Jump to content

कार्य

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit कार्य (kārya). Doublet of काज (kāj).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /kɑːɾ.jᵊ/, [käːɾ.jᵊ]

Noun

[edit]

कार्य (kāryam (Urdu spelling کاریہ)

  1. work, task
    हमारा कार्य आज से शुरू होगा।
    hamārā kārya āj se śurū hogā.
    Our work will start from today.
    Synonym: काम (kām)
  2. action, operation
  3. business
  4. profession, job
    Synonym: नौकरी (naukrī)
  5. labor
  6. (physics) work

Declension

[edit]

References

[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit कार्य (kārya).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

कार्य (kāryam

  1. work, task (usually of greater significance than काम (kām))
  2. rite of passage, festal occasion
  3. (grammar) inflection

References

[edit]
  • Berntsen, Maxine (1982–1983) “कार्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
  • Molesworth, James Thomas (1857) “कार्य”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-Iranian *kā́ryas (to be done), from Proto-Indo-European *kʷór-yo-s, from the root *kʷer- (to do, make). Cognate with Avestan 𐬐𐬀𐬌𐬭𐬌𐬌𐬀 (kairiia, (that which is) to be done).

Pronunciation

[edit]

Participle

[edit]

कार्य (kāryà) (metrical Vedic kāríya)

  1. future passive participle of कृ (kṛ); to be made or done, to be prepared
    • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 3.24.5:
      शतहस्त समाहर सहस्रहस्त सं किर ।
      कृतस्य कार्यस्य चेह स्फातिं समावह ॥
      śatahasta samāhara sahasrahasta saṃ kira.
      kṛtasya kāryasya ceha sphātiṃ samāvaha.
      O Hundred-handed, gather up. O Thousand-handed, pour thou forth.
      Bring hither the growth of the corn prepared and yet to be prepared.

Adjective

[edit]

कार्य (kāryà) stem (metrical Vedic kāríya)

  1. fit to be done, proper, right

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of कार्य
singular dual plural
nominative कार्यः (kāryàḥ) कार्यौ (kāryaù)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
कार्याः (kāryā̀ḥ)
कार्यासः¹ (kāryā̀saḥ¹)
vocative कार्य (kā́rya) कार्यौ (kā́ryau)
कार्या¹ (kā́ryā¹)
कार्याः (kā́ryāḥ)
कार्यासः¹ (kā́ryāsaḥ¹)
accusative कार्यम् (kāryàm) कार्यौ (kāryaù)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
कार्यान् (kāryā̀n)
instrumental कार्येण (kāryèṇa) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्यैः (kāryaìḥ)
कार्येभिः¹ (kāryèbhiḥ¹)
dative कार्याय (kāryā̀ya) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
ablative कार्यात् (kāryā̀t) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
genitive कार्यस्य (kāryàsya) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्याणाम् (kāryā̀ṇām)
locative कार्ये (kāryè) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्येषु (kāryèṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of कार्या
singular dual plural
nominative कार्या (kāryā̀) कार्ये (kāryè) कार्याः (kāryā̀ḥ)
vocative कार्ये (kā́rye) कार्ये (kā́rye) कार्याः (kā́ryāḥ)
accusative कार्याम् (kāryā̀m) कार्ये (kāryè) कार्याः (kāryā̀ḥ)
instrumental कार्यया (kāryàyā)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्याभिः (kāryā̀bhiḥ)
dative कार्यायै (kāryā̀yai) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्याभ्यः (kāryā̀bhyaḥ)
ablative कार्यायाः (kāryā̀yāḥ)
कार्यायै² (kāryā̀yai²)
कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्याभ्यः (kāryā̀bhyaḥ)
genitive कार्यायाः (kāryā̀yāḥ)
कार्यायै² (kāryā̀yai²)
कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्याणाम् (kāryā̀ṇām)
locative कार्यायाम् (kāryā̀yām) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्यासु (kāryā̀su)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of कार्य
singular dual plural
nominative कार्यम् (kāryàm) कार्ये (kāryè) कार्याणि (kāryā̀ṇi)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
vocative कार्य (kā́rya) कार्ये (kā́rye) कार्याणि (kā́ryāṇi)
कार्या¹ (kā́ryā¹)
accusative कार्यम् (kāryàm) कार्ये (kāryè) कार्याणि (kāryā̀ṇi)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
instrumental कार्येण (kāryèṇa) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्यैः (kāryaìḥ)
कार्येभिः¹ (kāryèbhiḥ¹)
dative कार्याय (kāryā̀ya) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
ablative कार्यात् (kāryā̀t) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
genitive कार्यस्य (kāryàsya) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्याणाम् (kāryā̀ṇām)
locative कार्ये (kāryè) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्येषु (kāryèṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

कार्य (kāryà) stemn

  1. function, act, deed
  2. work, business, enterprise
  3. end, aim, result, effect
  4. any work or business to be done

Declension

[edit]
Neuter a-stem declension of कार्य
singular dual plural
nominative कार्यम् (kāryàm) कार्ये (kāryè) कार्याणि (kāryā̀ṇi)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
vocative कार्य (kā́rya) कार्ये (kā́rye) कार्याणि (kā́ryāṇi)
कार्या¹ (kā́ryā¹)
accusative कार्यम् (kāryàm) कार्ये (kāryè) कार्याणि (kāryā̀ṇi)
कार्या¹ (kāryā̀¹)
instrumental कार्येण (kāryèṇa) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्यैः (kāryaìḥ)
कार्येभिः¹ (kāryèbhiḥ¹)
dative कार्याय (kāryā̀ya) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
ablative कार्यात् (kāryā̀t) कार्याभ्याम् (kāryā̀bhyām) कार्येभ्यः (kāryèbhyaḥ)
genitive कार्यस्य (kāryàsya) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्याणाम् (kāryā̀ṇām)
locative कार्ये (kāryè) कार्ययोः (kāryàyoḥ) कार्येषु (kāryèṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]
  • Gandhari: 𐨐𐨪𐨁𐨩 (kariya)
  • Pali: kāriya
  • Prakrit: 𑀓𑁂𑀭 (kera) (early grammaticalized possessive marker, see there for further descendants)
  • Prakrit: 𑀓𑀚𑁆𑀚 (kajja)

Borrowed terms

[edit]

Further reading

[edit]