इयर्ति
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ইয়ৰ্তি (Assamese script)
- ᬇᬬᬃᬢᬶ (Balinese script)
- ইয়র্তি (Bengali script)
- 𑰂𑰧𑰨𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀇𑀬𑀭𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
- ဣယရ်္တိ (Burmese script)
- ઇયર્તિ (Gujarati script)
- ਇਯਰ੍ਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌇𑌯𑌰𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦆꦪꦂꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂅𑂨𑂩𑂹𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಇಯರ್ತಿ (Kannada script)
- ឥយត៌ិ (Khmer script)
- ອິຍຣ຺ຕິ (Lao script)
- ഇയര്തി (Malayalam script)
- ᡳᠶᠠᡵᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘂𑘧𑘨𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠢᠶ᠋ᠠᠷᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦢𑧇𑧈𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐂𑐫𑐬𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
- ଇଯର୍ତି (Odia script)
- ꢄꢫꢬ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆅𑆪𑆫𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖂𑖧𑖨𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
- ඉයර්ති (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩻𑩼 𑪙𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚂𑚣𑚤𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
- இயர்தி (Tamil script)
- ఇయర్తి (Telugu script)
- อิยรฺติ (Thai script)
- ཨི་ཡ་རྟི (Tibetan script)
- 𑒃𑒨𑒩𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨪𑨫𑩇𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *HiHárti, from Proto-Indo-European *h₃i-h₃ér-ti ~ *h₃i-h₃r-énti, from the root *h₃er-.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]इयर्ति • (íyarti, iyárti) third-singular indicative (class 3, type P, present, root ऋ)
- to go
- Synonym: गच्छति (gacchati)
- to move, shake
- to obtain, gain, acquire, reach, meet with
- to move, excite, raise (as voice, words, etc.)
- वाचमियर्ति ― vācamiyarti ― (please add an English translation of this usage example)
- to display
Usage notes
[edit]From the weak stem comes the secondary root ईर् (īr).
Conjugation
[edit]Present: इयर्ति (íyarti), ईर्ते (ī́rte) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | इयर्ति íyarti |
ईर्तः ī́rtaḥ |
ईरति ī́rati |
ईर्ते ī́rte |
ईराते ī́rāte |
ईरते ī́rate | |
Second | इयर्षि íyarṣi |
ईर्थः ī́rthaḥ |
ईर्थ ī́rtha |
ईर्षे ī́rṣe |
ईराथे ī́rāthe |
ईर्ध्वे ī́rdhve | |
First | इयर्मि íyarmi |
ईर्वः ī́rvaḥ |
ईर्मः / ईर्मसि¹ ī́rmaḥ / ī́rmasi¹ |
ईरे ī́re |
ईर्वहे ī́rvahe |
ईर्महे ī́rmahe | |
Imperative | |||||||
Third | इयर्तु íyartu |
ईर्ताम् ī́rtām |
ईरतु ī́ratu |
ईर्ताम् ī́rtām |
ईराताम् ī́rātām |
ईरताम् ī́ratām | |
Second | ईर्धि ī́rdhi |
ईर्तम् ī́rtam |
ईर्त / इयर्त¹ ī́rta / íyarta¹ |
ईर्ष्व ī́rṣva |
ईराथाम् ī́rāthām |
ईर्ध्वम् ī́rdhvam | |
First | इयराणि íyarāṇi |
इयराव íyarāva |
इयराम íyarāma |
इयरै íyarai |
इयरावहै íyarāvahai |
इयरामहै íyarāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | ईर्यात् ī́ryāt |
ईर्याताम् ī́ryātām |
ईर्युः ī́ryuḥ |
ईरीत ī́rīta |
ईरीयाताम् ī́rīyātām |
ईरीरन् ī́rīran | |
Second | ईर्याः ī́ryāḥ |
ईर्यातम् ī́ryātam |
ईर्यात ī́ryāta |
ईरीथाः ī́rīthāḥ |
ईरीयाथाम् ī́rīyāthām |
ईरीध्वम् ī́rīdhvam | |
First | ईर्याम् ī́ryām |
ईर्याव ī́ryāva |
ईर्याम ī́ryāma |
ईरीय ī́rīya |
ईरीवहि ī́rīvahi |
ईरीमहि ī́rīmahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | इयरत् / इयरति íyarat / íyarati |
इयरतः íyarataḥ |
इयरन् íyaran |
इयरते / इयरातै íyarate / íyarātai |
इयरैते íyaraite |
इयरन्त / इयरान्तै íyaranta / íyarāntai | |
Second | इयरः / इयरसि íyaraḥ / íyarasi |
इयरथः íyarathaḥ |
इयरथ íyaratha |
इयरसे / इयरासै íyarase / íyarāsai |
इयरैथे íyaraithe |
इयरध्वे / इयराध्वै íyaradhve / íyarādhvai | |
First | इयराणि / इयरा íyarāṇi / íyarā |
इयराव íyarāva |
इयराम íyarāma |
इयरै íyarai |
इयरावहै íyarāvahai |
इयरामहै íyarāmahai | |
Participles | |||||||
ईरत् ī́rat |
ईराण ī́rāṇa | ||||||
Notes |
|
Imperfect: ऐयः (aíyaḥ), ऐर्त (aírta) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | ऐयः aíyaḥ |
ऐर्ताम् aírtām |
ऐयरुः aíyaruḥ |
ऐर्त aírta |
ऐराताम् aírātām |
ऐरत aírata |
Second | ऐयः aíyaḥ |
ऐर्तम् aírtam |
ऐर्त aírta |
ऐर्थाः aírthāḥ |
ऐराथाम् aírāthām |
ऐर्ध्वम् aírdhvam |
First | ऐयरम् aíyaram |
ऐर्व aírva |
ऐर्म aírma |
ऐरि aíri |
ऐर्वहि aírvahi |
ऐर्महि aírmahi |
Related terms
[edit]References
[edit]- Mayrhofer, Manfred (1992) “AR¹”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag
- Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 299
Categories:
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit class 3 verbs
- Sanskrit parasmaipada verbs
- Sanskrit present verbs
- Sanskrit terms belonging to the root ऋ
- Sanskrit verbs in Devanagari script
- Sanskrit terms with usage examples