Jump to content

च्युत्

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology 1

[edit]

    Post-Vedic variant of श्चुत् (ścut). See there for more.

    Pronunciation

    [edit]

    Root

    [edit]

    च्युत् (cyut) (Classical Sanskrit)

    1. Alternative form of श्चुत् (ścut)
    Derived terms
    [edit]
    Primary Verbal Forms
    Secondary Forms
    Derived Nominal Forms

    Adjective

    [edit]

    च्युत् (cyut) stem (root च्युत्)

    1. (at the end of a compound) distilling
      मधुच्युत्madhucyutdropping sweets or honey
    Declension
    [edit]
    Masculine root-stem declension of च्युत् (cyut)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyut
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Vocative च्युत्
    cyut
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Accusative च्युतम्
    cyutam
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Instrumental च्युता
    cyutā
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भिः
    cyudbhiḥ
    Dative च्युते
    cyute
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Ablative च्युतः
    cyutaḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Genitive च्युतः
    cyutaḥ
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युताम्
    cyutām
    Locative च्युति
    cyuti
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युत्सु
    cyutsu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine root-stem declension of च्युत् (cyut)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyut
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Vocative च्युत्
    cyut
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Accusative च्युतम्
    cyutam
    च्युतौ / च्युता¹
    cyutau / cyutā¹
    च्युतः
    cyutaḥ
    Instrumental च्युता
    cyutā
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भिः
    cyudbhiḥ
    Dative च्युते
    cyute
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Ablative च्युतः
    cyutaḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Genitive च्युतः
    cyutaḥ
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युताम्
    cyutām
    Locative च्युति
    cyuti
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युत्सु
    cyutsu
    Notes
    • ¹Vedic
    Neuter root-stem declension of च्युत् (cyut)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyut
    च्युती
    cyutī
    च्युन्ति
    cyunti
    Vocative च्युत्
    cyut
    च्युती
    cyutī
    च्युन्ति
    cyunti
    Accusative च्युत्
    cyut
    च्युती
    cyutī
    च्युन्ति
    cyunti
    Instrumental च्युता
    cyutā
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भिः
    cyudbhiḥ
    Dative च्युते
    cyute
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Ablative च्युतः
    cyutaḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyām
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyaḥ
    Genitive च्युतः
    cyutaḥ
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युताम्
    cyutām
    Locative च्युति
    cyuti
    च्युतोः
    cyutoḥ
    च्युत्सु
    cyutsu

    Etymology 2

    [edit]

    From the root च्यु (cyu), for which compare च्युत (cyuta, moved, shaken).

    Pronunciation

    [edit]

    Adjective

    [edit]

    च्युत् (cyút) stem (root च्यु)

    1. (at the end of a compound) moving, shaking, causing to fall, removing, destroying
      ऋणच्युत्ṛṇacyútremoving guilt
    Declension
    [edit]
    Masculine root-stem declension of च्युत् (cyút)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyút
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Vocative च्युत्
    cyút
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Accusative च्युतम्
    cyútam
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Instrumental च्युता
    cyutā́
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भिः
    cyudbhíḥ
    Dative च्युते
    cyuté
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Ablative च्युतः
    cyutáḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Genitive च्युतः
    cyutáḥ
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युताम्
    cyutā́m
    Locative च्युति
    cyutí
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युत्सु
    cyutsú
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine root-stem declension of च्युत् (cyút)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyút
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Vocative च्युत्
    cyút
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Accusative च्युतम्
    cyútam
    च्युतौ / च्युता¹
    cyútau / cyútā¹
    च्युतः
    cyútaḥ
    Instrumental च्युता
    cyutā́
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भिः
    cyudbhíḥ
    Dative च्युते
    cyuté
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Ablative च्युतः
    cyutáḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Genitive च्युतः
    cyutáḥ
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युताम्
    cyutā́m
    Locative च्युति
    cyutí
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युत्सु
    cyutsú
    Notes
    • ¹Vedic
    Neuter root-stem declension of च्युत् (cyút)
    Singular Dual Plural
    Nominative च्युत्
    cyút
    च्युती
    cyutī́
    च्युन्ति
    cyúnti
    Vocative च्युत्
    cyút
    च्युती
    cyútī
    च्युन्ति
    cyúnti
    Accusative च्युत्
    cyút
    च्युती
    cyutī́
    च्युन्ति
    cyúnti
    Instrumental च्युता
    cyutā́
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भिः
    cyudbhíḥ
    Dative च्युते
    cyuté
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Ablative च्युतः
    cyutáḥ
    च्युद्भ्याम्
    cyudbhyā́m
    च्युद्भ्यः
    cyudbhyáḥ
    Genitive च्युतः
    cyutáḥ
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युताम्
    cyutā́m
    Locative च्युति
    cyutí
    च्युतोः
    cyutóḥ
    च्युत्सु
    cyutsú

    References

    [edit]
    • Monier Williams (1899) “च्युत्”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0403.
    • Arthur Anthony Macdonell (1893) “च्युत्”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press
    • William Dwight Whitney, 1885, The Roots, Verb-forms, and Primary Derivatives of the Sanskrit Language, Leipzig: Breitkopf and Härtel, page 049
    • Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “च्युत्”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016