Jump to content

जीवन

From Wiktionary, the free dictionary

Bhojpuri

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit जीवन (jīvana).Cognate with Bengali জীবন (jibon), Gujarati જીવન (jīvan), Hindi जीवन (jīvan), Nepali जीवन (jīvan), Marathi जीवन (jīvan), Magahi 𑂔𑂲𑂫𑂢 (jīvan).

Noun

[edit]

जीवन (jīvanm (Kaithi 𑂔𑂲𑂫𑂢)

  1. life, existence

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit जीवन (jīvana). Cognate with Bengali জীবন (jibon), Gujarati જીવન (jīvan), Marathi जीवन (jīvan), Nepali जीवन (jīvan), Bhojpuri 𑂔𑂲𑂫𑂢 (jīvan), Magahi 𑂔𑂲𑂫𑂢 (jīvan).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /d͡ʒiː.ʋən/, [d͡ʒiː.ʋɐ̃n]

Noun

[edit]

जीवन (jīvanm (Urdu spelling جیون)

  1. life, existence, subsistence (period of time between birth and death)
    Synonym: ज़िंदगी (zindgī)
    मैं सुख से जीवन भर परिश्रम करता रहा था।
    ma͠i sukh se jīvan bhar pariśram kartā rahā thā.
    I happily worked hard my entire life.

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
[edit]

Further reading

[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit जीवन (jīvana). Cognate with Bengali জীবন (jibon), Gujarati જીવન (jīvan), Hindi जीवन (jīvan), Nepali जीवन (jīvan), Bhojpuri 𑂔𑂲𑂫𑂢 (jīvan), Magahi 𑂔𑂲𑂫𑂢 (jīvan).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

जीवन (jīvann

  1. life
    Synonym: आयुष्य (āyuṣya) (more common)

Declension

[edit]
Declension of जीवन (neut cons-stem)
direct
singular
जीवन
jīvan
direct
plural
जीवने, जीवनं
jīvane, jīvna
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
nominative
प्रथमा
जीवन
jīvan
जीवने, जीवनं
jīvane, jīvna
oblique
सामान्यरूप
जीवना
jīvanā
जीवनां-
jīvanān-
acc. / dative
द्वितीया / चतुर्थी
जीवनाला
jīvanālā
जीवनांना
jīvanānnā
ergative जीवनाने, जीवनानं
jīvanāne, jīvanāna
जीवनांनी
jīvanānnī
instrumental जीवनाशी
jīvanāśī
जीवनांशी
jīvanānśī
locative
सप्तमी
जीवनात
jīvanāt
जीवनांत
jīvanāt
vocative
संबोधन
जीवना
jīvanā
जीवनांनो
jīvanānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions.
There is no space between the stem and the postposition.
Locative Note: -त (-ta) is a postposition.
Genitive declension of जीवन (neut cons-stem)
masculine object
पुल्लिंगी कर्म
feminine object
स्त्रीलिंगी कर्म
neuter object
नपुसकलिंगी कर्म
oblique
सामान्यरूप
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular*
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular subject
एकवचनी कर्ता
जीवनाचा
jīvanāċā
जीवनाचे
jīvanāċe
जीवनाची
jīvanācī
जीवनाच्या
jīvanācā
जीवनाचे, जीवनाचं
jīvanāċe, jīvanāċa
जीवनाची
jīvanācī
जीवनाच्या
jīvanācā
plural subject
अनेकवचनी कर्ता
जीवनांचा
jīvanānċā
जीवनांचे
jīvanānċe
जीवनांची
jīvanāñcī
जीवनांच्या
jīvanāncā
जीवनांचे, जीवनांचं
jīvanānċe, jīvanānċa
जीवनांची
jīvanāñcī
जीवनांच्या
jīvanāñcā
* Note: Word-final (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as (a).
Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

[edit]
  • Berntsen, Maxine (1982–1983) “जीवन”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
  • Molesworth, James Thomas (1857) “जीवन”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
  • दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “जीवन”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ).

Sanskrit

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From the root जीव् (jīv) +‎ -अन (-ana).

