द्वेष्टि

Sanskrit

Alternative scripts

দ্বেষ্টি (Assamese script)
ᬤ᭄ᬯᬾᬱ᭄ᬝᬶ (Balinese script)
দ্বেষ্টি (Bengali script)
𑰟𑰿𑰪𑰸𑰬𑰿𑰘𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀤𑁆𑀯𑁂𑀱𑁆𑀝𑀺 (Brahmi script)
ဒွေၑ္ဋိ (Burmese script)
દ્વેષ્ટિ (Gujarati script)
ਦ੍ਵੇਸ਼੍ਟਿ (Gurmukhi script)
𑌦𑍍𑌵𑍇𑌷𑍍𑌟𑌿 (Grantha script)
ꦢ꧀ꦮꦺꦰ꧀ꦛꦶ (Javanese script)
𑂠𑂹𑂫𑂵𑂭𑂹𑂗𑂱 (Kaithi script)
ದ್ವೇಷ್ಟಿ (Kannada script)
ទ្វេឞ្ដិ (Khmer script)
ທ຺ເວຩ຺ຏິ (Lao script)
ദ്വേഷ്ടി (Malayalam script)
ᡩᠣᠸᡝᢢᢞᡳ (Manchu script)
𑘟𑘿𑘪𑘹𑘬𑘿𑘘𑘱 (Modi script)
ᢑᠸᠧᢔᢌᠢ (Mongolian script)
𑦿𑧠𑧊𑧚𑧌𑧠𑦸𑧒 (Nandinagari script)
𑐡𑑂𑐰𑐾𑐲𑑂𑐚𑐶 (Newa script)
ଦ୍ଵେଷ୍ଟି (Odia script)
ꢣ꣄ꢮꢾꢰ꣄ꢜꢶ (Saurashtra script)
𑆢𑇀𑆮𑆼𑆰𑇀𑆛𑆴 (Sharada script)
𑖟𑖿𑖪𑖸𑖬𑖿𑖘𑖰 (Siddham script)
ද්‍වෙෂ‍්ටි (Sinhalese script)
𑩭 𑪙𑩾𑩔𑪀 𑪙𑩦𑩑 (Soyombo script)
𑚛𑚶𑚦𑚲𑚶𑚔𑚮 (Takri script)
த்³வேஷ்டி (Tamil script)
ద్వేష్టి (Telugu script)
ทฺเวษฺฏิ (Thai script)
དྭེ་ཥྚི (Tibetan script)
𑒠𑓂𑒫𑒹𑒭𑓂𑒙𑒱 (Tirhuta script)
𑨛𑩇𑨭𑨄𑨯𑩇𑨔𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *dwáyṣṭi, from Proto-Indo-Iranian *dwáyšti, from Proto-Indo-European *dwey- (“to fear”). Cognate with Avestan 𐬛𐬎𐬎𐬀𐬈𐬱- (duuaeš-, “to hate”), Middle Persian byš (bēš, “pain, misfortune”), Ancient Greek δεινός (deinós, “terrible”), δείδω (deídō, “I fear”), δέος (déos, “fear”), Latin dīrus (“fearful”), Old Armenian երկնչիմ (erknčʻim, “to fear”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /dʋɐ́jʂ.ʈi/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈd̪ʋeːʂ.ʈi/

Verb

द्वेष्टि • (dvéṣṭi) third-singular indicative (class 2, type UP, root द्विष्)

to hate, show hatred against (+ accusative; rarely dative or genitive), to be hostile or unfriendly (RV., AV., ŚBr., Mn., MBh., Kāv. etc.)
to be a rival or a match for (Kāvya7d. II, 61)

