तृप्ति

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit तृप्ति (tṛ́pti).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /t̪ɾɪp.t̪iː/

Noun

[edit]

तृप्ति (tŕptif

  1. (formal) satisfaction, contentment, delight
    Synonyms: तुष्टि (tuṣṭi), तोष (toṣ), संतोष (santoṣ), संतुष्टि (santuṣṭi)

Declension

[edit]

Proper noun

[edit]

तृप्ति (tŕptif

  1. a female given name, Tripti or Trupti, from Sanskrit

Declension

[edit]

Further reading

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-European *térp-ti-s ~ *tr̥p-téy-s (satisfaction, pleasure, delight). Cognate with Ancient Greek τέρψῐς (térpsis, delight, pleasure), Proto-Germanic *þurftiz. Synchronically analysable as तृप् (tṛp, to be satisfied or pleased, root) +‎ -ति (-ti).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

तृप्ति (tṛ́pti) stemf

  1. satisfaction, contentment, delight
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 9.113.10:
      यत्र कामा निकामाश् च यत्र ब्रध्नस्य विष्टपम् ।
      स्वधा च यत्र तृप्तिश् च तत्र माम् अमृतं कृधीन्द्रायेन्दो परि स्रव ॥
      yatra kāmā nikāmāś ca yatra bradhnasya viṣṭapam.
      svadhā ca yatra tṛptiś ca tatra mām amṛtaṃ kṛdhīndrāyendo pari srava.
      Make me immortal in that realm of eager wish and strong desire,
      The region of the radiant Moon, where food and full delight are found. Flow, Indu, flow for Indra's sake

Declension

[edit]
Feminine i-stem declension of तृप्ति (tṛ́pti)
Singular Dual Plural
Nominative तृप्तिः
tṛ́ptiḥ
तृप्ती
tṛ́ptī
तृप्तयः
tṛ́ptayaḥ
Vocative तृप्ते
tṛ́pte
तृप्ती
tṛ́ptī
तृप्तयः
tṛ́ptayaḥ
Accusative तृप्तिम्
tṛ́ptim
तृप्ती
tṛ́ptī
तृप्तीः
tṛ́ptīḥ
Instrumental तृप्त्या / तृप्ती¹
tṛ́ptyā / tṛ́ptī¹
तृप्तिभ्याम्
tṛ́ptibhyām
तृप्तिभिः
tṛ́ptibhiḥ
Dative तृप्तये / तृप्त्यै² / तृप्ती¹
tṛ́ptaye / tṛ́ptyai² / tṛ́ptī¹
तृप्तिभ्याम्
tṛ́ptibhyām
तृप्तिभ्यः
tṛ́ptibhyaḥ
Ablative तृप्तेः / तृप्त्याः² / तृप्त्यै³
tṛ́pteḥ / tṛ́ptyāḥ² / tṛ́ptyai³
तृप्तिभ्याम्
tṛ́ptibhyām
तृप्तिभ्यः
tṛ́ptibhyaḥ
Genitive तृप्तेः / तृप्त्याः² / तृप्त्यै³
tṛ́pteḥ / tṛ́ptyāḥ² / tṛ́ptyai³
तृप्त्योः
tṛ́ptyoḥ
तृप्तीनाम्
tṛ́ptīnām
Locative तृप्तौ / तृप्त्याम्² / तृप्ता¹
tṛ́ptau / tṛ́ptyām² / tṛ́ptā¹
तृप्त्योः
tṛ́ptyoḥ
तृप्तिषु
tṛ́ptiṣu
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Later Sanskrit
  • ³Brāhmaṇas

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]