उद्देश

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit उद्देश (uddeśa).

Pronunciation

• IPA^(key): /ud̪.d̪eɕ/

Noun

उद्देश • (uddeś) m

1. purpose, intention

   Synonyms: हेतू (hetū), प्रयोजन (prayojan)

2. goal, aim

   Synonym: ध्येय (dhyey)

Declension

Declension of उद्देश (masc cons-stem)
direct singular	उद्देश uddeś
direct plural	उद्देश uddeś
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	उद्देश uddeś		उद्देश uddeś
oblique सामान्यरूप	उद्देशा uddeśā		उद्देशां- uddeśān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	उद्देशाला uddeśālā		उद्देशांना uddeśānnā
ergative	उद्देशाने, उद्देशानं uddeśāne, uddeśāna		उद्देशांनी uddeśānnī
instrumental	उद्देशाशी uddeśāśī		उद्देशांशी uddeśānśī
locative सप्तमी	उद्देशात uddeśāt		उद्देशांत uddeśāt
vocative संबोधन	उद्देशा uddeśā		उद्देशांनो uddeśānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of उद्देश (masc cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	उद्देशाचा uddeśāċā	उद्देशाचे uddeśāċe	उद्देशाची uddeśācī	उद्देशाच्या uddeśācā	उद्देशाचे, उद्देशाचं uddeśāċe, uddeśāċa	उद्देशाची uddeśācī	उद्देशाच्या uddeśācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	उद्देशांचा uddeśānċā	उद्देशांचे uddeśānċe	उद्देशांची uddeśāñcī	उद्देशांच्या uddeśāncā	उद्देशांचे, उद्देशांचं uddeśānċe, uddeśānċa	उद्देशांची uddeśāñcī	उद्देशांच्या uddeśāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “उद्देश”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
• Molesworth, James Thomas (1857) “उद्देश”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• উদ্দেশ (Assamese script)
• ᬉᬤ᭄ᬤᬾᬰ (Balinese script)
• উদ্দেশ (Bengali script)
• 𑰄𑰟𑰿𑰟𑰸𑰫 (Bhaiksuki script)
• 𑀉𑀤𑁆𑀤𑁂𑀰 (Brahmi script)
• ဥဒ္ဒေၐ (Burmese script)
• ઉદ્દેશ (Gujarati script)
• ਉਦ੍ਦੇਸ਼ (Gurmukhi script)
• 𑌉𑌦𑍍𑌦𑍇𑌶 (Grantha script)
• ꦈꦢ꧀ꦢꦺꦯ (Javanese script)
• 𑂇𑂠𑂹𑂠𑂵𑂬 (Kaithi script)
• ಉದ್ದೇಶ (Kannada script)
• ឧទ្ទេឝ (Khmer script)
• ອຸທ຺ເທຨ (Lao script)
• ഉദ്ദേശ (Malayalam script)
• ᡠᡩᡩᡝᡧᠠ (Manchu script)
• 𑘄𑘟𑘿𑘟𑘹𑘫 (Modi script)
• ᠤᢑᢑᠧᠱᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦤𑦿𑧠𑦿𑧚𑧋 (Nandinagari script)
• 𑐄𑐡𑑂𑐡𑐾𑐱 (Newa script)
• ଉଦ୍ଦେଶ (Odia script)
• ꢆꢣ꣄ꢣꢾꢯ (Saurashtra script)
• 𑆇𑆢𑇀𑆢𑆼𑆯 (Sharada script)
• 𑖄𑖟𑖿𑖟𑖸𑖫 (Siddham script)
• උද‍්දෙශ (Sinhalese script)
• 𑩐𑩒𑩭 𑪙𑩭𑩔𑩿 (Soyombo script)
• 𑚄𑚛𑚶𑚛𑚲𑚧 (Takri script)
• உத்³தே³ஶ (Tamil script)
• ఉద్దేశ (Telugu script)
• อุทฺเทศ (Thai script)
• ཨུ་དྡེ་ཤ (Tibetan script)
• 𑒅𑒠𑓂𑒠𑒹𑒬 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨃𑨛𑩇𑨛𑨄𑨮 (Zanabazar Square script)

Etymology

उद्- (ud-) +‎ देश (deśa).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ud.dɐj.ɕɐ/, [ud̚.dɐj.ɕɐ]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ud̪.d̪eː.ɕɐ/, [ud̪̚.d̪eː.ɕɐ]

Noun

उद्देश • (uddeśa) stem, m

1. the act of pointing to or at, direction
2. ascertainment
3. brief statement
4. exemplification, illustration, explanation
5. mentioning a thing by name
6. assignment, prescription
7. stipulation, bargain
8. quarter, spot, region, place
9. an object, a motive
10. upper region, high situation
11. (in Nyaya philosophy) enunciation of a topic (that is to be further discussed and elucidated)

Declension

Masculine a-stem declension of उद्देश

	singular	dual	plural
nominative	उद्देशः (uddeśaḥ)	उद्देशौ (uddeśau) उद्देशा¹ (uddeśā¹)	उद्देशाः (uddeśāḥ) उद्देशासः¹ (uddeśāsaḥ¹)
vocative	उद्देश (uddeśa)	उद्देशौ (uddeśau) उद्देशा¹ (uddeśā¹)	उद्देशाः (uddeśāḥ) उद्देशासः¹ (uddeśāsaḥ¹)
accusative	उद्देशम् (uddeśam)	उद्देशौ (uddeśau) उद्देशा¹ (uddeśā¹)	उद्देशान् (uddeśān)
instrumental	उद्देशेन (uddeśena)	उद्देशाभ्याम् (uddeśābhyām)	उद्देशैः (uddeśaiḥ) उद्देशेभिः¹ (uddeśebhiḥ¹)
dative	उद्देशाय (uddeśāya)	उद्देशाभ्याम् (uddeśābhyām)	उद्देशेभ्यः (uddeśebhyaḥ)
ablative	उद्देशात् (uddeśāt)	उद्देशाभ्याम् (uddeśābhyām)	उद्देशेभ्यः (uddeśebhyaḥ)
genitive	उद्देशस्य (uddeśasya)	उद्देशयोः (uddeśayoḥ)	उद्देशानाम् (uddeśānām)
locative	उद्देशे (uddeśe)	उद्देशयोः (uddeśayoḥ)	उद्देशेषु (uddeśeṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• → Hindi: उद्देश (uddeś)
• → Kannada: ಉದ್ದೇಶ (uddēśa)
• → Malayalam: ഉദ്ദേശം (uddēśaṁ)
• → Marathi: उद्देश (uddeś)
• → Tamil: உத்தேசம் (uttēcam)
• → Telugu: ఉద్దేశము (uddēśamu)

References

• Monier Williams (1899) “उद्देश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 188/1.