Jump to content

कूट

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit कूट (kū́ṭa).

Adjective

[edit]

कूट (kūṭ) (indeclinable, Urdu spelling کوٹ)

  1. false, untrue, deceitful, tricky, corrupt

Noun

[edit]

कूट (kūṭm (Urdu spelling کوٹ)

  1. a peak, summit
  2. a heap (as of grain)
  3. a puzzling question, enigma
  4. a verse of obscure meaning
  5. a concerted scheme or plot
  6. a trap, snare
  7. a horn
Declension
[edit]

Etymology 2

[edit]

Phono-semantic matching of English code.

Noun

[edit]

कूट (kūṭm (Urdu spelling کوٹ)

  1. (neologism) a code
Declension
[edit]
Derived terms
[edit]
Descendants
[edit]
  • Sanskrit: कूट (kūṭa)

Etymology 3

[edit]

Inherited from Sauraseni Prakrit 𑀓𑀼𑀝𑁆𑀞 (kuṭṭha), from Sanskrit कुष्ठ (kuṣṭha). Doublet of कुष्ठ (kuṣṭh).

Noun

[edit]

कूट (kūṭf (Urdu spelling کوٹ)

  1. Alternative form of कुट (kuṭ, Costus speciosus)
Declension
[edit]

Etymology 4

[edit]

Derived from the verb कूटना (kūṭnā).

Noun

[edit]

कूट (kūṭf (Urdu spelling کوٹ)

  1. hitting, beating
Declension
[edit]

Etymology 5

[edit]

Derived from कुटी (kuṭī).

Noun

[edit]

कूट (kūṭf (Urdu spelling کوٹ)

  1. a hut, shed
Declension
[edit]

References

[edit]

Pali

[edit]

Alternative forms

[edit]

Noun

[edit]

कूट n

  1. Devanagari script form of kūṭa (trap)
  2. Devanagari script form of kūṭa (hammer)

Declension

[edit]

Noun

[edit]

कूट m or n

  1. Devanagari script form of kūṭa (top)
  2. Devanagari script form of kūṭa (heap)

Declension

[edit]

As a neuter noun, the nominative, vocative and accusative are declined differently:

Adjective

[edit]

कूट

  1. Devanagari script form of kūṭa (dehorned)

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology 1

[edit]

Borrowed from Dravidian, ultimately from Proto-Dravidian *kūṭ-.[1]

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

कूट (kū́ṭa) stem

  1. the highest, most excellent, first (derived from the sense "peak")
  2. false, untrue, deceitful, tricky, corrupt
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटः (kūṭaḥ) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटान् (kūṭān)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of कूटा
singular dual plural
nominative कूटा (kūṭā) कूटे (kūṭe) कूटाः (kūṭāḥ)
vocative कूटे (kūṭe) कूटे (kūṭe) कूटाः (kūṭāḥ)
accusative कूटाम् (kūṭām) कूटे (kūṭe) कूटाः (kūṭāḥ)
instrumental कूटया (kūṭayā)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटाभिः (kūṭābhiḥ)
dative कूटायै (kūṭāyai) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटाभ्यः (kūṭābhyaḥ)
ablative कूटायाः (kūṭāyāḥ)
कूटायै² (kūṭāyai²)
कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटाभ्यः (kūṭābhyaḥ)
genitive कूटायाः (kūṭāyāḥ)
कूटायै² (kūṭāyai²)
कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटायाम् (kūṭāyām) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटासु (kūṭāsu)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

कूट (kū́ṭa) stemm

  1. maṇḍapa (a kind of hall)
  2. a house, dwelling
  3. an ox whose horns are broken
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटः (kūṭaḥ) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटान् (kūṭān)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

कूट (kū́ṭa) stemn

  1. the bone of the forehead with its projections or prominences, horn
  2. a kind of vessel or implement
  3. counterfeited objects (of a merchant)
Declension
[edit]
Neuter a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

कूट (kū́ṭa) stemm or n

  1. any prominence or projection
  2. peak, summit
  3. a heap, multitude
  4. part of a plough, ploughshare, body of a plough
  5. an iron mallet
  6. a trap for catching deer, concealed weapon
  7. illusion, fraud, trick, untruth, falsehood
  8. a puzzling question, enigma
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटः (kūṭaḥ) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटान् (kūṭān)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
कूटा¹ (kūṭā¹)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic

Proper noun

[edit]

कूट (kū́ṭa) stemm

  1. a mystical name of the letter kṣa
  2. name of a particular constellation
  3. name of a subdivision of graha-yuddha
  4. name of the sage Agastya
  5. name of an enemy of Vishnu
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटः (kūṭaḥ) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
vocative कूट (kūṭa) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
कूटासः¹ (kūṭāsaḥ¹)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटान् (kūṭān)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
कूटेभिः¹ (kūṭebhiḥ¹)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic

Etymology 2

[edit]

Phono-semantic matching of English code. It is also possible that this word was used in that sense in Hindi first, and then it started being used in Sanskrit, with influence from it.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

कूट (kūṭa) stemm or n

  1. (neologism) a code
Declension
[edit]
Masculine a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटः (kūṭaḥ) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
vocative कूट (kūṭa) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटाः (kūṭāḥ)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटौ (kūṭau)
कूटा¹ (kūṭā¹)
कूटान् (kūṭān)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of कूट
singular dual plural
nominative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
vocative कूट (kūṭa) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
accusative कूटम् (kūṭam) कूटे (kūṭe) कूटानि (kūṭāni)
instrumental कूटेन (kūṭena) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटैः (kūṭaiḥ)
dative कूटाय (kūṭāya) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
ablative कूटात् (kūṭāt) कूटाभ्याम् (kūṭābhyām) कूटेभ्यः (kūṭebhyaḥ)
genitive कूटस्य (kūṭasya) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटानाम् (kūṭānām)
locative कूटे (kūṭe) कूटयोः (kūṭayoḥ) कूटेषु (kūṭeṣu)
Derived terms
[edit]

References

[edit]
  1. ^ Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kūṭa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

Further reading

[edit]