इन्द्रिय

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• indriya (Latin script)
• 𑀇𑀦𑁆𑀤𑁆𑀭𑀺𑀬 (Brahmi script)
• ইন্দ্রিয (Bengali script)
• ඉන්‍ද්‍රිය (Sinhalese script)
• ဣန္ဒြိယ or ဢိၼ္ၻြိယ or ဢိၼ်ၻြိယ (Burmese script)
• อินฺทฺริย or อินทริยะ (Thai script)
• ᩍᨶ᩠ᨴᩕᩥᨿ (Tai Tham script)
• ອິນ຺ທ຺ຣິຍ or ອິນທຣິຍະ or ອິນທຣິຢະ (Lao script)
• ឥន្ទ្រិយ (Khmer script)
• 𑄃𑄨𑄚𑄴𑄘𑄳𑄢𑄨𑄠 (Chakma script)

Noun

इन्द्रिय n

1. Devanagari script form of indriya (“faculty”)

Declension

Declension table of "इन्द्रिय" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	इन्द्रियं (indriyaṃ)	इन्द्रियानि (indriyāni)
Accusative (second)	इन्द्रियं (indriyaṃ)	इन्द्रियानि (indriyāni)
Instrumental (third)	इन्द्रियेन (indriyena)	इन्द्रियेहि (indriyehi) or इन्द्रियेभि (indriyebhi)
Dative (fourth)	इन्द्रियस्स (indriyassa) or इन्द्रियाय (indriyāya) or इन्द्रियत्थं (indriyatthaṃ)	इन्द्रियानं (indriyānaṃ)
Ablative (fifth)	इन्द्रियस्मा (indriyasmā) or इन्द्रियम्हा (indriyamhā) or इन्द्रिया (indriyā)	इन्द्रियेहि (indriyehi) or इन्द्रियेभि (indriyebhi)
Genitive (sixth)	इन्द्रियस्स (indriyassa)	इन्द्रियानं (indriyānaṃ)
Locative (seventh)	इन्द्रियस्मिं (indriyasmiṃ) or इन्द्रियम्हि (indriyamhi) or इन्द्रिये (indriye)	इन्द्रियेसु (indriyesu)
Vocative (calling)	इन्द्रिय (indriya)	इन्द्रियानि (indriyāni)

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• ইন্দ্ৰিয় (Assamese script)
• ᬇᬦ᭄ᬤ᭄ᬭᬶᬬ (Balinese script)
• ইন্দ্রিয় (Bengali script)
• 𑰂𑰡𑰿𑰟𑰿𑰨𑰰𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀇𑀦𑁆𑀤𑁆𑀭𑀺𑀬 (Brahmi script)
• ဣန္ဒြိယ (Burmese script)
• ઇન્દ્રિય (Gujarati script)
• ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ (Gurmukhi script)
• 𑌇𑌨𑍍𑌦𑍍𑌰𑌿𑌯 (Grantha script)
• ꦆꦤ꧀ꦢꦿꦶꦪ (Javanese script)
• 𑂅𑂢𑂹𑂠𑂹𑂩𑂱𑂨 (Kaithi script)
• ಇನ್ದ್ರಿಯ (Kannada script)
• ឥន្ទ្រិយ (Khmer script)
• ອິນ຺ທ຺ຣິຍ (Lao script)
• ഇന്ദ്രിയ (Malayalam script)
• ᡳᠨᡩᡵᡳᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘂𑘡𑘿𑘟𑘿𑘨𑘱𑘧 (Modi script)
• ᠢᠨᢑᠷᠢᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦢𑧁𑧠𑦿𑧠𑧈𑧒𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐂𑐣𑑂𑐡𑑂𑐬𑐶𑐫 (Newa script)
• ଇନ୍ଦ୍ରିଯ (Odia script)
• ꢄꢥ꣄ꢣ꣄ꢬꢶꢫ (Saurashtra script)
• 𑆅𑆤𑇀𑆢𑇀𑆫𑆴𑆪 (Sharada script)
• 𑖂𑖡𑖿𑖟𑖿𑖨𑖰𑖧 (Siddham script)
• ඉන්‍ද්‍රිය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩑𑩯 𑪙𑩭 𑪙𑩼𑩑𑩻 (Soyombo script)
• 𑚂𑚝𑚶𑚛𑚶𑚤𑚮𑚣 (Takri script)
• இந்த்³ரிய (Tamil script)
• ఇన్ద్రియ (Telugu script)
• อินฺทฺริย (Thai script)
• ཨི་ནྡྲི་ཡ (Tibetan script)
• 𑒃𑒢𑓂𑒠𑓂𑒩𑒱𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨁𑨝𑩇𑨛𑩇𑨫𑨁𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Most likely from BMAC language roots

