (จ.วัดช้างล้อม, ๑/๒๑), เถิงพิราไลย, พิราไลย, ถึงพิราไล ก็ว่า”
- ^ ราชบัณฑิตยสถาน (2011) “พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔”, in dictionary.orst.go.th[1] (in Thai): “ถึงแก่พิราลัย ก. ตาย (ใช้แก่เจ้าประเทศราช สมเด็จเจ้าพระยา หรือผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเป็นการเฉพาะ), ใช้ว่า พิราลัย ก็มี.”