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

जीवन (jīvaná) stem

  1. vivifying, giving life, enlivening

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of जीवन
singular dual plural
nominative जीवनः (jīvanáḥ) जीवनौ (jīvanaú)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
जीवनाः (jīvanā́ḥ)
जीवनासः¹ (jīvanā́saḥ¹)
vocative जीवन (jī́vana) जीवनौ (jī́vanau)
जीवना¹ (jī́vanā¹)
जीवनाः (jī́vanāḥ)
जीवनासः¹ (jī́vanāsaḥ¹)
accusative जीवनम् (jīvanám) जीवनौ (jīvanaú)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
जीवनान् (jīvanā́n)
instrumental जीवनेन (jīvanéna) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनैः (jīvanaíḥ)
जीवनेभिः¹ (jīvanébhiḥ¹)
dative जीवनाय (jīvanā́ya) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
ablative जीवनात् (jīvanā́t) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
genitive जीवनस्य (jīvanásya) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनानाम् (jīvanā́nām)
locative जीवने (jīvané) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनेषु (jīvanéṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ī-stem declension of जीवनी
singular dual plural
nominative जीवनी (jīvanī) जीवन्यौ (jīvanyau)
जीवनी¹ (jīvanī¹)
जीवन्यः (jīvanyaḥ)
जीवनीः¹ (jīvanīḥ¹)
vocative जीवनि (jīvani) जीवन्यौ (jīvanyau)
जीवनी¹ (jīvanī¹)
जीवन्यः (jīvanyaḥ)
जीवनीः¹ (jīvanīḥ¹)
accusative जीवनीम् (jīvanīm) जीवन्यौ (jīvanyau)
जीवनी¹ (jīvanī¹)
जीवनीः (jīvanīḥ)
instrumental जीवन्या (jīvanyā) जीवनीभ्याम् (jīvanībhyām) जीवनीभिः (jīvanībhiḥ)
dative जीवन्यै (jīvanyai) जीवनीभ्याम् (jīvanībhyām) जीवनीभ्यः (jīvanībhyaḥ)
ablative जीवन्याः (jīvanyāḥ)
जीवन्यै² (jīvanyai²)
जीवनीभ्याम् (jīvanībhyām) जीवनीभ्यः (jīvanībhyaḥ)
genitive जीवन्याः (jīvanyāḥ)
जीवन्यै² (jīvanyai²)
जीवन्योः (jīvanyoḥ) जीवनीनाम् (jīvanīnām)
locative जीवन्याम् (jīvanyām) जीवन्योः (jīvanyoḥ) जीवनीषु (jīvanīṣu)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of जीवन
singular dual plural
nominative जीवनम् (jīvanám) जीवने (jīvané) जीवनानि (jīvanā́ni)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
vocative जीवन (jī́vana) जीवने (jī́vane) जीवनानि (jī́vanāni)
जीवना¹ (jī́vanā¹)
accusative जीवनम् (jīvanám) जीवने (jīvané) जीवनानि (jīvanā́ni)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
instrumental जीवनेन (jīvanéna) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनैः (jīvanaíḥ)
जीवनेभिः¹ (jīvanébhiḥ¹)
dative जीवनाय (jīvanā́ya) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
ablative जीवनात् (jīvanā́t) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
genitive जीवनस्य (jīvanásya) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनानाम् (jīvanā́nām)
locative जीवने (jīvané) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनेषु (jīvanéṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

जीवन (jīvaná) stemm

  1. a living being
  2. wind
  3. son
  4. the plant kṣudraphalaka
  5. the plant jīvaka
  6. name of the author of mānasa-nayana

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of जीवन
singular dual plural
nominative जीवनः (jīvanáḥ) जीवनौ (jīvanaú)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
जीवनाः (jīvanā́ḥ)
जीवनासः¹ (jīvanā́saḥ¹)
vocative जीवन (jī́vana) जीवनौ (jī́vanau)
जीवना¹ (jī́vanā¹)
जीवनाः (jī́vanāḥ)
जीवनासः¹ (jī́vanāsaḥ¹)
accusative जीवनम् (jīvanám) जीवनौ (jīvanaú)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
जीवनान् (jīvanā́n)
instrumental जीवनेन (jīvanéna) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनैः (jīvanaíḥ)
जीवनेभिः¹ (jīvanébhiḥ¹)
dative जीवनाय (jīvanā́ya) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
ablative जीवनात् (jīvanā́t) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
genitive जीवनस्य (jīvanásya) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनानाम् (jīvanā́nām)
locative जीवने (jīvané) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनेषु (jīvanéṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

जीवन (jīvaná) stemn

  1. life
  2. manner of living
  3. livelihood, means of living
  4. enlivening a magical formula
  5. the life-giving element, water
  6. milk
  7. fresh butter
  8. marrow

Declension

[edit]
Neuter a-stem declension of जीवन
singular dual plural
nominative जीवनम् (jīvanám) जीवने (jīvané) जीवनानि (jīvanā́ni)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
vocative जीवन (jī́vana) जीवने (jī́vane) जीवनानि (jī́vanāni)
जीवना¹ (jī́vanā¹)
accusative जीवनम् (jīvanám) जीवने (jīvané) जीवनानि (jīvanā́ni)
जीवना¹ (jīvanā́¹)
instrumental जीवनेन (jīvanéna) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनैः (jīvanaíḥ)
जीवनेभिः¹ (jīvanébhiḥ¹)
dative जीवनाय (jīvanā́ya) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
ablative जीवनात् (jīvanā́t) जीवनाभ्याम् (jīvanā́bhyām) जीवनेभ्यः (jīvanébhyaḥ)
genitive जीवनस्य (jīvanásya) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनानाम् (jīvanā́nām)
locative जीवने (jīvané) जीवनयोः (jīvanáyoḥ) जीवनेषु (jīvanéṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]
  • Bengali: জীবন (jibon)
  • Gujarati: જીવન (jīvan)
  • Hindi: जीवन (jīvan)
  • Marathi: जीवन (jīvan)