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /in.dɾi.jɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈin̪.d̪ɾi.jɐ/

Noun

इन्द्रिय • (indriyá) stem, n

1. power, force, the quality which belongs especially to the mighty इन्द्र (indra)
2. exhibition of power, powerful act
3. bodily power, power of the senses
4. virile power AV. VS. ṠBr.
5. semen virile VS. KātyṠr. MBh. &c.
6. faculty of sense, sense, organ of sense AV. Suṡr. Mn. Ragh. Kir. &c.
7. the number five as symbolical of the five senses. (In addition to the five organs of perception, बुद्धीन्द्रियाणि or ज्ञानेन्द्रियाणि, i.e. eye, ear, nose, tongue, and skin, the Hindus enumerate five organs of action, कर्मेन्द्रियाणि i.e. larynx, hand, foot, anus, and parts of generation ; between these ten organs and the soul or आत्मन् stands मनस् or mind, considered as an eleventh organ ; in the वेदान्त, मनस्, बुद्धि, अहंकार, and चित्त form the four inner or internal organs, अन्तर्-इन्द्रियाणि, so that according to this reckoning the organs are fourteen in number, each being presided over by its own ruler or नियन्तृ ; thus, the eye by the Sun, the ear by the Quarters of the world, the nose by the two अश्विन्s, the tongue by प्रचेतस्, the skin by the Wind, the voice by Fire, the hand by इन्द्र, the foot by विष्णु, the anus by मित्र, the parts of generation by प्रजापति, manas by the Moon, बुद्धि by ब्रह्मन्, अहंकार by शिव, citta by विष्णु as अच्युत ; in the न्याय philosophy each organ is connected with its own peculiar element, the nose with the Earth, the tongue with Water, the eye with Light or Fire, the skin with Air, the ear with Ether ; the जैनs divide the whole creation into five sections, according to the number of organs attributed to each being.)

Declension

Neuter a-stem declension of इन्द्रिय (indriyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ indriyā́ṇi / indriyā́¹
Vocative	इन्द्रिय índriya	इन्द्रिये índriye	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ índriyāṇi / índriyā¹
Accusative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ indriyā́ṇi / indriyā́¹
Instrumental	इन्द्रियेण indriyéṇa	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियैः / इन्द्रियेभिः¹ indriyaíḥ / indriyébhiḥ¹
Dative	इन्द्रियाय indriyā́ya	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Ablative	इन्द्रियात् indriyā́t	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Genitive	इन्द्रियस्य indriyásya	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियाणाम् indriyā́ṇām
Locative	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियेषु indriyéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • Kashmiri:
    • Arabic script: اِندُ (indu)
    • Devanagari script: इन्दु॒ (indu॒)
• Prakrit: 𑀇𑀁𑀤𑀺𑀬 (iṃdiya)
  • Northwestern Indo-Aryan:
    • Paisaci Prakrit:
      • Punjabi: اِندری (īndrī) / ਇਨ੍ਦ੍ਰੀ (indrī)
      • Sindhi: اںڈری (ĩḍrī)
  • Gujarati: ઇન્દ્રી (indrī)
• → Hindi: इंद्रिय (indriya)
• → Malay: indera, Malay: deria

• → Indonesian: indra

• → Pali: indriya
• → Telugu: ఇంద్రియము (indriyamu)
• → Tocharian B: indri

Noun

इन्द्रिय • (indriyá) stem, m

1. a member of Indra’s retinue (?)