Conjugation

Present: द्वेष्टि (dvéṣṭi), द्विष्टे (dviṣṭé)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	द्वेष्टि dvéṣṭi	द्विष्टः dviṣṭáḥ	द्विषन्ति dviṣánti	द्विष्टे dviṣṭé	द्विषाते dviṣā́te	द्विषते dviṣáte
Second	द्वेक्षि dvékṣi	द्विष्ठः dviṣṭháḥ	द्विष्ठ dviṣṭhá	द्विक्षे dvikṣé	द्विषाथे dviṣā́the	द्विड्ढ्वे dviḍḍhvé
First	द्वेष्मि dvéṣmi	द्विष्वः dviṣváḥ	द्विष्मः / द्विष्मसि¹ dviṣmáḥ / dviṣmási¹	द्विषे dviṣé	द्विष्वहे dviṣváhe	द्विष्महे dviṣmáhe
Imperative
Third	द्वेष्टु dvéṣṭu	द्विष्टाम् dviṣṭā́m	द्विषन्तु dviṣántu	द्विष्टाम् dviṣṭā́m	द्विषाताम् dviṣā́tām	द्विषताम् dviṣátām
Second	द्विड्ढि dviḍḍhí	द्विष्टम् dviṣṭám	द्विष्ट dviṣṭá	द्विक्ष्व dvikṣvá	द्विषाथाम् dviṣā́thām	द्विड्ढ्वम् dviḍḍhvám
First	द्वेषाणि dvéṣāṇi	द्वेषाव dvéṣāva	द्वेषाम dvéṣāma	द्वेषै dvéṣai	द्वेषावहै dvéṣāvahai	द्वेषामहै dvéṣāmahai
Optative/Potential
Third	द्विष्यात् dviṣyā́t	द्विष्याताम् dviṣyā́tām	द्विष्युः dviṣyúḥ	द्विषीत dviṣītá	द्विषीयाताम् dviṣīyā́tām	द्विषीरन् dviṣīrán
Second	द्विष्याः dviṣyā́ḥ	द्विष्यातम् dviṣyā́tam	द्विष्यात dviṣyā́ta	द्विषीथाः dviṣīthā́ḥ	द्विषीयाथाम् dviṣīyā́thām	द्विषीध्वम् dviṣīdhvám
First	द्विष्याम् dviṣyā́m	द्विष्याव dviṣyā́va	द्विष्याम dviṣyā́ma	द्विषीय dviṣīyá	द्विषीवहि dviṣīváhi	द्विषीमहि dviṣīmáhi
Subjunctive
Third	द्वेषत् / द्वेषति dvéṣat / dvéṣati	द्वेषतः dvéṣataḥ	द्वेषन् dvéṣan	द्वेषते / द्वेषातै dvéṣate / dvéṣātai	द्वेषैते dvéṣaite	द्वेषन्त / द्वेषान्तै dvéṣanta / dvéṣāntai
Second	द्वेषः / द्वेषसि dvéṣaḥ / dvéṣasi	द्वेषथः dvéṣathaḥ	द्वेषथ dvéṣatha	द्वेषसे / द्वेषासै dvéṣase / dvéṣāsai	द्वेषैथे dvéṣaithe	द्वेषध्वे / द्वेषाध्वै dvéṣadhve / dvéṣādhvai
First	द्वेषाणि / द्वेषा dvéṣāṇi / dvéṣā	द्वेषाव dvéṣāva	द्वेषाम dvéṣāma	द्वेषै dvéṣai	द्वेषावहै dvéṣāvahai	द्वेषामहै dvéṣāmahai
Participles
	द्विषत् dviṣát			द्विषाण dviṣāṇá
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अद्वेट् (ádveṭ), अद्विष्ट (ádviṣṭa)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अद्वेट् ádveṭ	अद्विष्टाम् ádviṣṭām	अद्विषन् ádviṣan	अद्विष्ट ádviṣṭa	अद्विषाताम् ádviṣātām	अद्विषत ádviṣata
Second	अद्वेट् ádveṭ	अद्विष्टम् ádviṣṭam	अद्विष्ट ádviṣṭa	अद्विष्ठाः ádviṣṭhāḥ	अद्विषाथाम् ádviṣāthām	अद्विड्ढ्वम् ádviḍḍhvam
First	अद्वेषम् ádveṣam	अद्विष्व ádviṣva	अद्विष्म ádviṣma	अद्विषि ádviṣi	अद्विष्वहि ádviṣvahi	अद्विष्महि ádviṣmahi

References

Monier Williams (1899) “द्विष्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 506, column 3.