Declension

Masculine a-stem declension of इन्द्रिय (indriyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	इन्द्रियः indriyáḥ	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ indriyaú / indriyā́¹	इन्द्रियाः / इन्द्रियासः¹ indriyā́ḥ / indriyā́saḥ¹
Vocative	इन्द्रिय índriya	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ índriyau / índriyā¹	इन्द्रियाः / इन्द्रियासः¹ índriyāḥ / índriyāsaḥ¹
Accusative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ indriyaú / indriyā́¹	इन्द्रियान् indriyā́n
Instrumental	इन्द्रियेण indriyéṇa	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियैः / इन्द्रियेभिः¹ indriyaíḥ / indriyébhiḥ¹
Dative	इन्द्रियाय indriyā́ya	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Ablative	इन्द्रियात् indriyā́t	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Genitive	इन्द्रियस्य indriyásya	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियाणाम् indriyā́ṇām
Locative	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियेषु indriyéṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

इन्द्रिय • (indriyá) stem

1. Pertaining to or derived from Indra

Declension

Masculine a-stem declension of इन्द्रिय (indriyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	इन्द्रियः indriyáḥ	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ indriyaú / indriyā́¹	इन्द्रियाः / इन्द्रियासः¹ indriyā́ḥ / indriyā́saḥ¹
Vocative	इन्द्रिय índriya	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ índriyau / índriyā¹	इन्द्रियाः / इन्द्रियासः¹ índriyāḥ / índriyāsaḥ¹
Accusative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रियौ / इन्द्रिया¹ indriyaú / indriyā́¹	इन्द्रियान् indriyā́n
Instrumental	इन्द्रियेण indriyéṇa	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियैः / इन्द्रियेभिः¹ indriyaíḥ / indriyébhiḥ¹
Dative	इन्द्रियाय indriyā́ya	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Ablative	इन्द्रियात् indriyā́t	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Genitive	इन्द्रियस्य indriyásya	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियाणाम् indriyā́ṇām
Locative	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियेषु indriyéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of इन्द्रिया (indriyā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	इन्द्रिया indriyā́	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाः indriyā́ḥ
Vocative	इन्द्रिये índriye	इन्द्रिये índriye	इन्द्रियाः índriyāḥ
Accusative	इन्द्रियाम् indriyā́m	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाः indriyā́ḥ
Instrumental	इन्द्रियया / इन्द्रिया¹ indriyáyā / indriyā́¹	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियाभिः indriyā́bhiḥ
Dative	इन्द्रियायै indriyā́yai	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियाभ्यः indriyā́bhyaḥ
Ablative	इन्द्रियायाः / इन्द्रियायै² indriyā́yāḥ / indriyā́yai²	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियाभ्यः indriyā́bhyaḥ
Genitive	इन्द्रियायाः / इन्द्रियायै² indriyā́yāḥ / indriyā́yai²	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियाणाम् indriyā́ṇām
Locative	इन्द्रियायाम् indriyā́yām	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियासु indriyā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of इन्द्रिय (indriyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ indriyā́ṇi / indriyā́¹
Vocative	इन्द्रिय índriya	इन्द्रिये índriye	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ índriyāṇi / índriyā¹
Accusative	इन्द्रियम् indriyám	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रियाणि / इन्द्रिया¹ indriyā́ṇi / indriyā́¹
Instrumental	इन्द्रियेण indriyéṇa	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियैः / इन्द्रियेभिः¹ indriyaíḥ / indriyébhiḥ¹
Dative	इन्द्रियाय indriyā́ya	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Ablative	इन्द्रियात् indriyā́t	इन्द्रियाभ्याम् indriyā́bhyām	इन्द्रियेभ्यः indriyébhyaḥ
Genitive	इन्द्रियस्य indriyásya	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियाणाम् indriyā́ṇām
Locative	इन्द्रिये indriyé	इन्द्रिययोः indriyáyoḥ	इन्द्रियेषु indriyéṣu
Notes	¹Vedic